Ông Tập Cận Bình kêu gọi thiết lập một trật tự thế giới công bằng hơn

Hôm thứ Ba (20/4) Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã kêu gọi việc loại bỏ cấu trúc quyền lực bá quyền trong quản trị toàn cầu, giữa bối cảnh căng thẳng Trung – Mỹ ngày càng gia tăng về một loạt các vấn đề, bao gồm cả cáo buộc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của chính quyền cộng sản trong và ngoài nước.

Phát biểu tại Diễn đàn châu Á Bác Ngao (Boao Forum for Asia) thường niên, ông Tập đã chỉ trích nỗ lực của một số quốc gia nhằm “xây dựng các rào cản” và “tách rời”, mà theo ông sẽ gây hại cho các nước khác và cũng không mang lại lợi ích cho bất cứ ai.

Trung Quốc từ lâu đã kêu gọi cải cách hệ thống quản trị toàn cầu để phản ánh tốt hơn một loạt các quan điểm và giá trị đa dạng của cộng đồng quốc tế, bao gồm của chính quốc gia này, thay vì chỉ là quan điểm và giá trị của một vài quốc gia lớn.

Chế độ cộng sản cũng nhiều lần xung đột với các quốc gia giữ vai trò quan trọng nhất trong quản trị thế giới, đặc biệt là Hoa Kỳ về một loạt các vấn đề, từ nhân quyền cho đến ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc đối với các nước khác.

Ông Tập nhấn mạnh trong một bài phát biểu tại diễn đàn: “Thế giới muốn công bằng, chứ không phải bá quyền.”

Ông nói: “Một quốc gia lớn nên thể hiện mình là một quốc gia lớn, thông qua việc chứng minh rằng đang gánh vác nhiều trách nhiệm hơn.”

Mặc dù ông Tập không nêu đích danh bất kỳ quốc gia nào trong bài phát biểu của mình, nhưng các quan chức Trung Quốc thời gian gần đây đã đề cập đến “bá quyền” của Hoa Kỳ trong nhiều lời chỉ trích công khai về ảnh hưởng quyền lực toàn cầu của Washington, đặc biệt ở lĩnh vực thương mại và địa chính trị.

Hôm thứ Sáu (16/4) Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên tại Nhà Trắng kể từ khi nhậm chức. Tại cuộc hội đàm với với Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga, vấn đề Trung Quốc được coi như một trọng tâm trong chương trình nghị sự.

Cả hai lãnh đạo khẳng định, họ “chia sẻ những quan ngại nghiêm trọng” về tình hình nhân quyền ở Hồng Kông và tại khu vực Tân Cương của Trung Quốc, nơi mà Washington tuyên bố Bắc Kinh đang tiến hành cuộc diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi. Trung Quốc đã phủ nhận các cáo buộc hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của nước này.

Nhằm tăng cường hợp tác kinh tế để loại bỏ Trung Quốc, ông Biden cho biết Nhật Bản và Hoa Kỳ sẽ cùng đầu tư vào các lĩnh vực như công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử, nghiên cứu gen và chuỗi cung ứng chất bán dẫn.

Trong khi chính quyền Biden tập hợp các nước đồng minh dân chủ khác của mình nhằm cùng thể hiện quan điểm cứng rắn đối với Trung Quốc, Bắc Kinh lại tìm cách tăng cường quan hệ với các quốc gia đối tác chuyên quyền và các nước láng giềng ở Đông Nam Á phụ thuộc kinh tế vào họ.

Tại diễn đàn Bác Ngao, các diễn giả Trung Quốc cũng khẳng định cam kết của Bắc Kinh đối với thương mại tự do toàn cầu.

Các hoạt động thương mại của Trung Quốc là trọng tâm của cuộc chiến thuế quan căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington dưới thời chính quyền Tổng thống Trump. Hoa Kỳ cáo buộc Bắc Kinh ép  buộc các công ty nước ngoài hoạt động ở Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ và quyền sở hữu trí tuệ cho các công ty Trung Quốc, đồng thời tạo ra nhiều lợi thế cạnh tranh không công bằng cho các công ty Trung Quốc ở nước ngoài.

Ông Long Yongtu, cựu trưởng đoàn đàm phán về việc gia nhập WTO của Trung Quốc năm 2001, phát biểu tại diễn đàn hôm thứ Hai (19/4): “Kinh nghiệm lớn nhất khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) 20 năm trước là người Trung Quốc chúng tôi không sợ cạnh tranh.”

Tuy nhiên, bất chấp cuộc đối đầu dai dẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, cả hai bên đã tìm được lợi ích chung trong việc chống lại biến đổi khí hậu, sau khi các cuộc đàm phán song phương về việc chống khí thải nhà kính kết thúc trong thất bại dưới thời Tổng thống Trump.

Tuần trước, đặc phái viên về khí hậu của Hoa Kỳ John Kerry đã bay tới Thượng Hải để gặp người đồng cấp Trung Quốc trong chuyến viếng thăm cấp cao đầu tiên tới Trung Quốc của một quan chức chính quyền Biden.

Cả hai đã nhất trí về các hành động “trong những năm 2020” nhằm giảm lượng khí thải.

Nhật Minh (Theo Reuters)

Xem thêm: