Cuộc chiến gạo nóng lắm rồi!

Có 2 bằng chứng rõ rệt để nói vậy.

Ngày 18/8, nhiều báo Việt Nam giật tít, Hoa hậu Hòa bình Campuchia được thưởng nóng… một bao gạo. Đó là món quà lạ lùng nhất trong lịch sử tuyển chọn người đẹp.

Cô hoa hậu mũi khoằm dễ thương này 18 tuổi, là tân sinh viên một trường đại học ở Phnompenh, tên là Khloem Srey Kea. Việc ưu ái tặng GẠO chắc chắn là có tính toán. Nếu không phải do quyết định của Bộ Thương Mại CPC thì phải do một công ty xuất khẩu gạo đã tài trợ khủng để xuất hiện theo cách hoành tráng nhất, cho thương vụ đang cần phát triển đậm nhất.

Tháng 10, tại cuộc thi Hoa hậu Hòa Bình thế giới tổ chức ở Việt Nam, mình ước Việt Nam cũng “dám” thể hiện quyết tâm ủng hộ nông dân và doanh nhân xuất khẩu gạo bằng cách mời doanh nhân trẻ Phạm Minh Thiện lên tặng hoa hậu một bao gạo Cỏ May. Và ông sẽ dõng dạc tuyên bố, tôi trịnh trọng báo với quý vị ở đây cùng thế giới là “chúng tôi, những người làm ăn tử tế kinh doanh xuất khẩu gạo VN vừa được Bộ Công Thương tháo cùm 109 theo đúng chủ trương “chính phủ kiến tạo” của Thủ Tướng”.

Chuyện nóng hổi nữa là từ chuyến đi thăm Thái Lan của Thủ tướng Việt Nam đang diễn ra. Mời bạn đọc đoạn trích từ website Bộ Công Thương sáng 19/8: “Về hợp tác kinh tế, thương mại, hai Thủ tướng… khẳng định quyết tâm cùng hỗ trợ nhau trở thành trung tâm thu hút đầu tư, thương mại của khu vực, tạo điều kiện cho hàng hóa của hai nước tiếp cận thị trường của nhau, thúc đẩy hợp tác gạo”.

THÚC ĐẨY HỢP TÁC GẠO? Rõ ràng gạo là mối quan tâm của chính phủ Thái, đặc biệt trong quan hệ thương mại Việt- Thái. Như status trước tôi kể, sáng 3/8/2017, khi đi ngang gian hàng Việt Nam tại hội chợ Asean-India 2017, thấy gióng gánh và những bao gạo trưng bày kiểu dân dã, Thủ tướng Thái chợt đứng khựng lại… và hỏi kỹ về các giấy chứng nhận hữu cơ của gạo Việt đang trưng bày. 

Vậy thì hợp tác (và cạnh tranh) kiểu gì khi mà, dù chất lượng gạo có ngon nhất, dù an toàn cao với chứng nhận hữu cơ, dù bao bì đẹp – giá cạnh tranh, dù thương nhân Asean ăn thử ưng ý mua, gạo Việt vẫn không được xuất? Ai cản trở ? Lạ lùng là không phải đối thủ cạnh tranh nhé. Đấy là ta tự trói mình, bằng cái cùm 109, nay vẫn đang là điều thứ 13 trong danh sách các điều kiện kinh doanh của ngành công thương mà tôi vừa xem lại (www.moit.gov.vn). 

Lại cũng một đoạn tư liệu nữa về Nghị định 109 này, một nghị định thể hiện rất rõ lợi ích nhóm thời cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng : Tại cuộc chất vấn ngày 4/8/2013 trước Quốc hội, đại biểu hỏi: “Nghị định 109 đã định hướng chỉ còn 100 thương nhân đầu mối đủ điều kiện mới được xuất khẩu gạo, như vậy phải chăng là “bóp nghẹt” đầu ra của hạt gạo Việt Nam, làm nảy sinh những nhóm lợi ích đang trục lợi chính sách và công sức của người nông dân trồng lúa?” thì Cựu bộ trưởng Vũ huy Hoàng giải thích, “Nghị định không chỉ do Bộ Công Thương mà Bộ chỉ chủ trì, còn thì đã phối hợp lấy ý kiến của các Bộ, các ngành và tham vấn rất rộng đến các địa phương và cả hiệp hội ngành nghề…“. Cuối cùng ông kết luận “vẫn phải khống chế doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo. Doanh nghiệp nào liên tiếp trong 2 năm không xuất khẩu được quá 10.000 tấn gạo/năm thì không cấp phép”.

Từ 2009 đến nay là 8 năm rồi. Nhìn bức ảnh chính thức chụp chung giữa đại diện hai chính phủ, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đứng ngay bên cạnh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bỗng nghĩ, khi đàm phán đến nội dung đẩy mạnh hợp tác về gạo (như trên) liệu Thủ tướng có quay qua người bên cạnh và hỏi: “Ủa, còn món nợ gạo ông hứa xử xong trong tháng 7, xong chưa ông ?”

Cứ thấy cách người ta táo bạo vác gạo tăng cho Hoa hậu ngày đăng quang hay cách Thủ tướng Thái nhìn đăm đăm rồi hỏi thật kỹ về gạo Việt và đọc thấy cam kết “hợp tác về gạo” giữa 2 chính phủ mới ký ngày 18/8, thấy là CUỘC CHIẾN GẠO NÓNG LẮM RỒI ! Không cởi cái dây oan nghiệt tự trói mình, làm sao bắt đầu nói chuyện cạnh tranh?

Facebook nhà báo Vũ Kim Hạnh

Xem thêm: