TQ đưa báo chí nước ngoài đến Tân Cương để chứng minh “sự trong sạch” của mình

Trung Quốc đã tổ chức một chuyến đi đến Tân Cương cho giới truyền thông nước ngoài vào tuần trước nhằm chứng minh rằng Bắc Kinh hoàn toàn “trong sạch” sau khi bị quốc tế chỉ trích về cáo buộc vi phạm nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác.

Khoảng 10 hãng truyền thông nước ngoài bao gồm Associated Press (AP) và TV Tokyo đã được mời đến vùng viễn tây của đất nước, tờ SCMP đưa tin. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết các nhà báo nước ngoài ở Bắc Kinh đã được mời tới 5 địa điểm ở Tân Cương – bao gồm Urumqi, Kashgar, Aksu, Changji và Turpan – từ ngày 19 đến 23/4.

Nhóm đã đến thăm các triển lãm theo chủ đề về chống khủng bố và chủ nghĩa cực đoan, các địa điểm tôn giáo, trường học, cộng đồng nông thôn, địa điểm trồng bông và các công ty địa phương đã bị Hoa Kỳ và phương Tây trừng phạt.

“Tôi khuyến khích các bạn thăm quan nhiều hơn trong khu vực và giới thiệu hình ảnh Tân Cương thực sự với thế giới,” Le Yucheng, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, nói với AP vào ngày 16/4 trước chuyến đi.

Theo một báo cáo của AP, ông Xu Guixiang, phó trưởng ban tuyên giáo của ĐCSTQ ở Tân Cương, đã gặp nhóm nhà báo ở thành phố Turpan, bên ngoài một địa điểm mà trước đây một tổ chức tư vấn giấu tên của Úc đã xác định là trung tâm giáo dục cải tạo.

AP cho biết chính phủ Trung Quốc khẳng định rằng tòa nhà là nơi đặt văn phòng cựu chiến binh và các văn phòng khác, nhưng không nói rõ liệu các phương tiện truyền thông đến thăm có được mời vào xem bên trong hay không.

AP dẫn lời ông Xu nói rằng việc Quốc hội Anh thông qua tuyên bố chính quyền Trung Quốc “phạm tội ác chống lại loài người” và “diệt chủng” đối với người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác ở Tân Cương là “hoàn toàn vô căn cứ” và rằng “sự ổn định” của Tân Cương đang mang lại sự thịnh vượng ngày càng tăng cho vùng đất này.

TV Tokyo là hãng tin Nhật Bản duy nhất tham gia chuyến đi. Phóng viên của hãng tin đã đến thăm một công ty dệt may với 5.000 nhân viên đã bị Hoa Kỳ trừng phạt vì cáo buộc sử dụng lao động cưỡng bức.

Công ty này tuyên bố rằng không có lao động cưỡng bức, nói rằng các lệnh trừng phạt đã ảnh hưởng đến các giao dịch với các công ty Mỹ và Nhật Bản. Ngoài ra, TV Tokyo đã đến thăm một địa điểm trồng bông.

“Cả chính phủ và nông dân đều nhấn mạnh sự tiến bộ của tự động hóa và nhấn mạnh rằng lao động cưỡng bức không hề tồn tại ở đây,” báo cáo của TV Tokyo cho biết.

Nhiều người được hỏi về cáo buộc vi phạm nhân quyền đã không trả lời, nhưng một số người nói rằng “người Hán và các dân tộc thiểu số là một gia đình”, TV Tokyo viết.

Le nói với AP rằng có một điều kiện rằng mọi người nên đến Tân Cương với tư cách là du khách, không phải điều tra viên.

“Chúng tôi đã mời các nhà ngoại giao phương Tây đến Tân Cương, nhưng họ rất miễn cưỡng chấp nhận lời mời của chúng tôi”, Le được AP dẫn lời nói.

“Tôi tự hỏi họ sợ điều gì? Chúng tôi hoan nghênh họ đến và thăm Tân Cương, và họ nên đến với tư cách khách tham quan, không phải với tư cách điều tra viên.”

“Chúng tôi hoan nghênh bạn bè đến thăm chúng tôi. Nhưng nếu họ vào nhà như thể đây là nơi riêng của họ và lục tung lên xuống để tìm kiếm cái gọi là bằng chứng tội ác, thì tất nhiên họ sẽ không được chào đón. Họ cũng không có quyền hành xử như vậy, phải không?” ông nói tiếp.

Các chính phủ nước ngoài, Liên Hợp Quốc và các nhà nghiên cứu cho biết ước tính có khoảng hơn 1 triệu người đã bị giam giữ trong các trại được Bắc Kinh mô tả là các trung tâm “dạy nghề”.

Đây không phải là lần đầu tiên chính quyền Trung Quốc mời giới truyền thông nước ngoài đến Tân Cương.

Hơn 1.200 người từ hơn 100 quốc gia và khu vực, bao gồm các quan chức từ các tổ chức quốc tế, nhà ngoại giao, nhà báo và các nhà lãnh đạo tôn giáo, đã đến thăm Tân Cương kể từ cuối năm 2018, theo số liệu thống kê chính thức.

Vào tháng 1 năm 2019, một nhóm các hãng truyền thông nước ngoài, bao gồm Reuters và hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, đã đến thăm các trại cải tạo ở Tân Cương. 

Bắc Kinh cũng đã trích dẫn các chuyến thăm của NBC vào năm 2019 và BBC vào năm 2020 là bằng chứng cho thấy họ không cấm truyền thông nước ngoài đến Tân Cương. Tuy nhiên, BBC đưa tin rằng trong chuyến thăm của mình, các nhân viên của họ đã bị ngăn cản quay phim, thẩm vấn và theo dõi.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết sẽ tiếp tục tổ chức các chuyến thăm tương tự tới Tân Cương cho các đoàn phóng viên khác.

Việc mời các nhà ngoại giao và truyền thông nước ngoài được Bắc Kinh coi là một cách để xua tan sự nghi ngờ và phản bác lại những gì họ cho là những “báo cáo sai lệch” của một số kênh truyền thông phương Tây.

“Bắc Kinh tin rằng tổ chức phái đoàn nhà báo kiểu này là hiệu quả, nhưng tôi không nghĩ vậy”, Wu Qiang, một nhà phân tích chính trị ở Bắc Kinh, nói. “Tôi tin rằng nhiều thứ đã được che giấu, bao gồm cả việc dỡ bỏ một số cơ sở. Tôi không nghĩ rằng nhóm khách đến thăm có thể tìm được những gì họ muốn xem hoặc hài lòng với những gì họ có thể thấy.”

“Không ai tin rằng sự thật có thể đạt được thông qua một chuyến thăm được tổ chức chính thức. Có vẻ như Bắc Kinh đã có một cách tiếp cận dựa trên tuyên truyền rất ngây thơ để đưa tin về Tân Cương”.

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: