Lượng lớn dữ liệu kinh tế Trung Quốc “biến mất” gây nghi ngờ

Phân tích của Wall Street Journal (WSJ) cho thấy, nhìn chung chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã ngừng công bố hàng trăm loại dữ liệu kinh tế, vốn từng được các nhà nghiên cứu và nhà đầu tư sử dụng. Chuyên gia về Trung Quốc Gordon Chang nhận định rằng chính quyền ĐCSTQ đang cố tình “xóa bỏ dữ liệu” vì họ đã lâm vào ngõ cụt.

Theo bài báo ngày 4/5 của WSJ, trong những năm gần đây, các dữ liệu về doanh thu đất đai, đầu tư nước ngoài và tỷ lệ thất nghiệp của Trung Quốc không còn được công khai. Các số liệu về số ca hỏa táng và một chỉ số niềm tin kinh doanh cũng đã bị ngừng công bố. Thậm chí, báo cáo sản lượng nước tương chính thức cũng biến mất.

Trong phần lớn trường hợp, các cơ quan chức năng của ĐCSTQ không đưa ra lý do nào cho việc ngừng công bố hoặc xóa dữ liệu. Tuy nhiên, thời điểm các dữ liệu này biến mất lại trùng hợp với giai đoạn Trung Quốc đang đối mặt với nhiều vấn đề kinh tế nghiêm trọng như gánh nặng nợ nần, thị trường bất động sản sụp đổ, tỷ lệ thất nghiệp cao và tiêu dùng yếu. Những điều này đã khiến chính quyền ĐCSTQ áp dụng các biện pháp kiểm soát thông tin nghiêm ngặt hơn.

Bài viết nêu ví dụ: năm 2022, doanh thu từ chuyển nhượng đất của Trung Quốc sụt giảm 48%, điều này là cú đánh lớn đối với các chính quyền địa phương đang ngập trong nợ, đến đầu năm 2023, dữ liệu này bị gỡ bỏ. Sau khi ĐCSTQ chấm dứt chính sách “Zero-COVID” vào cuối năm 2022, số liệu hỏa táng trên toàn quốc cũng ngừng được công bố. Tháng 8/2023, chính quyền tuyên bố tạm dừng công bố tỷ lệ thất nghiệp thanh niên, viện lý do cần “đánh giá lại cách tính chỉ số”.

Tháng 4/2024, giữa lúc nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục trì trệ, thị trường chứng khoán lao dốc và dòng vốn ngoại tháo chạy, hai sàn chứng khoán lớn ở Trung Quốc là Thượng Hải và Thâm Quyến bất ngờ tuyên bố ngừng công bố dữ liệu dòng vốn quốc tế. Ngoài ra, dữ liệu sản lượng nước tương đã không còn được công bố kể từ tháng 5/2021, cho đến nay vẫn chưa được khôi phục. Dữ liệu sản lượng đậu tương của Trung Quốc cũng biến mất.

Ngày 5/5, ông Gordon Chang trả lời phỏng vấn Fox Business về hiện tượng biến mất dữ liệu kinh tế Trung Quốc. Ông nói rằng chính quyền ĐCSTQ “không muốn để chúng ta biết điều gì đang thực sự xảy ra” và sẽ tiếp tục hạn chế cung cấp thông tin.

Ông cho biết, tình trạng này đã kéo dài vài năm nay vì giới khoa học và phân tích nhận thấy rằng các dữ liệu gốc của Trung Quốc thường mâu thuẫn với những gì chính quyền tuyên truyền, và ví dụ điển hình là số liệu GDP do chính quyền ĐCSTQ công bố thường không đáng tin.

Ông nói: “Ví dụ, chúng ta thấy có rất nhiều bằng chứng cho thấy báo cáo tăng trưởng 5,4% trong quý đầu tiên của họ là không thể đúng, và hiện tại, như Tổng thống Trump đã nói, nền kinh tế Trung Quốc đang thu hẹp. Chúng ta đã thấy điều này từ dữ liệu giá cả (người tiêu dùng) trong tháng Hai và tháng Ba. Chúng ta cũng thấy điều này từ PMI (Chỉ số Quản lý Mua hàng). Chỉ số PMI tháng Tư cho thấy rõ ràng rằng hoạt động nhà máy đang suy giảm.”

Cũng trong ngày 5/5, ông Gordon Chang viết trên X: “Chính quyền Trung Quốc (ĐCSTQ) đang xóa sổ dữ liệu. Bạn muốn biết sản lượng nước tương chẳng hạn? Chúc may mắn. Điều này cho thấy ĐCSTQ đang hoàn toàn bế tắc.”

“Sự thu hẹp kinh tế Trung Quốc trong quý I là điều hiển nhiên. Giờ đây, đà suy thoái đang tăng tốc. Chính quyền có thể ngăn chặn điều đó, nhưng vì lý do ý thức hệ và chính trị, họ không chịu thực hiện các biện pháp cần thiết. Vì vậy, cuộc khủng hoảng kinh tế sẽ tiếp tục trầm trọng hơn, còn các biện pháp ứng phó khẩn cấp sẽ thất bại.”

Ông Gordon Chang kết luận rằng chính trị của ĐCSTQ đang bóp nghẹt nền kinh tế Trung Quốc.

Trong khi đó, ông Đào Cảnh Châu (Tao Jingzhou), trọng tài viên quốc tế, luật sư tại Tòa Phúc thẩm Paris và là cựu sinh viên khoa Luật Đại học Bắc Kinh khóa 1977 (học cùng lớp với cố Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường) đã viết trên Financial Times tháng 11 năm ngoái rằng nhiều nhà quan sát nghi ngờ các dữ liệu GDP chính thức của Trung Quốc trong những năm gần đây bị thổi phồng. Các quan chức địa phương thường coi việc đạt mục tiêu GDP không chỉ là điều kiện giữ được chức vụ mà còn là cơ hội thăng tiến.  Ông nói rằng lâu nay các số liệu thống kê chính thức của Trung Quốc, đặc biệt là số liệu GDP hàng năm, đã “bị kiểm soát chặt chẽ” bởi chính quyền ĐCSTQ.