Tổng thống Mỹ Donlad Trump - Tổng thống Ukraine Zelensky - Tổng thống Nga Putin. (Ảnh tổng hợp)
Tổng thống Zelensky tái khẳng định cam kết của mình đối với toàn vẹn lãnh thổ Ukraine, xác nhận rằng Kiev vẫn tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các vùng lãnh thổ đã được sáp nhập vào Nga.
Những nhận xét này được đưa ra ngay sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gợi ý rằng một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Moscow và Kiev có thể bao gồm việc “trao đổi lãnh thổ” giữa Moscow và Kiev “vì lợi ích của cả hai bên”.
Theo truyền thông Ukraine đưa tin, ông Trump nói trong một cuộc họp báo ngày 8/8: “Vâng, chúng ta đang nhìn vào vùng lãnh thổ đã bị tranh giành suốt ba năm rưỡi… Vì vậy, chúng tôi đang xem xét điều đó, nhưng thực ra chúng tôi đang tìm cách lấy lại một phần”. “Việc trao đổi một số vùng lãnh thổ, rất phức tạp.”
“Chúng ta sẽ lấy lại một số. Chúng ta sẽ trao đổi một số. Sẽ có một số trao đổi lãnh thổ để cả hai bên đều được hưởng lợi,” ông Trump nói thêm. Ông không nói cụ thể “trao đổi” (swap) này là gì.
Tuy nhiên, ông Zelensky kiên quyết bác bỏ ý tưởng nhượng bộ lãnh thổ vào thứ Bảy, tuyên bố rằng đó chính xác là điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đang theo đuổi và cáo buộc Tổng thống Nga tìm cách đổi “lệnh ngừng chiến” lấy “sự hợp pháp hóa việc chiếm đóng đất đai của chúng tôi”.
“Giờ đây Putin muốn được bỏ qua cho việc chiếm giữ miền Nam vùng Kherson, Zaporozhye, toàn bộ lãnh thổ vùng Lugansk, vùng Donetsk và Crimea. Chúng tôi sẽ không cho phép Nga thực hiện nỗ lực thứ hai nhằm chia cắt Ukraine,” ông Zelensky nói trong một bài phát biểu qua video.
Ngay khi có thông tin manh nha về việc sẽ có cuộc gặp mặt cấp tổng thống —giữa ông Donald Trump và ông Vladimir Putin— để hàn gắn quan hệ giữa hai cường quốc, trong đó có bàn về vấn đề chiến tranh Ukraine, và không nghe đề cập đến việc có ý định mời Ukraine cũng như Châu Âu tham dự. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace đã nhảy ra lập luận rằng “bởi vì cả Trump và Putin đều nổi tiếng là những kẻ bắt nạt, họ toàn đi bắt nạt người khác thôi,” cho nên, theo ông thì nước Anh của ông cần được mời tham dự, để bảo vệ quyền lợi cho Ukraine. Mặc dù ông tin rằng tổng thống Ukraine “là một người đàn ông dũng cảm,” thế nhưng mà, ông ấy vẫn cần hỗ trợ của Anh để có thể đẩy lùi sức ép. Tại sao lại là Anh? Ông lập luận rằng không chỉ Mỹ mới có vũ khí hạt nhân, trong NATO còn có Anh và Pháp nữa, cho nên, “điều quan trọng ở đây là cần có cường quốc Châu Âu trong phòng họp.”
Sau đó, trong một bài đăng trên Truth Social, ông Trump chính thức thông báo các nhà lãnh đạo Mỹ và Nga dự kiến sẽ gặp nhau tại Alaska vào thứ Sáu (15/8).
Liền sau đó, một loạt báo chí phương Tây như Reuters, CNN, The Hill…, đồng loạt dẫn nguồn tin riêng nói rằng Nhà Trắng đang cân nhắc việc mời thêm ông Zelensky tới dự hội nghị thượng đỉnh ở Alaska giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Hiện vẫn chưa rõ liệu Zelensky có tham dự cuộc họp với hai nhà lãnh đạo hay không vì chi tiết cuộc họp vẫn chưa được hoàn thiện.
Đồng thời, các nhà lãnh đạo Châu Âu cũng đưa ra tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì áp lực lên Moscow và bảo vệ lợi ích an ninh của Ukraine và Châu Âu. Một tuyên bố chung từ các nhà lãnh đạo Pháp, Ý, Đức, Ba Lan, Anh và Phần Lan và chủ tịch ủy ban Châu Âu lưu ý rằng “con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine không thể được quyết định nếu không có Ukraine“ và các cuộc đàm phán chỉ có thể diễn ra trong bối cảnh ngừng bắn hoặc giảm bớt các hành động thù địch. Tuyên bố nói thêm: “chỉ có cách tiếp cận kết hợp ngoại giao tích cực, hỗ trợ Ukraine và gây áp lực lên Liên bang Nga để chấm dứt cuộc chiến tranh bất hợp pháp của họ mới có thể thành công”. Họ cũng cho biết một giải pháp “phải bảo vệ các lợi ích an ninh quan trọng của Ukraine và Châu Âu”, bao gồm “nhu cầu về các bảo đảm an ninh mạnh mẽ và đáng tin cậy cho phép Ukraine bảo vệ hiệu quả chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình”.
Tờ Wall Street Journal trích dẫn thông tin từ một quan chức Châu Âu am hiểu tình hình cho biết, Châu Âu đã trình bày kế hoạch hòa bình Ukraine của mình với Mỹ tại hội nghị ở Anh hôm thứ Bảy.
Kế hoạch của Châu Âu đã bác bỏ đề xuất của Nga về việc dùng một phần lãnh thổ ở khu vực Donetsk để đổi lấy lệnh ngừng bắn từ Nga.
Đề xuất của Châu Âu cũng bao gồm việc phải đạt được lệnh ngừng bắn Nga – Ukraine trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào khác. Kế hoạch này cũng quy định việc trao đổi lãnh thổ chỉ được thực hiện theo nguyên tắc tương ứng — điều này có nghĩa là nếu Ukraine rút khỏi một số khu vực, thì Nga cũng phải rút khỏi các khu vực khác.
Báo cáo cho biết, điều đặc biệt quan trọng là đề xuất của Châu Âu quy định bất kỳ sự nhượng bộ lãnh thổ nào của Kiev đều phải đi kèm với đảm bảo an ninh chắc chắn, bao gồm khả năng Ukraine gia nhập NATO.
Tuyên bố của Châu Âu gần như tương đồng với ông Zelensky.
Hồi tháng Ba, những gì diễn ra là cũng có phần nào tương tự như hiện nay: Phía Châu Âu và Kiev không đồng ý phương án mà được cho là Mỹ và Nga sắp sửa đề xuất. Không đạt được thỏa thuận nào tiến tới hòa bình, nên chiến tranh vẫn tiếp diễn.
Hồi tháng 10 năm ngoái, như tin đã đưa, ngay sau khi rời khỏi cương vị Tổng Thư ký NATO, thì Jens Stoltenberg đã ám chỉ Kiev nên cân nhắc khả năng cắt đất cầu hòa khi ông lấy ví dụ về việc Phần Lan đã làm như vậy trong lịch sử: “Phần Lan chiến đấu chống Liên Xô năm 1939. Họ gây ra tổn thất cho Hồng Quân lớn hơn dự kiến. Chiến tranh kết thúc khi họ từ bỏ 10% lãnh thổ. Nhưng họ đổi được một đường biên giới an ninh.”
Một số nhà bình luận trung lập như giáo sư John Mearsheimer hay đại tá Douglas Macgregor từ cuối năm ngoái, cũng cho rằng phía Kiev nên sớm tìm tới giải pháp hòa bình, bởi vì kéo dài chiến tranh sẽ không có lợi cho Kiev.
Ông Mearsheimer thường nhìn nhận chiến tranh Ukraine trong bối cảnh thế giới chuyển từ hình thế đơn cực sang đa cực. Nguyên nhân và kết quả của cuộc chiến phản ánh diễn biến trên hình thế lớn, chứ không chỉ phụ thuộc vào mâu thuẫn cục bộ.
Như tin đã đưa, mấy hôm trước Tổng thống Séc Petr Pavel khi trả lời phóng viên BBC đã nói “[Ukraine] không thể nào thắng cuộc chiến này trên chiến trường thực địa” và phương Tây nên “chấp nhận phần lãnh thổ đó sẽ bị tạm thời bị chiếm đóng” (ông nói về khoảng 1/5 lãnh thổ mà trước đây từng thuộc về Ukraine trong khoảng mấy chục năm và nay đã sáp nhập trở lại Nga) để Ukraine có thể “sống sót như một quốc gia có chủ quyền.”
Tuyết Mai (t/h)
Trong cuộc sống, có những điều tưởng như hết sức đơn giản nhưng lại vô…
Con người khi bước qua tuổi trung niên, có 4 điều đáng sợ hơn cả…
Tại Việt Nam, từ đầu năm đến ngày 8/8, chưa ghi nhận ca mắc Chikungunya.
Công ty Cổ phần Trung Thủy, thành lập năm 2006, có trụ sở tại đường…
Dân số Nhật đã giảm liên tiếp trong 16 năm qua.
Các nhà khoa học suy đoán rằng cấu trúc phân nhánh này được hình thành…
