Mùa cúm: Cẩn thận với biến chứng viêm cơ tim

Cúm chỉ là một căn bệnh nhẹ nhưng cũng có thể trở nên nghiêm trọng. Khi xuất hiện biến chứng viêm cơ tim cấp tính thì sẽ gây đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo và điều trị ngay lập tức là rất quan trọng.

Dưới đây là chia sẻ của bác sĩ Trịnh Nguyên Du – chuyên gia người Đài Loan về sự xuất hiện, các yếu tố nguy cơ và cách phòng ngừa viêm cơ tim cấp tính dựa trên 2 ca viêm cơ tim cấp tính gần đây sau khi mắc cúm. Viêm cơ tim cấp tính là một loại viêm cơ tim nghiêm trọng và tiến triển nhanh với sự khởi phát đột ngột và nghiêm trọng của suy tim cấp tính.

Trung bình, một người lớn bị cảm lạnh 2 hoặc 3 lần/năm, đối với trẻ em thậm chí còn nhiều hơn. Đặc biệt là sau đại dịch COVID-19, nhiều người dường như không coi trọng bệnh cúm như trước đây.

Tuy nhiên, 2 ca viêm cơ tim cấp tính gần đây ở Đài Loan do cúm gây ra đã một lần nữa khiến cúm biến chứng thành viêm cơ tim trở thành chủ đề được nhiều người quan tâm.

Một ca liên quan đến bệnh nhân nam 55 tuổi bị tiểu đường và thừa cân. Một tuần sau khi hồi phục sau bệnh cúm, ông đột nhiên cảm thấy tức ngực và hồi hộp. Ông ngất xỉu tại nơi làm việc và được đưa đến phòng cấp cứu để điều trị ngay lập tức. Sau đó, ông được chẩn đoán mắc bệnh viêm cơ tim.

Ca thứ hai liên quan đến một bé gái 12 tuổi đột nhiên xuất hiện các triệu chứng tương tự như tức ngực và nhịp tim không đều khoảng 1 đến 2 tuần sau khi bị cảm lạnh. Cô bé bị sốc trên đường đến bệnh viện và sau đó được chẩn đoán mắc bệnh cúm A có biến chứng viêm cơ tim cấp tính. Bác sĩ đã chạy hệ thống tim phổi nhân tạo ngoài cơ thể và sau đó cấy ghép máy bơm tim. Sau 2 tháng điều trị và phục hồi chức năng, cô bé đã được xuất viện.

Vào tháng 5/2024, một phụ nữ 41 tuổi ở Pittsburgh đã đến bệnh viện vì các triệu chứng cảm lạnh và bị ngừng tim đột ngột do viêm cơ tim. May mắn thay, cô đã được điều trị kịp thời và thoát khỏi nguy hiểm sau vài ngày. Phải mất nửa năm cô mới hồi phục hoàn toàn.

Dễ bị bỏ qua hoặc chẩn đoán nhầm

Viêm cơ tim cấp tính có các đặc điểm sau:

• Dễ bị chẩn đoán nhầm. Các triệu chứng ban đầu tương tự như bệnh cúm, do đó có thể bị bỏ qua, trì hoãn hoặc chẩn đoán nhầm.
• Khởi phát nhanh. Các triệu chứng xấu đi nhanh chóng trong thời gian ngắn, có thể dẫn đến tử vong trong vòng vài giờ hoặc vài ngày.
• Các triệu chứng nghiêm trọng. Suy tim nặng và loạn nhịp tim xảy ra sớm.
• Tỷ lệ tử vong cao. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong sẽ cực kỳ cao.

Nguyên nhân gây viêm cơ tim do cảm lạnh hoặc cúm

Cảm lạnh thông thường là do nhiễm trùng đường hô hấp trên, thường do vi-rút gây ra (hiện đã xác định được hơn 200 loài). Khả năng xảy ra viêm cơ tim khá hiếm.

Viêm cơ tim là tình trạng viêm lớp cơ tim, ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim, dẫn đến nhịp tim không đều. Hầu hết các ca viêm cơ tim là do nhiễm trùng, chủ yếu là do vi-rút, bao gồm cúm, COVID-19, herpes, coronavirus và adenovirus và một số loại khác. Cũng có thể có những nguyên nhân khác, bao gồm thuốc, nhiễm trùng do vi khuẩn và các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus ban đỏ hệ thống.

Viêm cơ tim không phải do vi-rút gây tổn thương trực tiếp đến tim mà do hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với nhiễm trùng do vi-rút, gây ra “cơn bão cytokine”, có thể dẫn đến tổn thương cơ tim và loạn nhịp tim nghiêm trọng.

Hãy cảnh giác với các triệu chứng ban đầu

Các triệu chứng ban đầu của viêm cơ tim có thể tương tự như các triệu chứng của bệnh cúm thông thường, chẳng hạn như sốt, ho, v.v. Tuy nhiên, các dấu hiệu cảnh báo, chẳng hạn như đau ngực, khó thở, hồi hộp và nhịp tim không đều, có thể xuất hiện sau đó.

Ông Trịnh cho biết, nếu những triệu chứng đó đột nhiên xuất hiện trong hoặc sau khi bị cúm, đặc biệt là nếu cơn đau ngực kéo dài hơn 15 phút thì nên đi khám càng sớm càng tốt.

Ông cho biết, trong các nghiên cứu ban đầu về viêm cơ tim cấp tính, hầu hết dữ liệu đều thu được từ khám nghiệm tử thi vì thường khi bệnh nhân đến bệnh viện trong tình trạng đã quá muộn.

COVID-19 đã nâng cao nhận thức của đội ngũ y tế và công chúng về căn bệnh này (đặc biệt là viêm cơ tim do vi-rút). Hiện nay, bệnh nhân đã được điều trị kịp thời hơn và tỷ lệ tử vong đã giảm từ 50% xuống còn 5%.

Ông Trịnh nói thêm rằng, việc duy trì khả năng miễn dịch khỏe mạnh là chìa khóa. Điều này có thể đạt được bằng cách duy trì thói quen sống tốt, chẳng hạn như ăn uống cân bằng, bỏ thuốc lá, tránh rượu và tập thể dục vừa phải.

Nhóm nguy cơ cao

• Những người mắc các bệnh mạn tính, chẳng hạn như tiểu đường hoặc huyết áp cao, dễ bị biến chứng sau nhiễm trùng hơn.
• Những người mắc các bệnh tự miễn, chẳng hạn như lupus hoặc thấp khớp.
• Những người đang điều trị ung thư. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc hóa trị, có thể làm tăng nguy cơ viêm cơ tim.
• Những người bị nhiễm COVID-19 hoặc được tiêm vắc-xin mRNA. Một bài tổng quan được công bố trên JAMA (Tập san của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ) cho thấy, số ca viêm cơ tim/viêm màng ngoài tim liên quan đến COVID-19 đã tăng ít nhất 15 lần so với thời điểm trước đại dịch, bất kể bạn có nhiễm vi-rút hay đã được tiêm vắc-xin hay không. Điều này đặc biệt đúng đối với những người đã tiêm liều thứ 2.

Các nghiên cứu cho thấy, bản thân COVID-19 có khả năng gây viêm cơ tim ở hầu hết mọi người cao hơn so với vắc-xin. Một nghiên cứu do Đại học California dẫn đầu cũng phát hiện ra rằng, nhiễm COVID-19 có khả năng gây ra các biến chứng tim mạch cao hơn so với các bệnh nhiễm trùng do vi-rút đường hô hấp như cúm và vi-rút hợp bào hô hấp.

Ông Trịnh cho biết, mặc dù viêm cơ tim cấp tính không phổ biến, nhưng một khi đã xảy ra, nó có thể đe dọa đến tính mạng. Hiện tại, chúng ta đang trong thời kỳ dễ mắc bệnh cúm và nhiều loại vi-rút khác nên mọi người nên cảnh giác với một số biến chứng cấp tính và tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt bất cứ khi nào có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh.

Theo JoJo Novaes và Arthur Zhang, The Epoch Times