Gần 13 triệu người Trung Quốc về quê lập nghiệp hay thất nghiệp?

Theo Tân Hoa Xã của Trung Quốc, tổng số người trở về quê lập nghiệp ở nước này đã vượt quá 12 triệu người. Gần đây, tin tức khuyến khích thanh niên về quê lập nghiệp xuất hiện thường xuyên trên truyền thông của Trung Quốc Đại Lục. Cư dân mạng nghi ngờ, liệu hơn 12 triệu người này về quê lập nghiệp hay là không tìm được việc làm?

Tại Đại hội Lưỡng hội năm nay, việc một sinh viên đại học đã trở về quê chăn nuôi 4.000 con bò và trở nên giàu có cũng được giới thiệu.

Thực sự có thể làm giàu bằng cách trở về quê hương để khởi nghiệp sao? Tại sao Chính phủ Trung Quốc lại tích cực khuyến khích thanh niên trở về quê khởi nghiệp vào thời điểm này?

Hãng thông tấn chính thức của Trung Quốc Tân Hoa Xã đưa tin, theo thống kê, hiện nay có hơn 12 triệu người về quê lập nghiệp tại Trung Quốc, phần lớn là sinh viên đại học và công nhân cổ cồn trắng thành thị.

Báo cáo trích lời ông Hàn Văn Tú, Phó giám đốc Văn phòng Tài chính Trung ương phụ trách công tác thường nhật, kiêm Giám đốc Văn phòng Công tác Nông thôn Trung ương, cho biết: “Chúng ta nên tận dụng cơ hội phát triển ở các vùng nông thôn rộng lớn, để thu hút người dân, tận dụng môi trường nông thôn tươi đẹp và đáng sống để giữ chân người dân, giải quyết nỗi lo về phát triển nghề nghiệp và an sinh xã hội, để những người trẻ tuổi ở lại nông thôn và phát triển ngày càng tốt hơn.”

Gần đây, những người trẻ về quê lập nghiệp thường xuyên xuất hiện trên truyền thông Trung Quốc Đại Lục. Một số người dễ dàng kiếm được hàng triệu nhân dân tệ (1 triệu tệ tương đương 138.000USD) trong 3 năm.

Các loại hình kinh doanh mà họ khởi nghiệp rất đa dạng, bao gồm nuôi đà điểu, bán dưa chuột, bán xúc xích và trồng nấm… Nhưng hầu hết cư dân mạng không tin điều này. Một cư dân mạng nói: “Tôi không tìm được việc làm nên buộc phải về quê, họ lại nói tôi về quê lập nghiệp.“ Một người khác nói thẳng: “13 triệu người không tìm được việc làm.“

Câu chuyện Triệu Chiêu chăn nuôi gia súc là thật hay giả?

Trong kỳ họp Lưỡng hội của ĐCSTQ năm nay, một đại biểu Quốc hội đến từ Hà Nam tên là Triệu Chiêu, sau tốt nghiệp đại học đã về quê chăn nuôi gia súc. Hiện tại cô có cơ sở chăn nuôi rộng 225 mẫu, nuôi hơn 4.000 con bò thịt, kết hợp giữa chăn nuôi và trồng trọt.

Một người chăn nuôi ở nông thôn đăng video lên TikTok với câu hỏi: Bò ngày càng mất giá. Ban đầu, làng chúng tôi mua 3 con bò với giá 35.000 tệ (khoảng 4.828USD), nhưng bây giờ chúng tôi chỉ bán được 10 con bò với giá 32.000 tệ (khoảng 4.414USD).

“Sau khi nuôi bò trong 3 năm, cuối cùng chúng tôi đã lỗ vốn, chưa kể đến chi phí nhân công và thức ăn. Làm sao để kiếm được tiền bằng cách nuôi 4.000 con bò? Cô có thể chia sẻ bí quyết làm giàu thông qua nghề nông, để những người nông dân trên khắp Trung Quốc có thể làm giàu cùng được không?”, người này hỏi.

Theo thông tin công khai, năm 2015, Triệu Chiêu đã thành lập công ty có tên Công ty TNHH Nông nghiệp và chăn nuôi Nhã Dân tại thành phố Nam Dương, nhưng cô không phải là cổ đông lớn.

Cổ đông lớn là một người khác tên là Trương Hoa, nắm giữ hơn 64% cổ phần. Trương Hoa là giám đốc kiêm tổng giám đốc của công ty. Triệu Chiêu chỉ nắm giữ 21% cổ phần. Công ty còn có một cổ đông khác là Quỹ đầu tư vốn cổ phần Phản Hương Ta Nghiệp tỉnh Hà Nam, nắm giữ 14,28% cổ phần.

Một cư dân mạng khác tiết lộ, Triệu Chiêu thực chất không phải là người nuôi 4.000 con gia súc mà làm việc với nông dân. Một số cư dân mạng cũng phân tích quá trình phát triển thực tế của Triệu Chiêu, và phát hiện rằng lúc đầu cô chỉ nuôi 50 con bò, phải mất 17 năm phát triển để đạt quy mô 4.000 con bò.

Hiện trạng thất nghiệp của thanh niên

Ngày 20/3, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố dữ liệu tỷ lệ thất nghiệp tháng Hai theo nhóm tuổi. Trong đó, tỷ lệ thất nghiệp toàn quốc ở thành thị đối với những người từ 16 – 24 tuổi, không bao gồm sinh viên, là 16,9%, tăng 0,8 điểm phần trăm so với tháng Một và đã tăng trong 2 tháng liên tiếp.

Tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động từ 25- 29 tuổi, không bao gồm sinh viên, là 7,3%, tăng 0,4 điểm phần trăm so với tháng Một, mức cao nhất trong 15 tháng.

Ông Đinh Học Lương, giáo sư danh dự của Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, đã viết bài trên tờ The Hong Kong Economic Journal, ước tính có gần 30 triệu sinh viên đại học thất nghiệp ở Trung Quốc. Tỷ lệ có việc làm chắc chắn thấp hơn so với con số của giới chức là 56%, tỷ lệ trung bình có thể thấp hơn 30%. Ông cho biết đã trao đổi với các giảng viên đại học, họ cho biết tỷ lệ việc làm của trường đại học cùng lắm chỉ là 20%.

• Hơn 12 triệu sinh viên TQ tốt nghiệp năm nay, làn sóng thất nghiệp khó được giải quyết

Theo trang web chính thức của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, mỗi tuần làm việc 1 giờ cũng được coi là có việc làm. Trong khi đó, ở Hoa Kỳ là 15 giờ và ở Pháp là 20 giờ.

Mặt khác, dân số nông nghiệp chưa bao giờ được đưa vào số liệu thống kê việc làm của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc. Năm 2025, ước tính sẽ có 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học tìm kiếm việc làm.

Trong một cuộc phỏng vấn với Vision Times, ông Trần Lợi Phủ, một thành viên cố vấn của một nhóm nghiên cứu Đài Loan, chỉ ra rằng động thái này có thể làm đẹp tỷ lệ thất nghiệp.

Ông nói: “Nó tương đương với việc đến vùng nông thôn để tìm việc, trồng rau gần nhà và giúp đỡ việc đồng áng. Khởi nghiệp không được tính là dân số thất nghiệp. Mục đích là để di chuyển dòng người thất nghiệp ở thành phố về vùng nông thôn. Ban đầu, 5 người là đủ để trồng một mẫu đất, nhưng hiện giờ nhất thiết phải là 10 người, để mọi người đều có việc làm.”

Trên nền tảng mạng xã hội TikTok của Trung Quốc, một video khuyến khích về quê lập nghiệp vào năm 2025 đã nhận được 16.000 lượt thích, 15.000 lượt chia sẻ lại và hơn 6.500 bình luận. Phần lớn trong số đó châm biếm việc thất nghiệp được tô vẽ thành về quê lập nghiệp.

Cư dân mạng Thiểm Tây “Tư Mã Cang Tạp Quang” cho biết: “Anh trai vợ tôi đi công tác về phía Nam vào ngày 16 tháng Giêng âm lịch, đầu tháng 3 mang theo chăn ga gối đệm trở về. Hóa ra anh ấy về quê lập nghiệp.”

Cư dân mạng Giang Tô “Tiểu Thất” bình luận: “Tôi đã khởi nghiệp, nuôi 2 con bò và 5 con gà.”

Cư dân mạng Quảng Đông “Chỉ vì quá đẹp” cho biết: “Tôi đang rảnh rỗi đi trên phố, họ lại nói tôi đang đi khảo sát một dự án.”

Cư dân mạng X “@huntage” viết: “Ngày xưa, thanh niên trí thức về nông thôn, sau này nông dân lên thành phố làm việc. Có vẻ như mọi thứ đều diễn ra theo vòng lặp.”

Hứa Tử An/ Vision Times