Việt Nam đã thành cánh cửa vào Đông Nam Á của Canada như thế nào

Trong quan hệ Việt Nam – Canada, Việt Nam không chỉ là đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN mà còn là cửa ngõ để các công ty Canada vào ASEAN.

Sau khi Canada thiết lập quan hệ đối tác toàn diện với Việt Nam vào năm 2017, năm 2022 Canada lại coi Việt Nam là đối tác lớn và là cầu nối với khu vực trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của họ, vào năm 2023 lại làm sâu sắc hơn đáng kể quan hệ song phương nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ, Canada cũng thông qua thúc đẩy tích cực của Việt Nam để thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN…

Trong Hội nghị các nhà lãnh đạo APEC ở San Francisco vào tháng 11 năm ngoái, Thủ tướng Trudeau của Canada đã gặp Chủ tịch nước Việt Nam để trao đổi quan điểm về vấn đề Biển Đông của Việt Nam; đến tháng 12 thì Thứ trưởng Ngoại giao David Morrison của Canada đến Hà Nội và có cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc, APEC, Tổ chức Thương mại thế giới, CPTPP, Tổ chức Pháp ngữ và Diễn đàn khu vực ASEAN, qua đó để hỗ trợ thêm cho Việt Nam trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu, năng lượng sạch, hoạt động gìn giữ hòa bình và nông nghiệp. Vào tháng Một năm nay, Bộ Phát triển Quốc tế Canada đã công bố khoản tài trợ trị giá 30 triệu USD cho Việt Nam để cải thiện tình trạng kinh tế xã hội của các nhóm thiệt thòi, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số vùng nông thôn, qua đó mong giúp Việt Nam đạt được tăng trưởng bền vững và toàn diện.

Canada coi Việt Nam, Thái Lan và Philippines là 3 nước chủ chốt ở Đông Nam Á. Hiện hàng năm trị giá xuất khẩu từ Canada sang Việt Nam khoảng 900 triệu USD, chủ yếu là các sản phẩm thuộc loại tài nguyên, như nông sản như ngũ cốc, hải sản và dầu ăn, cũng như phân bón, nhiên liệu, bột giấy và giấy. Việt Nam cũng đang chuẩn bị mở cửa thương mại cho các sản phẩm phức tạp hơn của Canada, tiêu biểu như công nghệ luân canh nông nghiệp, phân bón tiên tiến, hàng tiêu dùng bán lẻ, ngân hàng và quản lý tài sản. Đại diện Olivia Lee của Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Canada (EDC) tại Đông Nam Á cho biết, “Việt Nam được coi là điểm nóng toàn cầu tiếp theo về chuyển đổi năng lượng và mở rộng phát triển năng lượng gió và năng lượng mặt trời. Việt Nam là một trong những nước mạnh mẽ nhất nắm bắt số hóa, điều này mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Canada, mặc dù hầu hết các dịch vụ và sản phẩm kỹ thuật số của Canada như 5G, tài chính di động và giải pháp y tế kỹ thuật số đều được xuất khẩu sang Mỹ”.

GDP của Việt Nam dự kiến ​​ năm 2024 sẽ tăng 5% và sẽ tăng lên 6% trong vòng 5 năm nữa. Tầng lớp trung lưu Việt Nam đang phát triển, mỗi năm 500.000 người đang tiến lên trong bậc thang thu nhập. Nhà phân tích rủi ro Kevin Elliott của Bộ Phát triển Xuất khẩu Canada nhận thấy, trong bối cảnh tầng lớp trung lưu ngày càng tăng của Việt Nam, đó là cơ hội to lớn cho các nhà xuất khẩu Canada. Các lĩnh vực mà các nhà xuất khẩu Canada có thị trường rộng lớn tại Việt Nam bao gồm như: dịch vụ và công nghệ kỹ thuật số về 5G, tài chính di động, giải pháp y tế kỹ thuật số, giải pháp tín dụng và quản lý tài sản kỹ thuật số, nhắm đến xuất khẩu bán lẻ các hàng hóa quốc tế cao cấp hơn, công nghệ năng lượng và thực phẩm nông nghiệp cao cấp cho tầng lớp trung lưu Việt Nam đang ngày càng lớn hơn. Dù Việt Nam truyền thống là nước tiêu thụ than nhưng đang ngày càng tìm kiếm các nhà nhập khẩu về công nghệ xanh và giải pháp sản xuất ít carbon. Vấn đề hiện nay là dù có sự hỗ trợ của CPTPP nhưng thương mại song phương vẫn bị tụt lại phía sau, trong kim ngạch thương mại hàng năm 13 tỷ USD thì xuất khẩu của Canada chỉ chiếm 7%, còn lại 93% là các sản phẩm điện tử, máy móc và dệt may của Việt Nam vào Canada. Sau dịch bệnh COVID-19, thương mại giữa hai nước giảm 18%, trong khi cùng thời kỳ thì thương mại giữa Úc và Việt Nam tăng đáng kể – tới 130%.

So với Úc là nước tiếp giáp châu Á, sự khác biệt văn hóa của Canada với Việt Nam lớn hơn. Ngay từ năm 2018, Giám đốc khu vực của Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Canada là Ladislau Papara đã viết “Hướng dẫn người Canada kinh doanh tại Việt Nam”, nhắc nhở các nhà xuất khẩu Canada rằng “Có cơ hội lớn tại Việt Nam, nhưng có những nét riêng phức tạp”, bởi vì người Việt Nam có lòng tự hào dân tộc và truyền thống Nho giáo mạnh mẽ. Ông đã nêu ra 8 nghi thức khi kinh doanh tại Việt Nam, từ cúi đầu khi bắt tay và ngữ điệu khi chào hỏi đến cách sử dụng bát và đũa…, qua đó cho thấy người Canada có thiện chí như thế nào trong việc thúc đẩy hoạt động tại Việt Nam.

Tổ chức Cộng đồng Pháp ngữ (la Francophonie) có 51 nước thành viên là một nhóm bạn khác để Canada mở rộng quan hệ với Việt Nam, tỉnh duy nhất nói tiếng Pháp ở Canada là Quebec coi Việt Nam là đối tác quan trọng, Cơ quan Đầu tư Quốc tế Quebec thúc đẩy mạnh mẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong tỉnh phát triển kinh doanh tại Việt Nam, hiện tỉnh có 125 dự án hợp tác với Việt Nam, kim ngạch thương mại hai chiều đã vượt 1,5 tỷ USD.