Thượng Hải xét xử nhà báo công dân Trương Triển, nhiều nhà ngoại giao nước ngoài bị từ chối dự thính

Vào lúc 9:00 sáng ngày 19/9, vụ án công dân – nhà báo Trương Triển (Zhang Zhan) bị cáo buộc “gây rối trật tự công cộng” được mở tại Tòa án Tân khu Phố Đông, Thượng Hải. Chính quyền bố trí an ninh dày đặc trên toàn quốc để ngăn người dân đến ủng hộ. Nhiều nhà ngoại giao nước ngoài xin dự thính nhưng bị từ chối.

Bà Trương Triển, 42 tuổi, từng là luật sư. Năm 2020, bà bị kết án 4 năm tù vì tới Vũ Hán đưa tin sự thật về dịch COVID-19. Đây là lần thứ hai bà bị bắt và xét xử phi pháp sau khi ra tù.

Quốc tế quan tâm, quan chức ngoại giao nước ngoài bị từ chối dự thính

Bên ngoài tòa án hôm đó, lực lượng công an dày đặc. Theo AFP, 7 nhà ngoại giao từ các nước châu Âu và Bắc Mỹ xin dự thính vụ án nhưng bị từ chối với lý do “hồ sơ không đầy đủ”. Quan chức Trung Quốc cũng không xác nhận hay phủ nhận phiên tòa đang diễn ra.

Các tổ chức nhân quyền quốc tế chỉ trích việc Trung Quốc từ chối cho nhà ngoại giao và báo chí tham dự, cho thấy thái độ coi thường “pháp trị”. Ủy ban Quốc hội Mỹ về Trung Quốc (CECC) kêu gọi trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho bà Trương Triển, nhấn mạnh không thể coi tự do báo chí và ngôn luận là tội phạm.

Tổ chức Phóng viên Không Biên Giới (RSF) ra tuyên bố: “Suốt năm qua, bà Trương Triển bị cắt đứt liên lạc với bên ngoài, hầu như mọi thông tin về nơi giam giữ đều bị giữ kín nhằm ngăn cộng đồng quốc tế lên tiếng về điều kiện giam giữ khắc nghiệt.”

Bà Trương Triển vì đã ghi chép và đưa tin về sự thật dịch bệnh Vũ Hán vào năm 2020, đã được trao Giải Tự do Ngôn luận của Đại học Tự do Brussels (Bỉ), cùng các giải thưởng như Giải Tự do Lâm Chiêu (Lin Zhao) và Giải Tự do Báo chí.

Giới chức chặn người dân khắp nơi đến ủng hộ bà Trương Triển

Theo nguồn tin am hiểu, chính quyền Thượng Hải đã tiến hành “kiểm soát ổn định” trước vài ngày đối với gia đình, luật sư của bà Trương Triển và nhiều nhà hoạt động nhân quyền ở các địa phương, hạn chế cha mẹ bà liên lạc với bên ngoài.

Một nhà hoạt động nhân quyền ở Vũ Hán cho biết, khi cảnh sát địa phương biết ông định đi Thượng Hải, họ đã gọi điện cảnh cáo, không ông cho rời Vũ Hán. Một người bạn từ tỉnh khác tự đến Thượng Hải ủng hộ bà Trương Triển cũng bị cảnh sát địa phương theo dõi, cản trở xuyên tỉnh.

Nhà hoạt động Thượng Hải Thẩm Yến Thu ngày 18 nhận được điện thoại cảnh cáo của công an khu vực; sáng 19, bà bị đưa đến đồn công an giam giữ, đến chiều mới được thả.

Luật sư Bành Vĩnh Hòa, người từng công khai tuyên bố sẵn sàng ra tòa làm chứng cho bà Trương Triển, đã bị đồn công an khống chế từ ngày 18/9. Tuy nhiên, ông đoán trước sẽ bị hạn chế tự do nên đã ghi hình sẵn một đoạn video ủng hộ bà.

Trong video, ông Bành Vĩnh Hòa nói bà Trương Triển có lòng nhân ái, ý thức công bằng, không thể cố ý phát ngôn làm tổn hại hình ảnh quốc gia. “Cô ấy là một người yêu nước chân chính, rất mong đất nước chúng ta tiến tới hiến chính, dân chủ, pháp trị. Cô hy vọng mỗi công dân đều được sống giàu có và có tôn nghiêm.” Ông cũng chỉ ra rằng cáo trạng không nêu động cơ phạm tội; nếu hành vi của bà Trương Triển không phải là cái gọi là “gây rối trật tự”, thì bà có thể vô tội: “Tôi sẵn sàng ra tòa làm chứng cho Trương Triển.”

Luật sư Nhậm Toàn Ngưu đăng bài viết: “Trương Triển vô tội! Tất cả những kẻ tham gia bức hại Trương Triển sẽ không thoát khỏi sự phán xét của lịch sử!”

Nhà bất đồng chính kiến Tạ Văn Phi viết: “Hôm nay, với lương tri của mình, tôi tuyên bố Trương Triển vô tội. Lịch sử cũng sẽ đưa ra phán quyết vô tội cho Trương Triển. Vòng nguyệt quế công lý thuộc về cô, còn những kẻ nhân danh pháp luật để đàn áp chính trị trong và ngoài tòa án phải chịu lên án nghiêm khắc và cuối cùng sẽ bị mọi người khinh bỉ.”

Đây là lần thứ hai trong vòng 5 năm bà Trương Triển bị bắt. Năm 2020, vì phơi bày việc chính quyền Trung Quốc che giấu dịch bệnh, bà một mình đến Vũ Hán đưa tin và bị bắt; cùng năm đó, Tòa án quận Phố Đông Thượng Hải kết án bà bốn năm tù với tội danh “gây rối trật tự”. Trong tù, bà tuyệt thực phản đối, từng nguy kịch, thu hút sự quan tâm quốc tế. Sau khi ra tù tháng Năm năm ngoái, bà giúp giải cứu nhà bất đồng chính kiến Trương Phán Thành, và ngày 28/8 lại bị bắt với cáo buộc “gây rối trật tự”, hiện bà bị giam tại Trại tạm giam Phố Đông Thượng Hải, đối diện mức án cao nhất 5 năm tù.

Nhà bất đồng chính kiến Hình Giám, hiện sống ở Hà Lan, nói với Epoch Times: “Trương Triển dưới chế độ bạo ngược của ĐCSTQ vẫn dám đứng ra vạch trần tội ác của hệ thống, không cúi đầu trước cái ác, dùng chính mạng sống mình để giành lấy công lý, khiến tôi vô cùng khâm phục.”

Trong bảng xếp hạng tự do báo chí toàn cầu 2025 do Tổ chức Phóng viên Không Biên giới công bố, Trung Quốc đứng thứ ba từ dưới lên trong 180 quốc gia; thống kê cho thấy tại Trung Quốc có 178 nhà báo đang bị giam giữ.