4 kiểu giáo dục có thể hủy hoại tương lai của trẻ

Thực tế cho thấy điều âm thầm hủy hoại tương lai của trẻ không phải là thói lười biếng nhất thời, mà chính là bốn kiểu giáo dục sai lầm mà cha mẹ vô tình áp dụng. Những cách dạy dỗ tưởng như yêu thương và chăm sóc ấy lại khiến trẻ mất đi khả năng tự lập, không biết định hướng cuộc đời và ngày càng rời xa sự trưởng thành đích thực.

1. Không dạy trẻ cách suy nghĩ độc lập

Nhiều bậc cha mẹ cho rằng họ có quyền quyết định mọi điều liên quan đến việc giáo dục con cái, mà không cần quan tâm đến cảm xúc hay suy nghĩ của trẻ. Ngay cả khi con có ý kiến khác, cha mẹ vẫn buộc con phải làm theo ý mình. Sau vài lần phản kháng nhưng không nhận được sự lắng nghe hay thay đổi, trẻ dần trở nên thu mình và mối quan hệ giữa hai bên ngày càng căng thẳng.

Kết quả là trẻ học cách ngoan ngoãn, vâng lời. Và khi gặp vấn đề trong cuộc sống, chúng không biết cách tự giải quyết mà chỉ biết quay sang cầu cứu cha mẹ. Trớ trêu thay, nhiều cha mẹ lại cảm thấy hài lòng với kiểu con như vậy – vì cho rằng con mình “hiểu chuyện” và biết tôn trọng người lớn.

Nhưng trên thực tế, điều đó lại rất tai hại. Sẽ có một ngày cha mẹ không còn ở bên con nữa. Khi ấy, những đứa trẻ từng được bao bọc quá mức sẽ rơi vào khủng hoảng: không biết làm gì, không biết sống ra sao, không thể tự lên kế hoạch cho tương lai và lúc nào cũng trông chờ vào người khác.

Điều đáng sợ là những người không có chính kiến rất dễ bị dẫn dắt. Nếu gặp người tốt thì không sao, nhưng nếu gặp kẻ xấu, các em hoàn toàn có thể bị lôi kéo vào con đường sai trái.

Vì vậy, thay vì quyết định mọi thứ thay con, cha mẹ nên tạo cơ hội để trẻ tự suy nghĩ, tự lựa chọn và học cách chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình.

2. Không để trẻ tự lập kế hoạch cho tương lai

Một trong những lý do khiến nhiều đứa trẻ sống một cuộc đời tầm thường là vì chúng không có mục tiêu rõ ràng, cũng không biết mình muốn gì trong tương lai. Khi không có đích đến, trẻ sẽ mất động lực phấn đấu và dễ rơi vào trạng thái sống buông xuôi.

Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ nên khuyến khích con xây dựng kế hoạch cho cuộc sống của mình. Những kế hoạch này không cần quá lớn lao, mà nên chia nhỏ thành từng giai đoạn phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ. Mỗi giai đoạn nên gắn liền với một mục tiêu cụ thể.

Khi con đạt được những mục tiêu nhỏ đó, cha mẹ có thể dành cho con phần thưởng khích lệ – không nhất thiết phải là vật chất, đôi khi chỉ cần một lời khen hay một cái ôm cũng đủ tiếp thêm động lực cho trẻ. Qua đó, trẻ sẽ học được cách đặt mục tiêu, theo đuổi ước mơ và kiên trì với kế hoạch đã đề ra.

3. Không dạy trẻ khái niệm về thời gian

Nhiều trẻ thường dễ bị xao nhãng bởi những yếu tố bên ngoài, khiến các em mất tập trung và lãng phí thời gian. Trong khi đó, một số phụ huynh lại liên tục thúc giục, nhắc nhở con trong mọi việc – từ ăn uống, học tập đến sinh hoạt cá nhân. Điều này vô tình khiến trẻ ỷ lại và không có ý thức tự quản lý thời gian.

Để giúp trẻ hình thành khái niệm về thời gian, cha mẹ nên giải thích cho con hiểu hậu quả của việc trì hoãn hoặc không hoàn thành đúng thời hạn. Đồng thời, hãy hướng dẫn trẻ biết cách chia nhỏ thời gian trong ngày để làm những việc cụ thể vào những thời điểm nhất định.

Khi trẻ học được cách tự sắp xếp thời gian hiệu quả, ngày của chúng sẽ trở nên ý nghĩa hơn. Về lâu dài, trẻ sẽ biết trân trọng thời gian và cảm ơn cha mẹ vì đã giúp chúng trở thành người có trách nhiệm và kỷ luật.

4. Không dạy trẻ trở nên mạnh mẽ

Trẻ em khi bước ra xã hội sẽ không phải lúc nào cũng gặp thuận lợi. Các em có thể vấp phải nhiều trở ngại và thử thách, và nếu không đủ mạnh mẽ, các em rất khó tiến xa trong cuộc sống.

Nhiều bậc phụ huynh hiểu rõ điều này, nhưng trong thực tế, họ lại không đủ cứng rắn để rèn luyện sự kiên cường cho con. Chỉ cần thấy con khóc hay tỏ ra tủi thân, họ lập tức chạy đến dỗ dành, giúp đỡ.

Biết được đặc điểm này của cha mẹ, nhiều đứa trẻ lợi dụng bằng cách khóc lóc, than phiền mỗi khi gặp điều gì không vừa ý, để mong được che chở và can thiệp.

Trong những tình huống như vậy, cha mẹ nên bình tĩnh, kiên quyết và để con tự trải qua cảm xúc của mình. Đừng vội vã xoa dịu, bởi vì đôi khi, một chút thất vọng hay khó khăn lại là cơ hội để trẻ học cách đứng lên.

Trẻ cần được học cách chấp nhận giới hạn, rèn luyện sự kiên cường và biết tự tìm cách giải quyết vấn đề. Tất nhiên, nếu vượt quá khả năng của trẻ, cha mẹ vẫn nên hỗ trợ – nhưng là hỗ trợ có định hướng, chứ không phải thay con gánh vác mọi thứ.

Trúc Nhi biên dịch
Theo Aboluowang