Báo cáo về việc che giấu tình hình dịch bệnh của Caixin và Caijing bị gỡ
- Trí Đạt
- •
Hôm 26/2, hai tờ báo tại Trung Quốc Đại Lục là Caixin và Caijing đưa tin tiết lộ, tình hình ‘viêm phổi Vũ Hán’ bị Ủy ban Y tế Sức khỏe và chính quyền Vũ Hán ngăn chặn, cơ quan tuyên truyền nhanh chóng ngăn chặn báo cáo của 2 tờ báo này, đồng thời gây áp lực cho nhiều kênh truyền thông. Ngoài ra, cựu dẫn chương trình của Đài Truyền hình Trung ương (CCTV) Lý Trạch Hoa trước đó từ chức và đi đến Vũ Hán để tìm sự thật về dịch bệnh, cũng đã bị cơ quan an ninh kiểm tra khám xét, đến nay đã mất liên lạc.
Che giấu không báo cáo có thể là chỉ lệnh từ địa phương hay cao tầng Trung ương ĐCSTQ?
Báo cáo tin tức điều tra của Caixin chỉ ra, cơ quan nghiên cứu từ cuối năm ngoái đã phát hiện ra virus corona mới, nhưng cuối cùng có người đã ra chỉ lệnh, yêu cầu tiêu hủy mẫu bệnh virus, và cấm đăng bài. Theo báo cáo, ngày 27/12 năm ngoái, phòng thí nghiệm của Công ty TNHH Công nghệ Gen Vi Viễn Quảng Châu (Vision Medicals) đã hoàn thành giải mã gen virus corona mới và lập tức chia sẻ với Viện Khoa học Trung Quốc, còn đặc biệt đến Vũ Hán để báo cáo, giao lưu với bệnh viện cùng Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tại Vũ Hán. Tuy nhiên, ngày 1/1, Ủy ban Y tế Sức khỏe Vũ hán bị nghi ngờ đã nhận được chỉ lệnh của cấp trên, yêu cầu các cơ quan tham dự kiểm tra xét nghiệm không được tiết lộ thông tin liên quan, cần phải hủy bỏ mẫu bệnh, và cấm phát biểu các bài viết liên quan.
Báo cáo chỉ ra, ngày 3/1, Ủy ban Y tế Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc công bố công văn Giáo dục và Khoa học số 3 của Văn phòng Y tế Sức khỏe Quốc gia, hạn chế Vũ Hán tiến hành kiểm tra nguồn bệnh của viêm phổi không rõ nguyên nhân; ngày 5/1, Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải cũng xét nghiệm ra loại virus corona chủng loại mới giống SARS từ mẫu bệnh mà Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán gửi đến, đồng thời trong cùng ngày cũng đã báo cáo lên Ủy ban Y tế Thượng Hải và Ủy ban Y tế Quốc gia, đồng thời kiến nghị áp dụng biện pháp phòng ngừa tại các nơi công cộng.
Sự việc phát triển sau đó cho thấy, dịch bệnh này ban đầu đã có các công ty như: Công ty gen Vi Viễn, Công ty gen Hoa Đại, Viện Khoa học Trung Quốc, Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải, Ủy ban Y tế Sức khỏe Vũ Hán, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Vũ Hán, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật quốc gia, Ủy ban Y tế Sức khỏe quốc gia, đều nắm được tình hình.
Ngoài ra, hôm 25/2, tạp chí Caijing cũng đã phỏng vấn nhóm chuyên gia thứ hai đến Vũ Hán của Ủy ban Y tế Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc. Theo báo cáo, thành viên nhóm chuyên gia này cũng bị phong tỏa thông tin. Các bệnh viện Hồ Bắc, Ủy ban Y tế Sức khỏe Vũ Hán, cơ quan Kiểm soát Bệnh tật và chính quyền địa phương Hồ Bắc, đều tham gia vào che giấu thông tin đối với nhóm chuyên gia nhà nước. Thành viên nhóm chuyên gia này nói, chính hành vi che giấu không báo cáo này, nên dẫn đến việc họ đưa ra kết luận dịch bệnh “không lây truyền từ người sang người”.
Trong thời gian này, mặc dù phía chính quyền Hồ Bắc đã phát đi 2 bản “Thông báo tình hình”, nhưng văn kiện không hề nhắc đến việc lây nhiễm trong khu vực cộng đồng và nhân viên y tế có xu hướng ngày càng nghiêm trọng. Sau đó có tổng cộng 2369 người tham gia “lưỡng hội” tỉnh Hồ Bắc và thành phố Vũ Hán, cho đến ngày 17/1, chính quyền vẫn giữ kín không nói gì đến dịch bệnh.
Đến hiện nay, ngoại giới vẫn chưa rõ việc Hồ Bắc che giấu không báo cáo tình hình dịch bệnh là hành vi của địa phương hay là chỉ lệnh của cao tầng Trung ương ĐCSTQ. Còn phía đương sự liên quan đến sự việc như Công ty gen Vi Viễn, Công ty gen Hoa Đại đều không hồi đáp yêu cầu phỏng vấn của phóng viên.
Báo cáo phát hành lập tức được chia sẻ rất nhiều trên mạng xã hội Đại Lục, sau đó bị xóa bài
Hai báo cáo của Caixin và Caijing sau khi phát hành, lập tức được đăng tải lại rất nhiều trên mạng xã hội Trung Quốc. Nhưng chỉ sau đó vài tiếng đồng hồ, hai trang web chính thức của Caixin và Caijing đều không thể đọc được báo cáo liên quan. Tuy nhiên, sự tiếp sức lan truyền từ người dân, thậm chí là một bộ phận trang mạng vẫn đang được tiếp tục.
Ngày 23/1, Mạnh Hân, nhân viên nghiên cứu của Phòng Nghiên cứu Virus thuộc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Quốc gia, tiết lộ trên mạng xã hội rằng anh đã phân ly virus thành công vào ngày 7/1, nhưng căn cứ vào chỉ lệnh của cấp trên, nên báo cáo đã bị khóa trong két sắt không được tiết lộ ra ngoài. Cho đến ngày 19/1, toàn bộ phòng nghiên cứu còn mở cuộc họp lớn truyền đạt chỉ lệnh của Chủ nhiệm Ủy ban Y tế Quốc gia Mã Hiểu Vĩ, cần đặt “chính trị làm đầu, an toàn thứ hai, khoa học thứ ba”. Đến khi dịch bệnh lan ra ngoài Trung Quốc, việc này mới tiết lộ. Đến đây, quá trình che giấu báo cáo một cách hệ thống của chính quyền về cơ bản đã rõ ràng.
Còn ông Tào, một quan chức trong thể chế của ĐCSTQ tiết lộ với phóng viên, người trong thể chế nhìn một cái là biết quyết định che giấu báo cáo này không phải là địa phương và cơ quan chức năng, mà cần phải là chỉ lệnh của lãnh đạo cấp cao nhất. Bởi vì chiểu theo trình tự xử lý, quan chức cấp dưới không dám che giấu không báo cáo lên cấp trên, nhưng khi cấp trên chưa đưa ra quyết định, thì họ cũng không dám tiết lộ. Nhưng tình hình hiện tại mọi người đều biết rằng rắc rối trở nên lớn hơn, ai cũng không muốn chịu nhận sai lầm, cho nên mỗi người cũng đều đang biện giải cho chính mình.
Ông Tào nói thực tế ông biết người ở cấp cao nhất kia, đó là do người đó ép xuống. Bên dưới chắc chắn là đã báo cáo lên, sau khi báo cáo lên, bên trên nói làm thế nào thì mới làm như thế. Cái gì gọi là chú trọng chính trị? Nói trắng ra một chút chính là nghe lời. Lần này, khi phát hiện ra bản thân sắp trở thành người phải chịu nhận sai lầm, rất nhiều người không muốn phải gánh vác sai lầm này, cho nên ít nhiều cũng sẽ nói ra một số thứ. Cách nói này được một nhà quan sát kỳ cựu như ông Lâm Gia Vĩ đồng tình. Ông Lâm cho rằng do tình hình nghiêm trọng, sự tức giận của người dân quá lớn, khi dịch bệnh kết thúc, có thể sẽ bắt một số con dê thế tội.
Nhà báo công dân Lý Trạch Hoa bị bắt tại Vũ Hán
Trong lúc báo cáo của Caixin và Caijing bị ngăn chặn, nhà báo công dân Lý Trạch Hoa đang đi phỏng vấn thực địa tại Vũ Hán cũng bị quốc an Vũ Hán bắt giữ. Buổi chiều cùng ngày (26/2), trên đường chụp ảnh thực địa, anh đã phát đi thông tin cầu cứu tới cư dân mạng và nói bị quốc an theo dõi. Hôm 26/2, anh đã phát đi một video cầu cứu ngắn, cho biết bản thân đang bị người của Cục An ninh quốc gia (nhưng xe mà họ lái không phải là cảnh sát) đuổi chặn, anh lo lắng quốc an muốn bắt anh đi cách ly, khi đó anh vừa mới đi qua Phòng thí nghiệm P4 Vũ Hán – được cho là nơi bắt nguồn virus.
Trong một video trực tiếp cuối cùng trên YouTube, Lý Trạch Hoa cho biết mình đang bị tìm kiếm, nói những hành vi việc làm của anh tại Vũ Hán là hợp pháp hợp hiến, anh hy vọng Trung Quốc sẽ có nhiều thanh niên hơn nữa đứng lên, “không phải chúng ta nói một hai câu thì liền là chống lại đảng”, nhưng anh biết chủ nghĩa lý tưởng “đã bị phá và tiêu diệt trong thời điểm giao mùa giữa xuân và hạ”.
Cuối cùng anh chủ động mở cửa, sau khi hai người ngoài cửa đi vào phòng, video trực tiếp bị gián đoạn, đến nay anh vẫn mất liên lạc. Lý Trạch Hoa từng nói trong video trực tiếp đầu tiên rằng, “Một Trần Thu Thực ngã xuống, sẽ có hàng ngàn hàng vạn Trần Thu Thực khác đứng lên”. Tuy nhiên, những người phát đi thông tin về Vũ Hán ra bên ngoài như Trần Thu Thực và Phương Bân, cũng lần lượt mất liên lạc.
Một người làm trong ngành truyền thông quan tâm đến sự việc này đã nói với phóng viên, Lý Trạch Hoa chỉ 25 tuổi, thuộc về số ít những người sinh sau năm 1990 mà tỉnh táo, nhưng ông cho rằng tại Trung Quốc làm một người bình thường, đầu óc tỉnh táo, thường sẽ phải trả giá như thế này.
Ông Trương nói, anh ấy mới 25 tuổi, rất trẻ, có thể mới vào nghề; 25 tuổi mặc dù trẻ và chưa từng trải, nhưng mà đầu óc lại tỉnh táo. Mỗi người ở đây muốn làm một người bình thường tỉnh táo thì đều sẽ gặp xui xẻo, nhất là hiện tại, người đứng đầu Bộ Công an Triệu Khắc Chí mới phát biểu, cần phải đặt duy hộ ổn định chính trị ở vị trí số một, cho nên dự đoán cảnh ngộ mà anh gặp phải ở Vũ Hán có thể không được tốt. Phóng viên đã cố gắng liên hệ với Cục Công an Vũ Hán, nhưng điện thoại không thể nào kết nối được.
Theo thông tin liên quan cho thấy, Lý Trạch Hoa tốt nghiệp Đại học Truyền thông Trung Quốc, từng là phát thanh viên của kênh CCTV7, sau đó từ chức và sáng lập kênh truyền thông cá nhân. Từ ngày 16/2, anh bắt đầu phỏng vấn đưa tin tại Vũ Hán, và đi săn tin thực địa tại khu dân cư Bách Bộ Đình từng tổ chức Vạn gia yến, săn tin về Vũ Hán tuyển dụng lao động vận chuyển thi thể, săn tin về người nơi khác dừng lại ở nhà ga Vũ Xương, v.v.
Trước đó, nhà báo công dân Trần Thu Thực một mình đi đến Hồ Bắc đưa tin, nhà báo công dân Phương Bân tại Vũ Hán cũng đều bị cảnh sát Vũ Hán bí mật bắt giữ, đến hiện nay vẫn chưa rõ tung tích.
Trí Đạt (Theo KanZhongGuo)
Xem thêm:
Từ khóa Dòng sự kiện virus corona viêm phổi Vũ Hán 2019-nCoV COVID-19 SARS-CoV-2
