Trung Quốc kiểm duyệt tranh luận trực tuyến về Ukraine, chặn những bài kêu gọi hòa bình

Các nhà kiểm duyệt của Trung Quốc, đất nước luôn quyết định những gì có thể được thảo luận trên các nền tảng truyền thông xã hội, đang bịt miệng các quan điểm của những người dân phản đối việc Nga xâm lược Ukraine.

Trong những ngày sau vụ tấn công ngày 24/2 của Nga, các bình luận trên các nền tảng mạng xã hội Weibo, WeChat và Douyin của Trung Quốc đã ủng hộ rộng rãi Nga và Tổng thống Vladimir Putin. Nhiều bài đăng có quan điểm trái ngược, hoặc thậm chí ủng hộ hòa bình, đều nhanh chóng bị xóa.

Jin Xing, cựu dẫn chương trình nổi tiếng tại Trung Quốc, nói với Reuters rằng tài khoản của cô trên Weibo với 13,6 triệu người theo dõi đã bị đình chỉ vào tuần trước sau khi cô đăng hai bài đăng, trong đó có một bài ám chỉ Putin là “kẻ điên” và kêu gọi những người theo dõi cô cầu nguyện cho hòa bình.

“Tất cả những gì tôi nói là tôi ủng hộ sự sống và phản đối chiến tranh, chỉ có vậy. Tôi không nói rằng tôi ủng hộ Mỹ hay Nga hay Ukraine”, Jin cho biết. “Tôi đã phạm sai lầm gì?”

Jin không phải là trường hợp duy nhất. Diễn viên Trung Quốc đoạt giải Ke Lan đã bị cấm đăng bài trên Weibo “do vi phạm các quy tắc và quy định liên quan”, theo một thông báo trên tài khoản Weibo của cô. Cô đã thích và chia sẻ những hình ảnh và bình luận phản đối chiến tranh, bao gồm cả những hình ảnh về một cuộc biểu tình chống chiến tranh ở St Petersburg.

Trung Quốc và Nga đã xây dựng mối quan hệ đối tác ngày càng chặt chẽ trong những năm gần đây. Bắc Kinh đã không lên án cuộc tấn công của Nga vào Ukraine và không gọi đây là một cuộc xâm lược, nhưng đã thúc giục một giải pháp thương lượng.

Một số bài đăng của các nhà sử học nổi tiếng đang cố gắng tổ chức các cuộc kiến ​​nghị phản đối chiến tranh đã bị xóa khỏi dịch vụ nhắn tin WeChat.

Lu Xiaoyu, trợ lý giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, đã viết một bài báo vào tuần trước kêu gọi lương tri. Ông viết trong bài báo được chia sẻ rộng rãi trên WeChat: “Được coi là đồng minh của Nga sẽ tương đương với đánh mất sự ủng hộ của cộng đồng toàn cầu.” Bài báo gốc không thể được tìm thấy.

Weibo và Tencent Holdings, công ty sở hữu WeChat, đã không trả lời yêu cầu bình luận về lý do tại sao bài báo đó bị xóa hoặc tại sao tài khoản bị tạm ngưng.

Cơ quan quản lý internet của Trung Quốc, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC), cơ quan giám sát các công ty truyền thông xã hội và tin tức của nước này, đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết họ không biết về việc các bài đăng bị xóa hoặc tài khoản bị đình chỉ. Người phát ngôn nói: “Điều tôi có thể nói với các bạn về nguyên tắc là, lập trường của Trung Quốc về vấn đề Ukraine là công khai, minh bạch và nhất quán.”

Các bài đăng ủng hộ phương Tây bị kiểm duyệt

Việc kiểm duyệt đã mở rộng ra ngoài phương tiện truyền thông xã hội. Nhân viên của ít nhất hai hãng truyền thông nhà nước Trung Quốc đã bị các biên tập viên yêu cầu thay đổi giọng điệu trong các bài báo đi chệch quan điểm chính thức của Bắc Kinh về Nga và Ukraine, theo ba nguồn tin nói với Reuters.

Vào ngày 22/2, hai ngày trước khi Nga xâm lược, một tài khoản Weibo thuộc Horizon News, chi nhánh của tờ Tin tức Bắc Kinh do nhà nước điều hành đã đăng tài liệu hướng dẫn nội bộ cho nội dung liên quan đến Ukraine, nói rằng các bài đăng “bất lợi cho Nga, ủng hộ phương Tây” không nên được xuất bản. Bài viết đã bị xóa ngay sau đó. 

Truyền hình cũng bị ảnh hưởng. Chủ tịch Ủy ban Paralympic Quốc tế (IPC) Andrew Parsons đã kêu gọi hòa bình trong bài phát biểu trên truyền hình tại lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông Paralympic ở Bắc Kinh vào tuần trước. Phần đó trong bài phát biểu của ông đã không được đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV dịch cho khán giả trong nước. 

Một số quan điểm ủng hộ chiến tranh hoặc chống Ukraine mạnh mẽ cũng đã bị kiểm duyệt ở Trung Quốc. 

WeChat đã đưa ra lời kêu gọi vào ngày 25/2 rằng người dùng cần “thảo luận hợp lý” về cuộc chiến, lưu ý rằng những trò đùa “thô tục” đã gây ra “ảnh hưởng tiêu cực lớn trên mạng”.

Douyin, thuộc sở hữu của ByteDance, đã đưa ra một số tuyên bố trên tài khoản WeChat chính thức của mình trong hai tuần qua, cảnh báo về những trò đùa, thông tin sai lệch và các nội dung “xem nhẹ nỗi đau của người khác”. Công ty cho biết họ đã xóa 6.400 video vi phạm, cắt hơn 1.600 bài đăng trực tiếp và xóa hơn 12.000 bình luận.