Nghiên cứu mới: Không có mức tiêu thụ rượu nào là an toàn cho sức khỏe não bộ

Một nghiên cứu mới thách thức niềm tin lâu nay về rượu và sức khỏe não bộ, tiết lộ một phát hiện đáng ngạc nhiên: Có thể không có mức tiêu thụ rượu nào là an toàn đối với chứng sa sút trí tuệ.

Bằng chứng cho thấy quan điểm rằng uống rượu ít đến vừa phải có thể mang lại lợi ích về nhận thức có thể không đúng. Nghiên cứu liên kết trực tiếp việc tiêu thụ rượu với sự gia tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.

Mức độ sa sút trí tuệ ngày càng tăng

Các ước tính dự kiến ​​chỉ ra rằng trên toàn thế giới, số người mắc chứng sa sút trí tuệ có thể tăng từ hơn 57 triệu vào năm 2019 lên gần 153 triệu vào năm 2050. Xu hướng này cho thấy nhu cầu cấp thiết về các chiến lược phòng ngừa hiệu quả, đặc biệt khi nghiên cứu tiếp tục làm sáng tỏ sự phức tạp của các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với căn bệnh này, chẳng hạn như uống rượu.

Nghiên cứu được công bố trong tháng này trên eClinicalMedicine cho thấy mức tiêu thụ rượu được dự đoán tăng lên dựa trên các yếu tố di truyền có liên quan đến nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn ở những người nghiện rượu hiện tại.

Những phát hiện này làm dấy lên nghi ngờ về ý kiến ​​cho rằng uống rượu ở bất kỳ mức độ nào cũng là an toàn đối với chứng sa sút trí tuệ.

Mặc dù uống nhiều rượu là một yếu tố nguy cơ đã được chứng minh rõ ràng đối với sa sút trí tuệ, nhưng liệu có mối liên hệ tương tự giữa việc tiêu thụ rượu ở mức độ nhẹ đến trung bình và sa sút trí tuệ hay không vẫn còn là một chủ đề tranh luận.

Các nghiên cứu trước đây thường có những thành kiến, chẳng hạn như “thành kiến ​​của người kiêng rượu”, trong đó những người không uống rượu có xu hướng bị so sánh với những người uống rượu có thể có sức khỏe tốt hơn hoặc chức năng nhận thức tốt hơn, từ đó làm sai lệch kết quả. Những phân tích này đôi khi không tính đến sự suy giảm nhận thức xảy ra trước đó hoặc các bệnh lý từ trước.

Bà Claire Sexton, giám đốc cấp cao về chương trình khoa học và tiếp cận cộng đồng của Hiệp hội Alzheimer, nói với The Epoch Times rằng vẫn còn một số tranh luận về tác động của việc tiêu thụ rượu ở mức độ nhẹ đến vừa phải.

Bà nói: “Với một số nghiên cứu cho thấy rằng, trong số những ở độ tuổi trung niên trở lên, uống rượu ở mức độ nhẹ đến vừa phải có thể làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức so với việc không uống rượu. Nhưng những nghiên cứu khác cho thấy mức độ uống rượu vừa phải có thể liên quan đến các kết quả bất lợi về não, bao gồm cả việc giảm khối lượng hồi hải mã

Kỹ thuật di truyền nâng cao

Trong nghiên cứu mới nhất này, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ Biobank Vương quốc Anh, bao gồm gần 314,000 người Anh da trắng hiện đang uống rượu. Họ tìm kiếm bất kỳ mối quan hệ trực tiếp nào giữa việc tiêu thụ rượu ở mức độ nhẹ đến trung bình và nguy cơ sa sút trí tuệ bằng cách sử dụng các kỹ thuật di truyền tiên tiến, đặc biệt là phương pháp ngẫu nhiên Mendelian (MR), để giảm bớt những sai lệch điển hình trong các nghiên cứu quan sát. Cụ thể, MR đề cập đến việc sử dụng biến thể di truyền để xác định xem các yếu tố có thể thay đổi được có gây ra các kết quả khác nhau hay không, chẳng hạn như bệnh tật.

Những người tham gia cung cấp thông tin về thói quen uống rượu của họ, đồng thời các nhà nghiên cứu theo dõi các trường hợp sa sút trí tuệ thông qua hồ sơ bệnh viện và tử vong trong hơn 13.2 năm. Mức tiêu thụ rượu trung bình được ghi nhận là 13.6 đơn vị mỗi tuần, với gần một nửa số người tham gia vượt quá giới hạn khuyến nghị của Vương quốc Anh là 14 đơn vị mỗi tuần. 

1 đơn vị tiêu chuẩn (10 g alcohol) tương đương với 3/4 chai hoặc một lon bia 330 ml (5%); 1 ly rượu vang 100 ml (13,5%); 1 ly bia hơi 330 ml hoặc 1 ly rượu mạnh 30 ml (40%).

Nam giới báo cáo mức tiêu thụ cao hơn phụ nữ, trung bình 20.2 đơn vị hàng tuần so với 9.5 đơn vị ở phụ nữ. Điều thú vị là tỷ lệ phụ nữ (68.6%) tuân thủ các giới hạn được khuyến nghị cao hơn so với chỉ 34.2% nam giới.

Các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy mô hình hình chữ J trong phân tích của họ, trong đó mức uống rượu thấp (11.9 đơn vị mỗi tuần) có liên quan đến nguy cơ mất trí nhớ thấp nhất. Tuy nhiên, nguy cơ này tăng lên ở mức tiêu thụ cao hơn, đặc biệt là ở nam giới, những người có nguy cơ mắc sa sút trí tuệ thấp nhất là những người tiêu thụ 16.8 đơn vị rượu mỗi tuần. 

Trong khi đường cong hình chữ J này cho thấy tác dụng bảo vệ của việc uống rượu vừa phải, thì phân tích di truyền của nghiên cứu đã tiết lộ một thực tế mang nhiều sắc thái hơn.

Khuynh hướng di truyền đối với việc uống rượu

Các phát hiện chỉ ra rằng những người sở hữu gen liên quan đến việc tiêu thụ rượu nhiều hơn có nhiều khả năng mắc sa sút trí tuệ, đặc biệt là phụ nữ. Theo các nhà nghiên cứu, điều này cho thấy rượu có thể có vai trò trực tiếp trong việc làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ, đặc biệt ở những người tiêu thụ lượng rượu cao hơn. Ở nam giới, nguy cơ của rượu có thể bị che lấp bởi các yếu tố nguy cơ liên quan khác như hút thuốc.

Nghiên cứu kết luận rằng tồn tại mối quan hệ tuyến tính giữa việc uống rượu và khả năng phát triển sa sút trí tuệ. Điều này mâu thuẫn với những phát hiện dịch tễ học trước đó cho thấy rằng uống rượu vừa phải mang lại lợi ích bảo vệ.

Phân tích MR chỉ ra rằng những tuyên bố bảo vệ này có thể xuất phát từ những thành kiến ​​như thành kiến ​​của người bỏ phiếu trắng và các yếu tố gây nhiễu không được giải thích như tình trạng kinh tế xã hội của người tham gia.

Bà Sexton lưu ý: “Nghiên cứu này báo cáo rằng mức tiêu thụ rượu hiện tại cao hơn có liên quan đến việc tăng tỷ lệ mắc chứng sa sút trí tuệ ở những người hiện đang uống rượu và không cho thấy mức tiêu thụ rượu nào là an toàn”.

Mặc dù các nhà nghiên cứu đã kết hợp các phân tích MR tuyến tính và phi tuyến tính để củng cố kết luận của mình nhưng họ cũng thừa nhận những hạn chế. Chúng bao gồm sự phụ thuộc vào thói quen uống rượu tự báo cáo và tính đồng nhất về nhân khẩu học của những người tham gia Biobank ở Vương quốc Anh. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng ứng dụng của các phát hiện đối với nhóm dân số rộng hơn.

Mối liên hệ giữa việc tiêu thụ rượu vừa phải giúp ngăn ngừa sa sút trí tuệ có thể bị nhầm lẫn bởi những lựa chọn lối sống lành mạnh hơn phổ biến ở nhóm người này hoặc các yếu tố kinh tế xã hội ảnh hưởng đến mô hình tiêu thụ rượu. Hành vi uống rượu có liên quan đến nhiều yếu tố lối sống, không thể kiểm soát được trong hầu hết các nghiên cứu dịch tễ học thông thường. Những hạn chế này nêu bật về mối quan hệ nhân quả có thể đảo ngược trong các nghiên cứu dịch tễ học liên quan đến rượu.

Hiệu ứng ‘Sâu sắc’

Tiến sĩ Asish Gulati, một nhà thần kinh học được hội đồng chứng nhận ở Washington, D.C., liên kết với Bệnh viện Đại học George Washington, nói với The Epoch Times trong một thư điện tử rằng rượu có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe não bộ, “đặc biệt là ở những khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và nhận thức”.

Cô giải thích rằng hai thành phần chính của rượu, ethanol và acetaldehyde là các chất độc thần kinh và có thể dẫn đến viêm  cũng như thay đổi cấu trúc trong não, đặc biệt là ở vùng hải mã cần thiết cho việc hình thành trí nhớ và điều hướng không gian.

Cô viết: “Nghiên cứu cho thấy vùng hải mã đặc biệt dễ bị tổn thương bởi rượu và ngay cả việc tiêu thụ vừa phải cũng có thể gây teo não. Ngoài ra, việc sử dụng rượu có thể góp phần làm teo não nói chung và phá vỡ tính toàn vẹn của chất trắng, ảnh hưởng đến chức năng não”. 

Cô Gulati nói thêm rằng việc uống rượu trong thời gian dài có liên quan đến nhiều chứng suy giảm nhận thức khác nhau, bao gồm khó khăn trong học tập, truy xuất trí nhớ và chức năng điều hành.

Cô nói: “Những tác động tiêu cực của rượu đối với sức khỏe não bộ là rất sâu sắc. Việc uống rượu điều độ, kiêng khem và nhận thức về những hậu quả tiềm ẩn của nó là rất quan trọng”.

Phục hồi não

Cô Gulati cảnh báo rằng khả năng phục hồi của não sau tổn thương do rượu gây ra còn hạn chế, đặc biệt là sau khi tiêu thụ nhiều và lâu dài.

Cô chỉ ra rằng tổn thương tế bào thần kinh và các cấu trúc quan trọng của não, đặc biệt là những tổn thương liên quan đến chức năng nhận thức như trí nhớ, thường là vĩnh viễn. Tính dẻo thần kinh (tái cấu trúc não bộ bằng cách tạo ra những liên kết thần kinh mới) cho phép phục hồi nhẹ trong giai đoạn đầu hoặc khi uống rượu vừa phải nhưng “việc tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến tác hại không thể khắc phục được”.

Tuy nhiên, ngừng uống rượu và áp dụng lối sống lành mạnh có thể đẩy nhanh quá trình phục hồi.

Cô Gulati cho biết, sự hình thành các tế bào thần kinh mới là có thể xảy ra, đặc biệt là ở vùng hải mã. Điều này có thể dẫn đến những cải thiện về chức năng nhận thức, “mặc dù có thể không thể phục hồi hoàn toàn nhưng việc thay đổi lối sống và kiêng rượu có thể đem lại những lợi ích đáng kể”. 

Cô Gulati cho biết: “Nghiên cứu hiện tại đã tìm thấy mối quan hệ tuyến tính tích cực giữa bất kỳ mức độ tiêu thụ rượu nào và nguy cơ sa sút trí tuệ. Việc tập trung vào những người gốc Anh da trắng hiện đang uống rượu có thể hạn chế tính tổng quát của các phát hiện. Tuy nhiên, kết quả nhấn mạnh sự cần thiết phải thận trọng hơn nữa đối với bất kỳ việc uống rượu nào do những tác động bất lợi tiềm tàng của nó đối với sức khỏe nhận thức”.

The Epoch Times