Nghiên cứu cho thấy tình yêu giúp trái tim khỏe mạnh

Sự quan tâm ấm áp của những người xung quanh có thể là bí quyết sống lâu. Tương tự, những hành động tử tế của bạn cũng có thể kéo dài tuổi thọ của người khác. Nếu tất cả chúng ta có thể lan tỏa lòng tốt đến với nhau, có lẽ chúng ta sẽ có thêm nhiều thời gian hơn. Đây không chỉ là một câu châm ngôn triết học, mà là một sự thật đã được chứng minh bằng nghiên cứu khoa học: Lòng tốt rất quan trọng.

Việc chứng minh rằng “đừng làm với người khác những gì bạn không muốn người khác làm với mình” nghe có vẻ lạc lõng với khoa học hiện tại, và có thể đó không phải là ý định ban đầu của các nhà nghiên cứu; thiết kế nghiên cứu ban đầu của họ bao gồm nhiều xét nghiệm liên quan đến sức khỏe tim mạch, chứng nghiện và mối quan hệ giữa DNA và tuổi thọ. Tuy nhiên, sức mạnh của lòng tốt bất ngờ tỏa sáng trong nghiên cứu này, và một số nhà nghiên cứu đã quyết định không bỏ qua nó. Sau đó, họ đã kiểm tra những phát hiện của mình một cách thận trọng hơn.

Nghiên cứu đầu tiên thu hút sự chú ý là nghiên cứu về thỏ. Thiết kế ban đầu của nghiên cứu không liên quan gì đến môi trường xã hội của đối tượng, nhưng theo thời gian, sự tương tác giữa các sinh vật dần trở thành trọng tâm chú ý. Trong nghiên cứu năm 1977, các nhà nghiên cứu đã cho thỏ ăn chế độ ăn giàu cholesterol để quan sát sự tích tụ mảng bám trong động mạch của chúng, nhưng tình cờ phát hiện ra rằng sự chăm sóc tận tình của một nhà khoa học dành cho những chú thỏ này đã mang lại những kết quả bất ngờ.

Khi kết quả vượt quá sự hiểu biết của mọi người, nhóm nghiên cứu ban đầu cảm thấy bối rối. Bằng cách nào đó, một nhóm thỏ có lượng mảng bám tích tụ trong động mạch ít hơn 60% so với những con thỏ khác. Sau khi tìm hiểu sâu hơn, họ nhận ra rằng hành vi của các nhà nghiên cứu đã ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm. Vì vậy, họ bắt đầu chú ý đến những chi tiết này.

Nhà nghiên cứu được Kelli Harding, tác giả cuốn “Hiệu ứng Thỏ”, mô tả là “rất tốt bụng và chu đáo”, người thường trò chuyện, ôm ấp và vuốt ve những chú thỏ khi cho chúng ăn. “Bà ấy không thể kiềm chế được; đó là bản chất của bà ấy”.

Kết quả từ lòng tốt của bà đã được xác nhận trong các thí nghiệm tiếp theo với nhiều nhóm thỏ hơn. Những con thỏ phát triển được mối liên hệ tình cảm với bà, có thể nhận ra bà, và thậm chí tìm kiếm sự quan tâm cá nhân của bà, có tỷ lệ tắc nghẽn động mạch thấp hơn 60%, cho thấy môi trường xã hội thực sự là một yếu tố gây ra xơ vữa động mạch do chế độ ăn uống. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Science.

Tiếp theo, một nghiên cứu năm 1978 đã chỉ ra tác động sâu rộng của tương tác xã hội đối với sức khỏe thông qua việc thiết kế một môi trường giống như trung tâm spa cho chuột. Trong nghiên cứu về nghiện này, những con chuột sống trong một môi trường phong phú với những con chuột khác có xu hướng ít tự mình tiêu thụ morphine hơn so với những con chuột sống đơn độc trong những chiếc lồng thí nghiệm tồi tàn. “Công viên chuột” là một khu vực sống rộng rãi, có diện tích gấp 200 lần chiếc lồng nhỏ bình thường. Giả thuyết của nghiên cứu là sự cô lập sẽ làm tăng nhu cầu của chuột đối với morphine, từ đó ảnh hưởng đến kết quả thí nghiệm. Trong “Công viên chuột”, từ 16 đến 20 con chuột có thể giao tiếp tự do, nơi này có thức ăn, đồ chơi, bánh xe chạy và không gian để giao phối.

Các nhà nghiên cứu đã cung cấp nước ngọt có chứa morphine và nước bình thường để bốn nhóm chuột tự do uống. Trong thí nghiệm này, một số con chuột bị nhốt trong lồng thí nghiệm, trong khi những con khác sống trong “Công viên chuột”. Một số con chuột được chuyển từ “Công viên chuột” vào lồng, và ngược lại, có những con chuột được chuyển từ lồng vào “Công viên chuột”. Kết quả cho thấy, những con chuột đực sống cô lập trong lồng tiêu thụ morphine gấp 19 lần so với những con chuột sống theo nhóm, điều này chỉ ra rằng môi trường là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi tự tiêm thuốc của chuột.

Những phát hiện trong nghiên cứu này đã được gắn với một ý nghĩa sâu sắc hơn. Nhà văn Johann Hari trong một bài thuyết trình TED đã nhấn mạnh rằng những phát hiện này không chỉ khám phá vấn đề nghiện mà còn chỉ ra giá trị của các mối quan hệ xã hội, điều này có thể chứng minh sức mạnh của lòng tốt.

Giải thưởng Nobel Y học năm 2009, Elizabeth Blackburn, cũng có quan điểm tương tự. Trong quá trình nghiên cứu về lão hóa, chống lão hóa và các yếu tố ảnh hưởng đến DNA của chúng ta, Elizabeth Blackburn đã nghiên cứu cấu trúc quan trọng bảo vệ đầu mút của nhiễm sắc thể, ngăn ngừa sự suy giảm của chúng trong quá trình phân chia tế bào — đó chính là telomere. Enzyme chịu trách nhiệm tạo ra telomere được gọi là telomerase.

Trong bài phát biểu nhận giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 2009, bà Elizabeth Blackburn đã đề cập rằng ngoài yếu tố di truyền, “căng thẳng tâm lý, hành vi và thậm chí yếu tố dinh dưỡng” cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của telomere (đầu mút nhiễm sắc thể).

Vào năm 2017, trong một cuộc phỏng vấn với The Guardian, bà cho biết: “Thường thì những người đã kết hôn hoặc có bạn đời có telomere dài hơn. Tuy nhiên, chúng tôi cũng nghiên cứu các phụ nữ bị bạo hành gia đình, và telomere của họ ngắn hơn, mức độ rút ngắn telomere tỉ lệ thuận với số năm họ sống trong mối quan hệ đó. Điều này có thể liên quan đến căng thẳng khi sống trong môi trường đe dọa lâu dài. Một nghiên cứu ban đầu chỉ ra rằng việc có con có thể có lợi cho sức khỏe telomere, nhưng nghiên cứu này chưa được xác minh độc lập, vì vậy kết luận vẫn chưa thể khẳng định”.

Các nhà phê bình chỉ ra rằng các nhà khoa học đã cố gắng tái hiện kết quả của thí nghiệm “hiệu ứng thỏ” và “Công viên chuột”, nhưng không thành công. Về cơ bản, ngay cả khi là thí nghiệm tương tự, kết quả có thể hoàn toàn khác nhau do “môi trường xã hội tâm lý khác biệt“, như các tác giả của nghiên cứu về thỏ đã đề cập. Một số người có thể coi ý tưởng này, được gọi là “chuyển đổi mô hình” (paradigm shift), là không đáng kể, và thay vào đó, họ coi đó chỉ là “một yếu tố”.

Lòng tốt có thể là chủ quan và khó định lượng, nhưng tác động thực tế của nó đã tạo ra những phản ứng sâu rộng trong dòng chảy lịch sử và giữa các nền văn hóa khác nhau. Có lẽ trong tương lai không xa, lòng tốt sẽ âm thầm thịnh hành trong lĩnh vực khoa học.

Lý Ngọc theo Epoch Times