Đạo trị quốc của cổ nhân: Nền bạo chính rồi sẽ bị đào thải

Lấy đức thu phục lòng người, là đạo trị quốc, là lời giáo huấn sâu sắc của người xưa. Cũng chỉ có dùng đức để thống trị thì mới có thể khiến lòng người tín phục, đất nước mới có thể trường tồn ổn định và hòa bình.

Trong cuốn sách “Úc Ly Tử” của nhà tiên tri, danh thần thời Minh Lưu Bá Ôn có chép một câu chuyện ngụ ngôn sâu sắc về đạo trị quốc, tựa là “Thuật sử” như sau:

Tại nước Sở, có một người đàn ông sinh sống bằng việc nuôi khỉ, mọi người gọi ông là Thư Công. Vào mỗi buổi sáng, Thư Công đều tập trung tất cả đàn khỉ vào trong sân nhỏ, sau đó phân công nhiệm vụ cho chúng. Trong đó, con khỉ lớn tuổi nhất đàn sẽ làm nhiệm vụ dẫn cả đàn khỉ lên núi hái rau quả. Đến tối, con khỉ ấy lại dẫn cả đàn trở về nhà.

Thư Công quy định rằng số hoa quả mà đàn khỉ mang về nhà sẽ giữ lại một phần để chúng ăn và một phần để cung cấp nuôi dưỡng ông chủ. Nếu như con khỉ nào không giao nộp cho ông chủ, Thư Công sẽ dùng roi đánh nó thật đau, thậm chí đánh cho đến chết. Vì thế mà tất cả những con khỉ ấy đều rất sợ hãi và trong lòng cũng rất oán giận. Dù sống trong cảnh sợ hãi như vậy nhưng từ trước đến giờ vẫn không có con khỉ nào dám cãi lời Thư Công.

Bỗng nhiên một hôm, một con khỉ nhỏ trong chúng hỏi những con còn lại trong đàn: “Có phải trái cây trên núi này là do Thư Công trồng không?”

Những con khác đồng thanh trả lời: “Không phải! Là trời ban cho đấy!”

Con khỉ nhỏ lại hỏi cả đàn: “Có phải nếu không có Thư Công thì không ai biết, hay không ai có khả năng lên núi hái quả không?”

Những con khác lại nói: “Không phải! Bất luận là ai cũng đều có thể lên núi hái quả!”

Con khỉ nhỏ lại hỏi tiếp: “Nếu đã là như vậy thì việc gì chúng ta phải dựa vào Thư Công, lại còn bị ông ta sai khiến, phải làm nô dịch cho ông ta?”

Khi con khỉ này còn chưa nói hết thì những con khỉ trong cả đàn đều như bừng tỉnh ngộ.

Đêm hôm ấy, lợi dụng lúc Thư Công còn đang ngủ say, cả đàn khỉ đã phá hủy hàng rào, phá bỏ lồng sắt đựng trái cây và mang hết đi. Trên đường đi, chúng không ngừng giúp đỡ nhau chạy nhanh, chẳng mấy chốc đã trốn được vào rừng sâu. Từ đó, không một con khỉ nào trở về nhà Thư Công nữa.

Thư Công lúc này cũng đã già yếu, mà không có con khỉ nào nuôi dưỡng nên cuối cùng đã chết một mình.

Trong một quốc gia, nếu như việc trị quốc là dựa vào thủ đoạn, dựa vào bạo lực mà không phải là dựa vào đạo lý, pháp luật thì chỉ có thể trấn áp được dân chúng trong nhất thời chứ không thể thực sự thu phục được lòng người và cũng không thể lâu dài được. Một khi có người khai đạo cho những người dân còn đang sống cảnh cam chịu ấy thì người thống trị dù có cao minh đến đâu, quyền thuật giỏi đến cỡ nào cũng sẽ vô dụng.

Trong gia đình cũng là như vậy, nếu như việc cai quản là dựa vào hình phạt chứ không phải dựa vào tình thương và đạo lý thì sẽ không thể hòa thuận, ấm áp và lòng người sẽ phát tâm oán giận, không đạt được kết quả giáo dục như mong muốn.

Có thể thấy, kẻ dùng bạo lực thì nhất thời có thể trấn áp người ta, nhưng không thể tồn tại lâu dài, sẽ khiến thế nhân sinh tâm oán giận, cuối cùng cũng nhất định bị đào thải. Điều này đã xảy ra ở rất nhiều các triều đại, như nhà Thương thời Trụ Vương cai trị, nhà Tần thời Tần Nhị Thế và Hồ Hợi cai trị… Đây chính là lời cảnh tỉnh của lịch sử, cũng là đạo trị quốc sâu sắc của cổ nhân.

Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Tri thức của các cao nhân trí huệ và nhà tiên tri cổ đại đến từ đâu?
• Đạo trị quốc của cổ nhân: Người hiền tài giúp quốc gia hưng thịnh

Mời xem video: