Zelensky muốn “ngừng bắn” và bác bỏ chủ ý của Trump do “sức ép về vũ khí”

Gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp mặt Thứ Hai ngày mai tại Washington, đã có cuộc gặp mặt và tiếp theo đó là công bố báo chí chung của Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào Chủ Nhật hôm nay, người vừa tới Brussels trong ngày. “Dưới sức ép về vũ khí, cho nên, cần phải có lệnh ngừng bắn,” ông Zelensky nói với các phóng viên khi đứng bên cạnh bà von der Leyen, và nói rằng đàm phán về “thỏa thuận cuối cùng” (đàm phán hòa bình) sẽ được làm sau khi có lệnh ngừng bắn. Hôm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo trên Truth Social rằng “cách tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến tranh kinh hoàng giữa Nga và Ukraine là đi thẳng đến một Hiệp định Hòa bình, một thỏa thuận sẽ chấm dứt chiến tranh, chứ không phải một Thỏa thuận Ngừng bắn.” Kể từ khi tình hình chiến sự ở Ukraine trở nên ảm đạm bắt đầu từ nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, thì Kiev thường đổ lỗi rằng đó là do phương Tây không kịp thời cung cấp đủ súng đạn, trong khi đó, phương Tây cho rằng Kiev cần tìm cách gia tăng quân số, thậm chí có thể hạ tuổi bắt lính từ 25 xuống 18 tuổi. Cuộc họp khẩn ở Brussels cũng định ra dàn lãnh đạo EU sẽ đi cùng với Zelensky sang Mỹ để gặp Tổng thống Trump ở Nhà Trắng, phảng phất như không muốn Zelensky bị bắt nạt như một lần nào đó.

“Không thể làm vậy dưới sức ép về vũ khí, cho nên, cần phải có lệnh ngừng bắn, và sau đó làm việc nhanh chóng hướng tới thỏa thuận cuối cùng. Chúng tôi sẽ nói về chuyện này khi tới Washington,” ông Zelensky nói với các phóng viên khi đứng cạnh bà von der Leyen, như có thể thấy trong video mà EU vừa công bố hơn 1 giờ đồng hồ trước.

Ông Zelensky đã tới Brussels để gặp bà von der Leyen, người ủng hộ ông mạnh mẽ trong chiến tranh suốt những năm qua, để thảo luận về cuộc gặp mặt ngày mai ở Nhà Trắng với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Như tin đã đưa, hôm qua Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo trên Truth Social rằng ông đã nói chuyện với các đồng minh của Mỹ ở Châu Âu và với Kiev, và mọi người đã đồng ý rằng “cách tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến tranh kinh hoàng giữa Nga và Ukraine là đi thẳng đến một Hiệp định Hòa bình, một thỏa thuận sẽ chấm dứt chiến tranh, chứ không phải một Thỏa thuận Ngừng bắn.”

Tức là khác với thông điệp 5 điểm (trong đó muốn có lệnh ngừng bắn trước) mà EU và Kiev đã đưa ra vào hôm Thứ Năm vừa qua, ngay trước thềm gặp mặt thượng đỉnh Trump-Putin ở Alaska.

Cũng tại buổi họp báo này, bà Von der Leyen nhấn mạnh rằng “Ukraine phải trở thành một con nhím thép, không thể tiêu hóa được đối với những kẻ xâm lược tiềm tàng,” lặp lại lối nói ẩn dụ mà bà đã từng sử dụng trước đây. Bà hứa rằng EU sẽ tiếp tục nỗ lực củng cố ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất máy bay không người lái.

Bà cũng tuyên bố rằng các quyết định liên quan đến lãnh thổ là “chỉ thuộc về Ukraine và không thể được đưa ra nếu không có sự tham gia của Ukraine”. Bà cho biết EU sẽ tiếp tục cố gắng gây sức ép ngoại giao và kinh tế lên Nga, với gói trừng phạt thứ 19 nhắm vào Moskva hiện đang được chuẩn bị.

• Trump: Tôi không đồng ý với Zelensky vì những gì ông ta đã làm — Lần trước, khi ông Zelensky tỏ ý rằng phải sửa đổi Hiến pháp Ukraine thì mới có thể đáp ứng đề xuất đổi đất (land swap) mà Tổng thống Trump nêu ra, thì ông Trump đã tỏ ý khó chịu. Ông nói với ý tứ rằng họ đánh đánh giết giết mà có cần xin phép ai không, mà giờ động tới đàm phán hòa bình thì lại lôi lý do cần xin phép Quốc hội sửa đổi Hiến pháp.

Như vậy, dường như Châu Âu và Kiev lại đổi ý. Họ và quay trở lại chủ trương ban đầu, muốn có lệnh ngừng bắn trước, như trong thông điệp 5 điểm; và họ sẽ thảo luận việc này với ông Trump vào Thứ Hai, ngày mai.

Cuộc họp vào ngày mai, nếu Mỹ, EU, và Kiev đạt được đồng thuận, thì sẽ tiến tới yêu cầu Nga tham dự một cuộc gặp mặt ba bên Mỹ-Nga-Ukraine trong thời gian sớm, mà ông Trump kỳ vọng sẽ diễn ra vào Thứ Sáu tới, ngày 22/8, theo một số truyền thông loan tin.

Hiện nay, phía EU đã dự kiến sẽ có 7 nhà lãnh đạo tới Washington: Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng thư ký NATO Mark Rutte, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, và Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb.

Theo bình luận của Epoch Times (Mỹ) và của Washington Post (Mỹ) thì đội hình hùng hậu các lãnh đạo EU tới Mỹ có phần là để tránh tái diễn tình cảnh mà ông Zelensky gặp ông Trump gần đây nhất ở Nhà Trắng: hôm 28/2, ông Zelensky bị “đá đít” khỏi Nhà Trắng sau khi khách to tiếng với chủ nhà.

Tiếp theo, cùng Chủ Nhật hôm nay vào 13:00 (giờ địa phương), ông Macron, ông Merz và ông Starmer sẽ tổ chức một cuộc họp trực tuyến với cái gọi là “Liên minh Thiện chí” —một lực lượng quân sự gom chọn từ khoảng 30 nước, mà trong đó có nhiều thành viên Châu Âu, với mục đích là đóng quân ở Ukraine với mục đích mà họ tự miêu tả là giám sát và bảo vệ hòa bình.

Để đảm bảo an ninh cho Ukraine, thì ngoài Liên minh Thiện chí ra, thì ông Zelensky có nói về phương án rằng Ukraine cần được hưởng một bảo đảm “tương tự điều 5 của NATO” mặc dù Ukraine chưa cần phải là thành viên của NATO.

Thông điệp Chủ Nhật hôm nay, cũng nhắc lại các điểm mà EU đã nêu trong tuyên bố của hôm qua, về vai trò của EU và Liên minh Thiện chí trong vấn đề đảm bảo an ninh cho Ukraine.

Nhật Tân