Zelensky muốn gì khi xử lý Poroshenko và các tài phiệt Ukraine vào thời điểm này

Ký lệnh trừng phạt với tội danh phản quốc nhắm vào Tổng thống Tiền nhiệm Poroshenko cùng 4 đầu sỏ tài phiệt khác ở Ukraine, Đương kim Tổng thống Zelensky muốn gì? Hiện nay ông Zelensky đang phải đối mặt các chất vấn về bầu cử tổng thống (theo lịch thì lẽ ra đã diễn ra từ năm ngoái) và tình huống viện trợ từ Mỹ có thể trở nên eo hẹp. Theo Politico chỉ ra, thì kể từ cuộc giao tranh trong bầu cử tổng thống năm 2019 với kết thúc bằng việc phần thắng nghiêng về Zelensky, thì hai người đàn ông này đã trở thành đối đầu. Trong đợt bầu cử sắp tới, nếu có, thì Poroshenko vẫn được xem là một đối thủ tiềm năng của ông Zelensky.

Trong thông điệp hàng tối của mình vào Thứ Tư, ông Zelensky nói trong video: “Tôi vừa mới họp với NSDC (Hội đồng An ninh và Phòng thủ Quốc gia), và đã tiến tới quyết định, điều sẽ được công bố vào ngày mai. Tất cả những ai phá hoại an ninh quốc gia của Ukraine và giúp đỡ Nga đều sẽ phải chịu trách nhiệm” và “hàng triệu [USD] kiếm lời từ việc bán đứng Ukraine cùng lợi ích của dân Ukraine và an ninh của Ukraine, nhất định phải bị phong tỏa, và sẽ được dùng để bảo vệ Ukraine và người dân Ukraine. Đây là bắt buộc.”

Hiệu quả của lệnh là ngay lập tức kể từ ngày ký, trong đó toàn bộ tài sản tại Ukraine bị phong tỏa, không được tiến hành giao dịch, cùng một số biện pháp trừng phạt khác.

Petro Poroshenko lên nắm quyền sau cuộc đảo chính Maidan Kiev 2014, là người đề cao chủ trương gia nhập EU, và vẫn được biết đến như một vị chính khách chống Nga rõ ràng. Tháng 4/2024, ông cùng với một số chính khách khác của Ukraine bị Nga đưa vào danh sách truy nã vì tội ác chống phá nước Nga.

Đồng thời, với mệnh danh là “vua sô-cô-la”, ông cũng là một trong những nhà tài phiệt hàng đầu Ukraine. Nếu không phải vì đồng tiền mất giá và ảnh hưởng của chiến tranh, thì ông vẫn giữ được danh hiệu tỷ phú cho đến nay (Forbes đánh giá tài sản của ông là 1,6 tỷ USD vào năm 2021).

Thời chính quyền Zelensky, với cương vị là đại biểu Quốc hội thuộc phe đảng đối lập, ông Poroshenko thỉnh thoảng tiến hành các đợt quyên tiền và tặng quân nhu vũ khí cho quân đội tiền tuyến, ví dụ lần vào tháng 10/2024, quyên tặng UAV và các thiết bị quân sự trị giá 1 triệu USD. Ông là người thường xuyên chỉ trích các chính sách của Zelensky, mà gần đây nhất là về chiến dịch Kursk, hao người tốn của, phản tác dụng.

• Ngay khi được công bố, lệnh trừng phạt của Zelensky nhắm vào Poroshenko đã dấy lên phản đối mạnh mẽ tại Quốc hội Ukraine, chủ yếu từ phe đảng của Poroshenko (Khối Đoàn kết với Châu Âu, European Solidarity). Quốc hội sau đó đã phải tiến hành phong tỏa (block) tạm thời:

https://twitter.com/Panchenko_X/status/1889956050142634465?ref_src=twsrc%5Etfw” target=”_blank” rel=”noopener

• Poroshenko cùng các chiến binh gần tiền tuyến (Porovsk) “bất chấp mọi thứ mà chính quyền đang làm chống phá tôi, hôm nay trong vòng tròn các anh em chiến binh chúng tôi đang tiến về phía trước”. Video được đăng hơn 6 giờ trước, với các cảnh quay phe Poroshenko quyên tặng vũ khí cho quân đội Ukraine:

• Poroshenko lên án rằng ông Zelensky đang phá hoại đoàn kết nội bộ, sau khi lệnh trừng phạt được công bố:

Trong video của mình, Poroshenko tuyên bố: “Đó không phải là tin tức mới đối với tôi. Tôi đã biết tất cả chi tiết về các chuẩn bị cho sự thách thức này” và ông gọi việc Zelensky làm là “có động cơ chính trị” và “hoàn toàn bất hợp pháp.”

Theo miêu tả của Poroshenko (phút 1:28), thì Zelensky sau khi “‘chiến thắng’ Putin” (hiển nhiên đây là nói mỉa mai vì hiện giờ Ukraine đang thua) “củng cố liên minh quốc tế” (e rằng cũng là mỉa mai khi Zelensky đặt cược sai lầm vào phe Biden trong bầu cữ Mỹ vừa qua) “cung cấp quân đội mọi thứ cần thiết” (trong các phát biểu trước của Poroshenko thì ông thường nói Zelensky không cung cấp đủ thứ cần thiết cho quân đội) “vượt qua tham nhũng” (đây cũng là nói mỉa việc Zelensky không thực hiện lời hứa khi tranh cử là trừ nạn tham nhũng) “thì ông ta muốn biểu hiện tài năng chỉ huy quân sự suất sắc của mình” (cũng là mỉa, vì Poroshenko thường chỉ trích chiến dịch Kursk) “bằng cách mở mặt trận mới nhắm vào chính nhà nước của mình: thanh trừng nội bộ.”

Theo ông Poroshenko, lệnh trừng phạt lần này của Zelensky đã “giáng một đòn mạnh vào đoàn kết nội bộ [Ukraine].”

• Nếu Ukraine bỏ thiết quân luật để bầu cử thì sẽ mất quân đội — TT Zelensky — Ông Zelensky lại một lần nữa nêu ra lý do cho việc trì hoãn bầu cử tổng thống Ukraine.

Theo các bình luận của cư dân mạng thì ông Zelensky đang tiếp tục các hoạt động bài trừ đối lập, điều ông ráo riết thực hiện đặc biệt trong gần 1 năm qua. Cũng có tiếng nói cho rằng ông ta chính là đang muốn có thêm tiền.

Volodymyr Zelensky thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống 2019 trước đối thủ Petro Poroshenko với hứa hẹn đem lại hòa bình cho Ukraine (lúc đó đang trong nội chiến) và tiêu diệt nạn tham nhũng. Ông là vị tổng thống đầu tiên của Ukraine mà không phải xuất thân từ giới chính khách hay giới tài phiệt (oligarchs).

Theo báo cáo và phân tích của truyền thông Ukraine đăng hôm Thứ Năm thì lệnh trừng phạt này của ông Zelensky nhắm vào 5 nhà tài phiệt Ukraine khi bị “nghi ngờ” (suspected, chưa định tội) có các hoạt động tài chính trị giá hàng chục đến hàng trăm triệu USD bất lợi cho Ukraine và có lợi cho Nga. Đây là được xếp vào tội phản quốc (treason).

Nhật Tân