COVID-19: Truyền thông ĐCSTQ đồng loạt “truy cứu” hệ thống Ủy ban Y tế

Tình hình dịch ‘viêm phổi Vũ Hán’ do virus corona chủng mới (COVID-19) đang lây lan nghiêm trọng trên thế giới. Nhiều cáo buộc vì tình trạng quan liêu của bộ máy công quyền toàn trị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) dẫn đến hoạt động thông tin ứng phó bị chậm trễ. Gần đây, nhiều thông tin từ Đại Lục cáo buộc trách nhiệm của việc ứng phó dịch bệnh chậm trễ là do Ủy ban Y tế Trung Quốc. Hiện nay lãnh đạo cao nhất của hệ thống này là bà Phó thủ tướng Tôn Xuân Lan.

Theo lời của Thị trưởng Vũ Hán Chu Tiên Vượng trên Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV), và bằng chứng từ các chuyên gia của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CDC), tình hình dịch bệnh đã được báo cáo cho Trung ương ĐCSTQ ngay thời điểm phát hiện dịch bệnh vào đầu tháng 12/2019. Tuy nhiên cho đến ngày 20/1 năm nay, ông Chung Nam Sơn, Trưởng ban chuyên gia cấp cao của Ủy ban Y tế Quốc gia, mới lần đầu tiết lộ trước Trung ương ĐCSTQ về khả năng dịch bệnh COVID-19 truyền từ người qua người. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh lúc này đã vượt khỏi tầm kiểm soát.

Mới đây, tờ Tin tức Bắc Kinh (Bjnews) của nhà nước Trung Quốc chia sẻ ý kiến của chuyên gia Lư Hồng Châu (Lu Hongzhou) là thành viên của Ban chuyên gia trị liệu COVID-19 quốc gia Trung Quốc và là chuyên gia của Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải trực thuộc Đại học Phúc Đán. Ông cho biết ngày 5/1, Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải đã nộp báo cáo dịch bệnh chính thức cho cấp trên. Ông Lư Hồng Châu nhấn mạnh về tính nghiêm túc trong thực hiện báo cáo, không phải làm qua loa tùy tiện, thể hiện rõ mức độ xem trọng tình hình, bao gồm cả vài báo cáo sau này cũng vậy. Nhưng thật không may, những gì không nên xảy ra đã xảy ra.

Hôm 26/2, báo mạng Caixin của nhà nước Trung Quốc cũng công bố một bài báo tựa “Độc quyền: Nguồn gốc trình tự gen của virus corona chủng mới: Cảnh báo bắt đầu khi nào”. Bài viết chỉ ra từ cuối tháng 12 năm ngoái đã hoàn thành xác định trình tự bộ gen của ít nhất 9 trường hợp viêm phổi không rõ nguyên nhân ở Vũ Hán và kết quả cho thấy loại virus gây bệnh gần giống virus corona SARS, sau đó kết quả đã được báo cáo cho hệ thống Ủy ban Y tế cùng CDC. Nhưng lần lượt trong các ngày 1/1 và 3/1, Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Bắc và Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã yêu cầu tiêu hủy các mẫu hiện có, ra lệnh không được tự ý công bố công khai thông tin, vì vậy đã bỏ lỡ cơ hội phòng chống dịch bệnh.

• Caixin: Đầu năm Hồ Bắc hạ lệnh tiêu hủy mẫu virus ‘viêm phổi Vũ Hán’

Tạp chí tài chính Caijing thì tiết lộ thông tin cho biết Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Bắc đã che giấu dịch bệnh, trước khi chuyên gia Chung Nam Sơn tuyên bố dịch bệnh truyền từ người qua người thì đã có hai nhóm chuyên gia đến Vũ Hán để điều tra, nhưng cả hai nhóm chuyên gia đều không thể làm rõ về virus truyền nhiễm giữa người và người. Caijing dẫn ý kiến của một thành viên trong nhóm chuyên gia thứ hai cho biết, sau khi biết thông tin (bác sĩ bị cảm nhiễm), họ đã liên lạc với bệnh viện, nhưng không được cung cấp thông tin rõ ràng… Chuyên gia cáo buộc giới chức Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Bắc muốn che giấu tình hình, đã không hỗ trợ họ thông tin thực tế.

• Báo cáo về việc che giấu tình hình dịch bệnh của Caixin và Caijing bị gỡ

Chuyên gia Chung Nam Sơn cũng ‘chĩa mũi nhọn’ vào Ủy ban Y tế. Trong họp báo ở Quảng Châu hôm 27/2, chuyên gia Chung Nam Sơn tiết lộ rằng vào ngày 31/12 năm ngoái, tổ chức nghiên cứu đã xác định rằng dịch bệnh là do một loại virus corona mới gây ra. Ngày 3/1 năm nay, virus đã được phân lập thành công; ngày 7/1 đã báo cáo cho Liên Hiệp Quốc. Những thông tin này đã được đồng thời báo cáo cho CDC địa phương và CDC quốc gia, và CDC cũng đã báo cáo cho Ủy ban Y tế. Tuy nhiên, trong hơn 10 ngày sau đó, công chúng gần như không biết gì về dịch bệnh.

• Phát biểu về COVID-19 của ông Chung Nam Sơn gây tranh cãi

Ngoài ra, vào ngày 28/2, tờ SCMP của Hồng Kông cũng dẫn ý kiến của chuyên gia Trương Vĩnh Chấn (Zhang Yongzhen) phụ trách nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải và Học viện Y tế Cộng đồng thuộc Đại học Phúc Đán, cho biết nhóm nghiên cứu đã thành công phân lập trình tự bộ gen của COVID-19 vào ngày 5/1. Do những vướng mắc vì bị động do chịu quản lý từ trên, đến ngày 11/1, phòng thí nghiệm đã cho công khai kết quả điều tra. Nhưng ngày hôm sau (12/1), Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải đã bị Ủy ban Y tế thành phố Thượng Hải ra lệnh phải đóng cửa để chỉnh đốn, nhưng không đưa ra bất kỳ giải thích nào về quyết định buộc đóng cửa phòng thí nghiệm. Sau đó họ đã gửi bốn báo cáo yêu cầu mở lại phòng thí nghiệm nhưng không nhận được phản hồi.

Giới quan sát chỉ ra, cấp trên cao nhất phụ trách Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc là bà Tôn Xuân Lan, Phó thủ tướng Trung Quốc. Các bài viết công bố trên các tổ chức truyền thông nhà nước Trung Quốc như Caixin, Bjnews và Caijing dường như đang phơi bày nội bộ ĐCSTQ, nhưng mức độ hạn chế nằm trong phạm vi cho phép. Dù vậy, trong bối cảnh công chúng đang ngày càng bất mãn tức giận, không thể loại trừ khả năng sau này bà Tôn Xuân Lan sẽ bị truy cứu, nhiều thông tin nội bộ câu chuyện che giấu dịch bệnh sẽ dần được hé lộ.

Trong ứng phó dịch bệnh COVID-19, ĐCSTQ đã thành lập Ban chỉ đạo trung ương do bà Tôn Xuân Lan lãnh đạo, còn Phó ban là thân tín Trần Nhất Tân (Chen Yixin) của “hạt nhân” ĐCSTQ Tập Cận Bình, nhân vật mới được bổ nhiệm về cai quản tỉnh Hồ Bắc.

Tuyết Mai

Xem thêm: