Truyền thông: Trump muốn gặp mặt ba bên Mỹ-Nga-Ukraine vào Thứ Sáu
- Nhật Tân
- •
Theo Axios và CNN báo cáo, Tổng thống Mỹ Donald Trump dự định gặp mặt thượng đỉnh Mỹ-Nga-Ukraine vào Thứ Sáu, nếu cuộc gặp mặt với Zelensky vào Thứ Hai có được kết quả như kỳ vọng. Một báo cáo của NYT cho hay, Tổng thống Nga Vladimir Putin có nhắc lại yêu sách rằng tiếng Nga cần được thừa nhận trở lại như một ngôn ngữ chính thức, không bị phân biệt đối xử, và chính quyền Kiev phải chấm dứt đàn áp Giáo hội Chính thống giáo UOC.
Theo một báo cáo của Axios hôm Thứ Bảy và của CNN, căn cứ vào nguồn tin giấu tên, thì trong cuộc điện đàm với các đồng minh của Mỹ tại Châu Âu và với Kiev, thì Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói rằng ông muốn có cuộc họp thượng đỉnh 3 bên Mỹ-Nga-Ukraine “sớm” và kỳ vọng sẽ là Thứ Sáu tuần tới, ngày 22/8.
Đương nhiên, đó là dựa trên điều kiện tiên quyết là cuộc gặp mặt vào Thứ Hai sắp tới sẽ đạt được đồng thuận. Về cuộc họp Thứ Hai tại Washington này, thì phía Kiev sẽ có Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tham dự. Theo CNN thì EU cũng có các lãnh đạo tham dự, nhưng chưa có xác định chính thức. Phía Mỹ thì ngoài Tổng thống Mỹ Donald Trump thì sẽ có ít nhất là Phó Tổng thống JD Vance cũng tham dự.
Đó là kỳ vọng từ phía Mỹ về cuộc gặp thượng đỉnh ba bên vào Thứ Sáu tới. Tờ Axios viết rằng “Nga chưa công bố rằng họ cam kết tham gia cuộc gặp mặt như vậy.”
Theo Axios báo cáo, thì trong cuộc họp thượng đỉnh Alaska hôm Thứ Sáu vừa qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin tỏ ý rằng ông muốn Kiev rút quân hoàn toàn khỏi tỉnh Lugansk và Donetsk, và đổi lại, Moskva ngừng tấn công tại chiến tuyến ở tỉnh Zaporozhye và Kherson. Một nguồn tin nói với Axios rằng phía Nga có thể trao trả phần đất mà họ đang kiểm soát tại tỉnh Sumy và Kharkov.
Theo một số phân tích sơ bộ mà Axios dẫn ra, thì công thức đổi đất này đem lại diện tích đất lớn hơn cho Nga, điều mà hợp lý theo quan điểm của Moskva với tư cách là phe đang thắng trên chiến trường, nhưng mà, có khả năng rất cao là Kiev sẽ từ chối. Dù sao đây là các yêu sách các bên đưa ra trước khi gặp mặt để đàm phán.
Về bảo đảm an ninh cho Ukraine, thì Tổng thống Putin không từ chối phương án nhờ tới quân đội của bên thứ ba. Nhưng mà, khả năng cao là ông ta sẽ không đồng ý quân đội NATO tiến vào Ukraine để làm việc đó, kể cả là dưới vỏ bọc “Liên minh Thiện chí” mà EU đang nói đến. Theo nguồn tin nói với Axios, thì Nga có đưa ra Trung Quốc như là một ví dụ bên thứ ba mà Nga cảm thấy là hợp lý.
Về bảo đảm an ninh cho Ukraine, Tổng thống Trump cũng không tán thành phương án NATO đứng ra, nhưng phía Kiev nói rằng họ muốn quân đội Mỹ tham gia vào một phần trong đó.
Theo một báo cáo của NYT cũng vào hôm Thứ Bảy này 16/8 (giờ Mỹ), thì trong gặp mặt thượng đỉnh Mỹ-Nga Alaska, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhắc lại yêu cầu rằng chính quyền Kiev phải trả lại vị trí của tiếng Nga như là ngôn ngữ chính thức ở Ukraine, chấm dứt hiện trạng phân biệt đối xử đối với người nói tiếng Nga ở Ukraine. Ông cũng yêu cầu Kiev chấm dứt hoạt động đàn áp Chính thống giáo (một nhánh của Kitô giáo) ở Ukraine.
Đây là phần nằm trong yêu sách của Nga trong đàm phán hướng tới hòa bình, khi mà Tổng thống Nga đòi lợi ích nhân quyền cho người dân của Ukraine.
Nhắc lại bối cảnh.
Như tin đã đưa, sau cuộc gặp mặt thượng đỉnh Mỹ-Nga tại Alaska và Thứ Sáu vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng ông đã nói chuyện với các đồng minh của Mỹ ở Châu Âu và với Kiev, và mọi người đã đồng ý sẽ tiến đến một Hiệp định Hòa bình lâu dài, chứ không phải một lệnh ngừng bắn tạm thời.
Một số lãnh đạo Châu Âu và Tổng thống Ukraine Zelensky sẽ tới Washington gặp ông Trump để thảo luận chi tiết hơn.
Lập trường từ phía Nga, về căn bản là vẫn trước sau như một, muốn một giải pháp hòa bình lâu dài, mà trong đó an ninh của Nga được tôn trọng.
Vấn đề gặp mặt ông Zelensky để đàm phán hòa bình
Nga không phản đối việc gặp mặt ông Zelensky, nhưng Tổng thống Nga có nói tới một số điều kiện tiên quyết.
Chưa rõ các điều kiện tiên quyết đó cụ thể là gì, nhưng trước đó Nga từng chỉ ra, rằng ông Zelensky đã ký luật cấm mọi đàm phán hòa bình với Nga, cho nên, ông ta cần dỡ bỏ lệnh cấm đó trước khi ông ta gặp Nga mặt để đàm phán hòa bình.
Ngoài vấn đề đó ra, Nga lo lắng rằng nếu ký thỏa thuận nào đó với ông Zelensky, thì sẽ có rủi ro rằng chính quyền tương lai của Kiev sẽ bác bỏ thỏa thuận đó, với lý do ông Zelensky không đủ tư cách pháp nhân để ký.
Ông Zelensky đã hết nhiệm kỳ làm tổng thống gần 1 năm rưỡi rồi, và theo luật của Ukraine —theo cách diễn giải của người Nga— thì quyền lãnh đạo phải được trả lại cho Quốc hội nước này.
Mà trên thực tế, Moskva đã từng bị Kiev xù nợ vì vấn đề liên quan tới chữ ký của tổng thống Ukraine. Năm đó Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych đã ký và nhận khoản vay 3 tỷ USD từ Moskva. Nhưng sau khi ông ta bị lật đổ bởi sự biến Maidan Kiev năm 2014, thì chính quyền mới của Kiev không thừa nhận, và không chịu trả nợ khoản vay này. Lúc ký thỏa thuận vay vào năm 2013, ông Yanukovych là tổng thống hợp hiến, vẫn còn trong thời hạn đương nhiệm tổng thống.
Nhật Tân
Xem thêm
Từ khóa Hòa đàm Mỹ Nga Ukraine Dòng sự kiện Chiến tranh Nga - Ukraine
