Hồng Kông: Khởi tố các lãnh đạo “Phong trào ô dù” ngay sau bầu cử

Nữ Trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga của nhiệm kỳ mới tại Hồng Kông vừa cho biết muốn hàn gắn những rạn nứt xã hội, nhưng ngay sau đó Chính phủ Hồng Kông lại bắt giữ và 9 nhân sĩ từng phát động “Phong trào ô dù” chiếm trung tâm năm 2014.

Sáng ngày 27/3, giới chức pháp luật Hồng Kông đã bắt giữ 9 người từng đứng đầu trong “Phong trào ô dù” chiếm trung tâm năm 2014, bao gồm Đới Diệu Đình (Benny Tai Yiu-ting), Trần Kiện Dân (Chan Kin Man), Chu Diệu Minh; và các cựu Ủy viên Thường trực Liên hội Sinh viên: Chung Diệu Hoa, Trương Tú Hiền; các nghị sĩ Hội đồng Lập pháp Trần Thục Trang, Thiệu Gia Trăn, Hoàng Hạo Minh, Lý Vĩnh Đạt. Họ cùng bị kết tội kích động công chúng gây rối loạn xã hội và xúi giục người khác làm theo.

Nghi vấn về vai trò của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga

Do trùng hợp về thời gian nên giới quan sát nghi vấn liệu có hay không vai trò của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga. Có phân tích chỉ ra, giới lãnh đạo hiện nay sẽ đẩy mạnh thanh trừng những người có liên quan đến “Phong trào ô dù”, một trở ngại lớn trong hàn gắn chia rẽ xã hội của Trưởng đặc khu mới.

Sau khi Tổng bộ cảnh sát Wanchai bắt giữ 9 người này, đã có hàng trăm người lên tiếng phản đối, bao gồm nhiều nghị sĩ Hội đồng Lập pháp và chính đảng. Họ cùng nhau hô vang khẩu hiệu: “Phong trào ô dù, không nhân nhượng khuất phục! Công dân kháng lệnh, không lo không sợ! Cần tổng tuyển cử đích thực!” Trong khi những nhân sĩ bị bắt giữ lên tiếng, trước đây khi họ tổ chức phong trào, trong tâm lý đã chuẩn bị chịu hậu quả này.

Hàng trăm người kháng nghị ủng hộ những người bị bắt, bao gồm nhiều nghị sĩ Hội đồng Lập pháp và chính đảng.

Ông Trần Kiến Dân, một trong những người bị bắt thẳng thắn nói, kiểu hành xử này không thể hủy hoại được quyết tâm đấu tranh dân chủ, “tôi luôn thấy vinh dự vì đã tham gia Phong trào ô dù”.

Tội kích động và gây rối trật tự công cộng được cho là tội tương đối nhẹ, mức hình phạt cao nhất là ba năm tù, nhưng nếu bị áp loại hình Common Law khởi tố hình sự thì có thể lên đến 7 năm tù. Lần này chính phủ Hồng Kông áp dụng theo loại hình Common Law với mức án cao nhất, được cho là mục đích để gây hiệu quả răn đe mạnh mẽ hơn.

Ngày 26/3, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã giành chiến thắng trong bầu cử Trưởng đặc khu Hồng Kông, sau đó bà nhiều lần nhấn mạnh nhiệm vụ hàng đầu là hàn gắn chia rẽ, nhưng ngay ngày hôm sau thì giới chức Hồng Kông lại khởi tố những nhân sĩ đứng đầu trong “Phong trào ô dù” trước đây. Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga cho biết không nhúng tay vào chuyện này, không biết trước sự việc xảy ra, nhưng cũng nhấn mạnh hàn gắn chia rẽ không đồng nghĩa với thỏa hiệp pháp luật.

Sẽ khó “hàn gắn chia rẽ”

Theo phó giáo sư Trần Gia Lạc (Chen Jialuo) thuộc Khoa Quan hệ Quốc tế Đại học Hồng Kông, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga là thành viên của phe kiến chế, được nhậm chức tại Ban Sự vụ Hành chính nhờ ủng hộ phương án cải cách hành chính của Nhân đại Trung Quốc. Nếu sau khi đắc cử mà bỏ qua vấn đề “Phong trào ô dù” thì có nghĩa là chối bỏ trách nhiệm. Ông đã từng tin sau khi xong bầu cử Trưởng đặc khu là lúc bắt đầu xử lý nhưng người đứng đầu “Phong trào ô dù”, có nghĩa là bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga chính là “Lương Chấn Anh 2.0”, vì thế làn sóng trấn áp sẽ tiếp tục.

Cùng với tuyên bố “hàn gắn chia rẽ xã hội không đồng nghĩa thỏa hiệp về pháp luật”, giáo Trần Gia Lạc cho rằng đây là trò ngụy biện ngôn ngữ, đồng nghĩa với việc bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đang trở thành tay sai ác ôn cho chính quyền Trung ương Trung Quốc.

Cũng theo ông Trần Gia Lạc, thực tế bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đang muốn đẩy trách nhiệm vào ông Lương Chấn Anh, muốn quét chướng ngại giúp bà ta. Ông lo lắng con đường quản trị của bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga lại tiếp tục đi theo ông Lương Chấn Anh.

Còn ông Lữ Bỉnh Quyền (Lu Bingquan), giảng viên chính tại Đại học Baptist cho rằng, tuy bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga phủ nhận có liên quan đến vấn đề này, nhưng việc “bắt người” ngay sau khi bà ấy vừa đắc cử, khó tránh gây thắc mắc. Ông Lữ Bỉnh Quyền nói: “Một mặt họ kêu gọi xã hội cho bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga cơ hội, tuyên bố sẽ kết nối với các nhân sĩ khác đảng phái, hàn gắn chia rẽ, nhưng ngay thời điểm Trưởng đặc khu mới phát biểu cần sửa chữa những hành động gây chia rẽ xã hội thì bây giờ lại có hành động trái ngược hoàn toàn…”.

Nghi ngờ do ông Lương Chấn Anh gây ra

Nhưng Chủ tịch đảng Công dân Lương Gia Kiệt (Liang Jiajie) lại đặt vấn đề, có thể ông Lương Chấn Anh cố ý gây cản trở bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga, vì hành động “gây chia rẽ” xảy ra chưa đầy 24 tiếng sau khi bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga trúng cử. Ông phân tích, nếu sự việc này có liên quan đến bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga thì nghĩa là bà ấy đã sớm có âm mưu bàn bạc cùng ông Lương Chấn Anh, bà ấy muốn thể hiện rằng mình còn cứng rắn hơn cả ông Lương Chấn Anh, như vậy nghĩa là bà ấy chỉ nói miệng chứ lòng hoàn toàn khác! Còn nếu quả thật bà ấy không biết việc này thì chứng tỏ bà Lâm đã đánh giá thấp độ nham hiểm của họ, khả năng là trò của ông Lương Chấn Anh.

“Vì bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga phát biểu sẽ hàn gắn chia rẽ xã hội Hồng Kông, trong khi ông Lương Chấn Anh cảm thấy phát biểu này khó ưa”, ông Lương Gia Kiệt nói.

Từ ngày 26/9 đến 15/12/2014, tại Hồng Kông nổ ra hàng loạt phong trào kháng nghị đòi tổng tuyển cử dân chủ, hàng chục ngàn người đã tự phát bao vây bên ngoài Trung tâm Hành chính Hồng Kông và các khu vực Tamar, Trung, Wan Chai… cuối cùng mở rộng đến Mong Kok và Causeway Bay. Kháng nghị yêu cầu người dân Hồng Kông có quyền đề cử người khi bầu cử Trưởng đặc khu mà không phải thông qua quyết định của Ủy ban bầu cử. Biểu tượng của phong trào là cái dù màu vàng, vì thế còn gọi là “Phong trào ô dù”, hoặc “Cách mạng ô dù”. Phong trào đã chiếm đóng tại khu Trung tâm Hành chính kéo dài 79 ngày, cho đến sáng ngày 11/12/2014 vẫn còn hàng trăm người không chịu rời bỏ vị trí, cuối cùng đã có 209 người bị bắt, bao gồm 12 thành viên của Liên hội Sinh viên và 15 nghị sĩ Hội đồng Lập pháp, trong đó có cựu Chủ tịch đảng Dân chủ Hà Tuấn Nhân (Albert Ho) và người sáng lập đảng Lý Trụ Minh (Martin Lee).

Nguyễn Đoàn

Xem thêm: