Nghiên cứu cho thấy âm nhạc ảnh hưởng đến não của bạn như thế nào

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ngoài việc giải phóng dopamine giúp con người cảm thấy dễ chịu, thì âm nhạc còn có khả năng cải thiện chức năng nhận thức, giảm lo lắng và căng thẳng, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung. Hơn nữa âm nhạc cao quý còn có thể giúp thính giả thăng hoa về nội tâm.

Âm nhạc cải thiện tình trạng căng thẳng

Theo báo cáo của trang web Khoa học ‘livescience’ của Mỹ, nhiều người đơn giản chỉ là tập trung thưởng thức âm nhạc, hoặc nghe khi làm việc, khi tập thể dục. Nhưng thực tế là âm nhạc ảnh hưởng đến não như thế nào?

Kết quả của các nghiên cứu cho thấy, âm nhạc có thể cải thiện chức năng nhận thức, giúp giảm bớt lo lắng và căng thẳng, đồng thời giúp chúng ta tập trung hơn.

Cô Desiree Silverstone, nhà trị liệu tâm lý ở London, Anh, nhận định: “Khi bạn nghe một bài hát, phần não xử lý âm thanh (vỏ não thính giác) sẽ được kích hoạt. Đồng thời, các khu vực khác của não cũng ngay lập tức hoạt động tích cực, bao gồm hệ thống limbic chịu trách nhiệm về cảm xúc, và vỏ não vận động đảm nhận chức năng điều khiển chuyển động.”

Cô Silverstone cho biết, khi nhiều vùng não được kích hoạt, chúng ta bắt đầu cảm nhận được tác động của âm nhạc đối với bản thân. Ví dụ: Nếu bạn đang nghe nhạc có nhịp độ nhanh vào lúc này, bạn có thể cảm thấy rằng mình trở nên nhạy bén và tràn đầy năng lượng hơn. Còn nếu bạn nghe loại âm nhạc thư giãn, bạn có thể cảm thấy bình tĩnh và thư thái.

Âm nhạc cải thiện trí nhớ

Có lúc mọi người sẽ phát hiện ra rằng, một giai điệu bài hát nào đó vang lên trong đầu vô số lần, nhưng đôi khi họ lại không thể nhớ mình đã làm gì vào cuối tuần. Lý do là vì âm nhạc không chỉ có tác dụng lấp đầy khoảng trống về thời gian. Trong một nghiên cứu năm vào năm 2008 được công bố trên tạp chí ‘Perceptual and Motor Skills’, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng dù là có hoặc không có giai điệu, thì tiết tấu bản nhạc liền có thể giúp chúng ta nhớ lại. Nói cách khác, nghe nhạc có thể giúp chúng ta ghi nhớ một số thông tin.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác được công bố vào năm 2010 trên tạp chí ‘Năng lực cảm giác và kỹ năng vận động’ cho thấy âm nhạc vừa có thể tăng cường các chức năng nhận thức vừa cải thiện trí nhớ. Tham gia vào nghiên cứu bao gồm 56 nam và nữ sinh viên đại học, tất cả đồng thời vừa cho nghe các đoạn của bản giao hưởng Mozart, vừa hoàn thành các nhiệm vụ xử lý ngôn ngữ và không gian. Kết quả sau đó đã phát hiện ra rằng âm nhạc có thể cải thiện khả năng nhận biết hình dạng, hoa văn và vị trí của đồ vật, đồng thời còn có tác dụng trong việc cải thiện độ chính xác của quá trình xử lý văn bản.

Tuy nhiên một nghiên cứu vào năm 2007 được công bố trên tạp chí ‘Nghiên cứu lâm sàng và thử nghiệm về lão hóa’ đã báo cáo rằng sự cải thiện chức năng não của chúng ta có thể được giải thích bằng “giả thuyết kích thích và tâm trạng”. Giả thuyết cho rằng âm nhạc làm tăng sự kích thích hoặc độ nhạy của não và đưa chúng ta vào trạng thái trí nhớ tối ưu. Đặc biệt, nhạc nền giải trí có thể làm cho nhiệm vụ học tập trở nên thú vị hơn, từ đó nó có thể làm tăng hứng thú tổng thể của người học.

Âm nhạc cải thiện chứng trầm cảm

Vào năm 2017, một bài báo được đăng tải trên tạp chí ‘Frontiers in Psychology’ có nội dung: Âm nhạc cũng có thể hữu ích trong việc giảm thiểu các triệu chứng trầm cảm. Trong số 28 nghiên cứu được phân tích, thì có tới 26 nghiên cứu là cho thấy nghe nhạc đã cải thiện đáng kể các triệu chứng theo thời gian so với nhóm đối chứng không nghe nhạc. 

Đặc biệt đối với những người cao tuổi mắc bệnh trầm cảm, nếu không có bệnh cụ thể nào thì liệu pháp âm nhạc có thể cải thiện đáng kể tình trạng của họ. Các liệu pháp âm nhạc chủ yếu là liên quan đến việc nghe nhạc, chơi nhạc, sáng tác hoặc tham gia vào các tương tác liên quan đến âm nhạc.

Theo nhà trị liệu tâm lý Jordan Vias Lee, nghe các loại âm nhạc lạc quan, thuần chính và vui tươi có thể giúp kích hoạt mạng lưới thần kinh lưu trữ những ký ức cá nhân tích cực. Ông nói: “Những loại ký ức này bị chôn vùi khi mọi người rơi vào tình trạng chán nản, do đó cần có âm nhạc để mở khóa cũng như truyền cảm hứng cho cách giải quyết vấn đề và hành vi tích cực”.

Âm nhạc cao quý thăng hoa nội tâm con người

Thời gian căng thẳng kéo dài có thể tàn phá cơ thể bạn. Nhưng cũng giống như yoga, thiền và tập thể dục, các chuyên gia nói rằng nghe nhạc cũng có thể làm giảm căng thẳng về thể chất và tâm lý, hơn nữa còn có thể giúp người nghe thăng hoa về nội tâm.

Có thể nói âm nhạc đã mang đến sức mạnh thay đổi cuộc sống con người một cách to lớn. Như nhà triết học người Đức, Friedrich Nietzsche đã nói: “Không có âm nhạc, cuộc sống sẽ là một sai lầm!”

Vũ trụ và tự nhiên đã khải thị để con người tạo nên những nhạc cụ thô sơ nhất, đó là chiếc kèn từ ống xương, là chiếc tù và bằng sừng con thú, là tiếng sáo từ cây lau sậy hoặc âm thanh của đá hay kim loại khi được gõ vào… Cứ như vậy, âm nhạc dần dần phát triển, để rồi hình thành những hệ thống nhạc lý hoàn chỉnh của ngày hôm nay. Nổi bật nhất trong đó phải kể tới hệ thống âm giai ngũ cung (5 nốt nhạc) tại phương Đông và âm giai bán cung (12 nốt nhạc) tại phương Tây.

Âm nhạc Đông phương và Tây phương đã đạt đến đỉnh cao của riêng mình. Đó cũng là lý do tại sao những cố gắng để kết hợp âm nhạc phương Đông vào trong dàn giao hưởng phương Tây lại trở thành một điều vô cùng khó khăn, và phần lớn chỉ dừng lại ở mức kỹ thuật.

Hiện nay trên thế giới, Dàn nhạc giao hưởng Shen Yun đã thành công kết hợp những tinh tuý trong âm nhạc chính thống của phương Đông với phương Tây, dùng nhạc giao hưởng của phương Tây làm nền tô điểm cho nét đặc sắc của nhạc khí Trung Hoa.

Nguyên thủy âm nhạc chính là chữa bệnh, giúp con người cân bằng âm dương, giữ được tâm bình yên, điều chỉnh những sai lệch trong cơ thể. Năm âm Cung, Thương, Giốc, Chủy, Vũ có sự đối ứng với ngũ tạng trong cơ thể (xem thêm: Sức mạnh hàn gắn thân tâm diệu kỳ của “đức âm nhã nhạc”). Âm nhạc hóa giải mọi phiền muộn trong tâm, giữ tâm tĩnh tại, giúp trí huệ thăng hoa.