Người phụ nữ đằng sau thương hiệu nổi tiếng Panasonic

Matsushita Konosuke là một doanh nhân nổi tiếng ở Nhật Bản. Ông khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng, không bằng cấp nhưng lập nên tập đoàn Matsushita, sau đổi tên thành tập đoàn Panasonic vào năm 2008. Và đứng sau, góp công lớn nhất cho thành công của Konosuke là người vợ đảm đang Mumeno.

Mumeno xuất thân từ gia đình trung lưu ở Osaka, được mô tả là một người phụ nữ thông minh và kiên nhẫn, đối lập với tính cách táo báo của Konosuke. Nhờ sự mai mối của chị gái, Konosuke gặp gỡ và cưới Mumeno vào năm 1915.

Konosuke làm việc tại Công ty điện Osaka Electric Light Company. Ông có thực hiện một số cải tiến sản phẩm mà công ty đánh giá là tốt, tuy nhiên không đồng ý áp dụng. Công ty cho rằng người dùng sẽ không đánh giá các sản phẩm cải tiến, vì thế chúng không có giá trị thương mại.

Để thực hiện đam mê về điện của mình, Konosuke  quyết định xin nghỉ việc tại Công ty điện Osaka Electric Light Company để lập xưởng điện riêng, mặc cho những phản đối của cha và người thân. Bấy giờ Konosuke làm việc ở vị trí kiểm soát, hưởng mức lương 30 yên hàng tháng, cùng với các khoản thưởng cao, là mơ ước của nhiều người.

Sau khi nghỉ việc vào cuối năm 1917, Konosuke mong muốn lập xưởng điện, nhưng chỉ có 100 yên tiền vốn. Vì thế Konosuke định mở tiệm bán oshiruko (một món chè đậu đỏ ngọt của Nhật) là món ăn mà ông rất thích. Tuy nhiên kế hoạch của ông bị Mumeno phản đối, người vợ trẻ cho rằng ông am hiểu về ngành điện thì nên lập công ty điện.

Biết chồng không có tiền lập công ty, Mumeno quyết định bán tất cả của hồi môn của mình, nữ trang cùng tất cả quà cưới của họ hàng và bạn bè để có tiền cho chồng thực hiện ước mơ. Đây không chỉ là sự giúp đỡ, mà còn là niềm tin tưởng và tình cảm của một người vợ.

Nhờ có sự giúp đỡ hết lòng của vợ mà Konosuke thành lập được Matsushita Seisakusho (Xưởng sản xuất Matsushita) vào năm 1918, chế tạo đầu nối bóng đèn, bắt đầu con đường khởi nghiệp của mình. Bởi vậy sau này trong tự truyện của mình Konosuke có viết rằng: “Nếu vợ tôi không phản đối, có lẽ tôi đã sống cả đời bán oshiruko.”

Khi chiếc đui bóng đèn điện cải tiến được sản xuất, Konosuke mang đi bán khắp nơi mà không có ai mua. Điều này khiến ông nghi ngờ chính mình, chán nản và nghĩ đến việc đóng cửa xưởng điện. Trong lúc tuyệt vọng ấy, Mumeno đã ở bên cạnh chồng động viên ông kiên trì, tiếp tục cải tiến chế tạo sản phẩm cho tốt hơn. Không chỉ thế Mumeno còn vào xưởng làm việc cùng chồng, tham gia đóng gói, kiểm tra chất lượng, rồi đi giao hàng cùng chồng.

Sự tham gia nhiệt tình cùng những lời động viên của vợ khiến Konosuke cố gắng cải tiến phát triển sản phẩm, cuối cùng sản phẩm cũng đã bán được.

Đây là giai đoạn mở đầu đầy khó khăn, Mumeno tính toán từng đồng và trợ giúp cho xưởng điện có đủ chi phí vận hành, bà còn nói: “Nếu anh muốn thành công, chúng ta phải sống tiết kiệm hơn cả người nghèo nhất.”

Mumeno đã làm tất cả những gì có thể để Konosuke chỉ lo cải tiến sản phẩm. Trong tự truyện Konosuke viết rằng: “Tôi có thể toàn tâm toàn ý phát triển kỹ thuật, vì biết rằng phía sau đã có người lo liệu tất cả.”

Sản phẩm ngày càng được nhiều người mua hơn. Để tăng sản lượng, Konosuke quyết định vay tiền ở ngân hàng đúng số tiền mình cần. Tuy nhiên Mumeno lại không đồng ý.

Khi chưa lập gia đình, Mumeno từng là người quản lý chi tiêu cho gia đình. Bà luôn có ý thức giữ lại một khoản tiền trước tiên gọi là dự phòng cho tình huống bất ngờ, số còn lại mới chia ra thành các khoản chi khác. Bà cho rằng chồng cũng cần làm tương tự với công ty, vay dư ra cao hơn một chút, như thế sẽ có một khoản tiền dự phòng cho tình huống bất ngờ xảy ra. Điều này tương tự như việc có một con đập phòng lũ.

Nhờ đó mà công ty Matsushita duy trì sự ổn định qua nhiều giai đoạn khủng hoảng kinh tế, đặc biệt là trong những năm đầu thành lập và sau Thế chiến II.

Năm 1965 trong một sự kiện đào tạo quản lý ở Nhật Bản, Konosuke đã có một bài nói chuyện tại tổ chức PHP Institute, trong đó ông chia sẻ: “Nếu không có đập nước, chỉ cần thời tiết thay đổi một chút là sẽ lũ lụt hoặc hạn hán. Nhưng nếu có đập, ta có thể điều tiết dòng chảy, sử dụng nước hiệu quả. Kinh doanh cũng vậy – cần có đập để tích trữ vốn, nhân lực, thiết bị, và cả niềm tin”. Mà những điều này nhà sáng lập Matsushita Electric đã học từ vợ của mình.

Trong tự truyện của Konosuke, ông đã viết nhiều về vợ mình:

“Năm 1915, tôi kết hôn với Mumeno, bạn của chị gái tôi. Bà ấy đã là nguồn sức mạnh lớn lao. Khi tôi nghỉ việc ở Osaka Electric Light Company năm 1917 để khởi nghiệp với chỉ 100 yên, bà ấy không chỉ ủng hộ mà còn tham gia trực tiếp: quản lý sổ sách cầm đồ, chăm sóc anh em và nhân viên trong ngôi nhà nhỏ chật hẹp. Bà ấy là người đồng hành thực sự, giúp tôi vượt qua những tháng ngày suýt phá sản.”

“Chính Mumeno là người giúp tôi không quên lý tưởng ban đầu: phục vụ con người bằng sản phẩm chất lượng…”

“Nếu không có Mumeno, tôi đã rẽ sai nhiều lần. Bà ấy không chỉ là người vợ, mà là người giữ la bàn cho tôi.”

Năm 1968 kỷ niệm 50 năm thành lập Matsushita Electric, trong bài phát biểu của mình Konosuke nói nhiều về công lao to lớn của người vợ: “Tôi gọi bà ấy là ‘Ốc-san’. Bà ấy đã ở bên tôi rất lâu. Tôi xin cảm ơn bà ấy.” Trong văn hóa người Nhật từ “Ốc-san” (奥さん) mang ý chỉ sự kính trọng, biết ơn đối với người vợ.

Trong một buổi chia sẻ năm 1970 ở PHP Institute, ông đã nói rằng: “Vợ tôi dạy tôi rằng, thành công không chỉ là tiền bạc, mà là sự cân bằng giữa công việc và gia đình. Bà ấy luôn nhắc nhở tôi sống giản dị, dù chúng ta có giàu có đến đâu.”

Năm 1979, một tạp chí phụ nữ phỏng vấn ông, khi được hỏi về Mumeno, ông đã đáp rằng:

“Bà ấy là người phụ nữ tuyệt vời. Bà ấy không chỉ là vợ, mà còn là người đồng sáng lập công ty của tôi. Không có bà ấy, tôi không thể thành công như vậy. Bà ấy đã hy sinh rất nhiều, từ việc quản lý sổ sách đến chăm sóc nhân viên như mẹ của họ.”

Trần Hưng

Xem thêm:

• Inamori Kazuo: Huyền thoại của giới kinh doanh Nhật Bản (P1)
• Shibusawa Eiichi: Người đặt nền móng cho kinh tế Nhật Bản hiện đại

Mời xem video: