Caixin: Đầu năm Hồ Bắc hạ lệnh tiêu hủy mẫu virus ‘viêm phổi Vũ Hán’

Trung Quốc trong bối cảnh bị nghi ngờ che giấu dịch bệnh, ngày 26/2, một bài viết trên trang Caixin truy lại trình tự thời gian những bệnh nhân sớm nhất của Vũ Hán được chẩn đoán là nhiễm “viêm phổi Vũ Hán” (COVID-19). Đồng thời, bài viết tiết lộ rằng vào ngày 1/1, chính quyền Hồ Bắc sớm đã hạ lệnh dừng đưa mẫu virus corona chủng mới đi xét nghiệm, đã có mẫu bệnh “phải tiêu hủy”, hơn nữa còn không được tự ý tiết lộ ra bên ngoài.

Báo cáo của Caixin cho biết, ngày 18/12/2019, các bệnh viện trung ương của Vũ Hán đã nhận được trường hợp bệnh nhân đầu tiên. Ngày 24/12, mẫu bệnh của bệnh nhân được đưa tới Công ty TNHH Công nghệ Gen Vi Viễn Quảng Châu để giải trình tự gen. Ngày 27/12 nhận được kết quả xét nghiệm, cho thấy đây là “một chủng virus corona mới”.

Cuối năm ngoái, các bệnh viện tại Vũ Hán ít nhất đã thu thập và gửi đi mẫu bệnh của 9 bệnh nhân viêm phổi không rõ nguyên nhân, đều cho thấy đây là “một chủng virus corona xưa nay chưa từng có.”

Ngày 29/12, Ủy ban Y tế thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc đã thông báo cho Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh tại ba cấp là tỉnh, thành phố và khu vực, nhằm khởi động quy trình công tác khẩn cấp; đồng thời triển khai điều tra virus học một cách toàn diện. Tuy nhiên, vào thời khắc quan trọng có thể ngăn ngừa dịch bệnh, thì vào ngày 1/1, nhân viên của một công ty giải trình gen lại nhận được điện thoại của quan chức Ủy ban Y tế tỉnh Hồ Bắc, yêu cầu dừng đưa mẫu bệnh ‘viêm phổi Vũ Hán’ đi xét nghiệm. Hơn nữa mẫu bệnh hiện có cũng phải “tiêu hủy” ngay tại chỗ, đồng thời không được tiết lộ thông tin ra ngoài, không được công bố những bài viết và số liệu hữu quan ra bên ngoài, “Nếu sau này mọi người xét nghiệm ra được, nhất định phải báo cáo cho chúng tôi.”

Ngày 3/1, Ủy ban Y tế Quốc gia đã công bố một bản “Thông tri về việc tăng cường tài nguyên mẫu sinh học và công tác quản lý, nghiên cứu khoa học hữu quan trong công tác phòng ngừa bệnh dịch truyền nhiễm quan trọng, đột biến”. Trong công văn Giáo dục và Khoa học của Văn phòng Y tế Quốc gia (2020) số 3 yêu cầu trước khi xác nhận sâu thêm về thông tin nguồn bệnh, khi chưa được phê chuẩn, không được phép tự ý cung cấp mẫu sinh học và thông tin liên quan ra bên ngoài; những tổ chức hoặc cá nhân đã nhận được mẫu, cần “lập tức tiêu hủy ngay tại chỗ hoặc gửi tới bảo quản tại đơn vị lưu trữ được chỉ định của quốc gia.”

Một nhà virus học tiết lộ, sau khi có thông tri, khoảng một thời gian, Trung tâm Nghiên cứu virus Vũ Hán thuộc Viện Khoa học Trung Quốc yêu cầu dừng xét nghiệm mầm bệnh, tiêu hủy mẫu.

Có lẽ chính vì vậy dẫu ngày 30/12/2019 Trung tâm Virus thuộc Viện Khoa học Trung Quốc lấy mẫu, ngày 2/1/2020 hoàn thành trình tự gen của virus, ngày 5/1 đã phân lập được virus, nhưng vẫn chậm trễ không công bố ra bên ngoài.

Điều đáng chú ý là ngày 27/2, “The Washington Post” cho biết, Tarik Jasarevic, người phát ngôn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xác nhận rằng, chính quyền Bắc Kinh không thông báo tài liệu nhân viên y tế tuyến đầu lây nhiễm “viêm phổi Vũ Hán” trong thời gian gần nhất. Đây là lỗ hổng lớn trong việc phòng ngừa dịch của chính quyền Trung Quốc mà WHO lần đầu trực tiếp thừa nhận.

Về số liệu liên quan tới tình trạng lây nhiễm ‘viêm phổi Vũ Hán’ của các nhân viên y tế tuyến đầu, phải hơn 1 tháng sau khi dịch bệnh bùng phát, lần đầu tiên, tạp chí học thuật “Tạp chí Dịch tễ học Trung Quốc” thuộc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Trung Quốc cho biết, ít nhất 1.700 nhân viên y tế nhiễm bệnh, 5 người tử vong. Hơn nữa số liệu thống kê này mãi cho tới ngày 14/2 mới nhận được chứng nhận công khai của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc.

Minh Tú

Xem thêm: