Trí tuệ cổ nhân: Đạo tu dưỡng bắt đầu từ việc xem nhẹ nữ sắc

Trong “Lễ Ký. Lễ Vận” viết: “Ẩm thực nam nữ, nhân chi đại dục tồn yên” , nghĩa là việc ăn uống, việc nam nữ là ham muốn dục vọng lớn trong quá trình sinh tồn của loài người. Do vậy, tiết chế dục vọng ăn uống và ức chế ham muốn sắc dục là điều được cổ nhân coi trọng. Người xưa coi việc xem nhẹ nữ sắc là điều cần thiết để bắt đầu việc tu dưỡng, và cũng là điều cần coi trọng trong suốt quá trình hoàn thiện bản thân.

Trong “Luận Ngữ” có chép lời Tử Hạ: “Một người có thể xem trọng hiền đức mà xem nhẹ nữ sắc; khi phụng dưỡng cha mẹ có thể dốc hết sức lực; khi thờ quân chủ có thể không tiếc hi sinh sinh mệnh của bản thân; khi giao thiệp với bạn bè nói lời thành thật và giữ chữ tín. Người như vậy, mặc dù bản thân người ấy nói chưa từng đi học, nhưng tôi nhất định nói người ấy đã đi học rồi”.

Tử Hạ cho rằng, một người có học vấn hay không, học vấn của người ấy tốt hay không, không phải là nhìn vào lượng tri thức, mà là xem người ấy có thể thực hành đạo đức luân lý truyền thống hay không. Mà điều đầu tiên Tử Hạ nhắc tới chính là xem trọng đức, xem nhẹ nữ sắc.

“Sắc” được xem là một vấn đề rất nghiêm trọng trong văn hóa truyền thống cả phương Đông và phương Tây. Trong khi sự lựa chọn giữa dục vọng và lý trí thường xuyên xuất hiện trong nhiều câu chuyện và tác phẩm hội họa phương Tây thì ở phương Đông, có rất nhiều lời răn cảnh tỉnh về “sắc” trong ba tôn giáo lớn là Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo. Tam giáo đều có những quy định nghiêm ngặt về vấn đề “sắc” này.

Người cầu danh sẽ bởi vì háo sắc mà danh bại. Người cầu lợi sẽ bởi vì háo sắc mà lợi mất. Người cầu học sẽ bởi vì háo sắc mà bỏ dở giữa chừng. Một người bình thường bởi vì háo sắc mà gia sản tiêu tán. Người làm quan bởi vì háo sắc mà mất chức quan. Dâm dục là khởi đầu của rất nhiều thống khổ phiền não của con người.

Câu chuyện nổi tiếng nhất về ước chế sắc dục thời xưa là “Tọa hoài bất loạn”.

Chuyện kể rằng thời Xuân Thu có người tên là Liễu Hạ Huệ, sống ở nước Lỗ. Một lần, một phụ nữ vô gia cư vô cùng yếu ớt tới nhà Liễu Hạ Huệ cầu xin nơi trú ẩn trong một đêm đông lạnh. Liễu Hạ Huệ lo ngại rằng cô có thể chết vì lạnh, nên ông đã để cô ngồi trên đùi, quấn áo mình quanh người của cô và áp chặt cơ thể của cô vào mình. Họ đã ngồi như vậy suốt đêm và Liễu Hạ Huệ đã không làm bất kỳ điều gì không đứng đắn. Nhờ sự việc này, ông được xem là một người quân tử chính trực.

Câu tục ngữ “Tọa hoài bất loạn”, ngồi trong lòng mà lòng vẫn không loạn chính là nói về điển cố này.

Theo sử sách ghi chép, Liễu Hạ Huệ vừa có tài an bang lại có đủ đạo đức của một chính nhân quân tử. Ông được Khổng Tử, Mạnh Tử xưng là hiền nhân, thánh nhân, người có đạo đức cao thượng.

Trong “Khổng Tử hệ liệt cố sự” lại ghi chép một sự việc liên quan đến “Tọa hoài bất loạn”.

Chuyện rằng ở nước Lỗ có chàng trai sống một mình. Nửa đêm nọ, nhà của người quả phụ hàng xóm bị mưa dột nên đã đến cầu xin trú nhờ, nhưng chàng trai đóng cửa không cho vào. Người phụ nữ hỏi: “Tại sao không cho tôi vào nhà?”.

Chàng trai nước Lỗ nói: “Tôi nghe nói, nam nữ chưa đến 60 tuổi thì không được ở cùng nhau. Nay cô còn trẻ, tôi cũng còn trẻ, do đó không dám cho cô vào nhà”.

Người phụ nữ nói: “Sao anh không như Liễu Hạ Huệ, ông ấy không đóng cửa với cô gái, mà người trong nước không ai nói ông ấy làm bậy”.

Chàng trai nói: “Liễu Hạ Huệ làm được, còn tôi thì không làm được. Tôi lấy cái không được của tôi để học cái được của ông ấy”.

Sau khi biết được câu chuyện này, Khổng Tử đã khen ngợi chàng trai nọ là người hiểu biết.

Cổ ngữ có câu: “Vạn ác dâm vi thủ”, trong vạn cái ác thì dâm đứng đầu. Nếu một người quá ham mê phóng túng dâm dục, không thể coi nhẹ chuyện này được thì sẽ là ác nhân. Người đạo đức cao thời xưa đều coi vấn đề sắc dục rất nghiêm trọng. Cho nên, bất luận người nào muốn nâng cao đạo đức của bản thân thì nhất định phải bắt đầu từ việc coi nhẹ, ức chế ham muốn sắc dục.

Theo “Tinh giải Luận Ngữ: Hiền hiền dị sắc“
Đăng trên ChanhKien.org

Xem thêm:

• Chuyện xưa: Hoàng đế “gạt lệ” tránh nữ sắc, cuối cùng vẫn mắc lỗi lầm
• Cơ nghiệp 8 đời chúa Nguyễn sụp đổ vì họa nữ sắc

Mời xem video: