Bloomberg: Trump trở lại Nhà Trắng, Jerome Powell sắp cảm nhận được sức nóng

Bloomberg ngày 7/11 đưa tin sau khi công bố điều được nhiều người mong đợi là cắt giảm lãi suất 1/4 điểm, Fed sẽ phải trấn an thị trường rằng họ có thể không bị tác động bởi một tổng thống mới đắc cử, người đã tuyên bố áp dụng một loạt thuế quan và cắt giảm thuế mới.

Chủ tịch Powell sẽ phải đưa ra một loạt câu hỏi về việc Donald Trump trở lại Nhà Trắng sẽ có ý nghĩa gì đối với tăng trưởng, lạm phát và chi phí đi vay.

Chiến thắng ấn tượng và mang tính quyết định của ông Trump đã dẫn đến sự tái định giá trên các thị trường tài chính toàn cầu. Powell sẽ cần phải trấn an các nhà đầu tư toàn cầu rằng, Fed có thể duy trì sự độc lập với chính trường trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump – có lẽ đi kèm với việc Đảng Cộng hòa giành được lưỡng viện tại Quốc hội – điều sẽ làm thay đổi kỳ vọng về đường hướng chính sách tiền tệ.

Tổng thống đắc cử đã tuyên bố sẽ áp dụng nhiều mức thuế đối với hàng nhập khẩu của Mỹ và cắt giảm thuế đối với mọi thứ, từ lợi nhuận doanh nghiệp đến trả lương làm thêm giờ, những chính sách được nhiều người coi là có thể gây lạm phát. Ông Trump cũng cân nhắc về việc thay đổi sự lãnh đạo của Fed và tuyên bố có quyền tự mình đưa ra một số tiếng nói về lãi suất.

Các nhà đầu tư đã tăng cường đặt cược vào cái gọi là giao dịch với Trump – dựa trên tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh hơn nhưng lạm phát cũng cao hơn – sau khi kết quả bầu cử nghiêng về phía đảng Cộng hòa. Lãi suất trái phiếu kho bạc dài hạn tăng gần 20 điểm cơ bản, trong khi chứng khoán Mỹ đạt mức cao kỷ lục và đồng đô la tăng giá.

Chính sách của Trump đã bắt đầu có tác dụng

Ngày hậu bầu cử chứng kiến ​​biến động mạnh trên thị trường chứng khoán, trái phiếu và tiền tệ.

Các nhà kinh tế Phố Wall nhận thấy Fed cắt giảm ít hơn so với lần cắt giảm trước cuộc bầu cử, do sự kết hợp chính sách của Trump đang được triển khai. JPMorgan Chase & Co. vẫn dự đoán Fed sẽ còn cắt giảm 25 điểm cơ bản một đợt nữa vào tháng tới, nhưng cho rằng Fed sẽ giảm tốc độ cắt giảm lãi suất trong các cuộc họp sau đó.

“Chậm hơn một chút”

Michael Feroli, nhà kinh tế trưởng người Mỹ của JPMorgan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Sau tháng 12, mọi chuyện sẽ trở nên thú vị hơn”.

Ông nói, Fed không thể biết chính sách nào do Trump đề xuất sẽ được ban hành hoặc theo thứ tự nào, và chỉ điều đó thôi cũng có thể khiến các quan chức hành động thận trọng hơn. “Khi bạn không chắc chắn hơn, bạn có thể muốn đi chậm hơn một chút”, ông nói.

Trước cuộc bầu cử, nền kinh tế Mỹ đang trên đà hạ cánh nhẹ nhàng như nhiều người mong đợi. Lạm phát đã giảm xuống mức mục tiêu 2% của Fed mà tỷ lệ thất nghiệp không tăng đột biến, mặc dù thị trường việc làm có dấu hiệu suy yếu. Nhưng bây giờ có một loạt rủi ro mới.

Thuế quan làm tăng chi phí hàng nhập khẩu cho người Mỹ và cắt giảm thuế để kích thích nhu cầu tiêu dùng, đều được hầu hết các nhà kinh tế coi là có thể gây ra lạm phát. Khả năng thực hiện chính sách này của Trump sẽ được nâng cao nếu Đảng Cộng hòa của ông, vốn đã giành được Thượng viện, cũng giữ được quyền kiểm soát Hạ viện. Ông cũng hứa sẽ trục xuất hàng triệu người di cư không có giấy tờ.

Trong một báo cáo gần đây, Nomura Holdings Inc. dự báo lạm phát sẽ cao hơn 75 điểm cơ bản vào năm 2025 dưới thời Tổng thống Trump. Ngân hàng này dự kiến ​​​​sẽ chỉ có một lần cắt giảm từ Fed vào năm tới, so với bốn lần dự kiến ​​​​trước cuộc bầu cử.

Quyết định bắt đầu cắt giảm lãi suất của Fed vào tháng 9 – sau khi nâng lãi suất lên mức cao nhất trong 20 năm vào năm ngoái – được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng khẩn cấp về lạm phát ở Mỹ đã kết thúc.

Nhưng đối với nhiều cử tri, chi phí sinh hoạt cao hơn lại là vấn đề then chốt. Một cuộc thăm dò ý kiến ​​tại các bang quan trọng của NBC News cho thấy khoảng 22% cử tri cho biết lạm phát đã khiến họ “khó khăn nghiêm trọng” và 53% “khó khăn vừa phải” trong năm ngoái.

Trải nghiệm về lạm phát hậu Covid đã khiến các nhà hoạch định chính sách của Fed nhạy cảm hơn với việc tăng giá và những nguy cơ khiến lạm phát không được kiểm soát. Bất kỳ dấu hiệu nào về sự tái tăng tốc lạm phát sẽ khiến Fed giảm tốc độ cắt giảm hoặc hoàn toàn không cắt giảm, nghĩa là lãi suất không giảm thấp như dự báo trước đó.

Tất cả những điều này có nghĩa là các cuộc họp của Fed có thể sắp trở nên khó dự đoán hơn nhiều.

“Chúng tôi phi chính trị’

Giống như hầu hết các ngân hàng trung ương trên thế giới, Fed tìm cách hoạt động độc lập với chính trị đảng phái. Powell đã nhiều lần nói rằng công việc của Fed là phản ứng và ứng phó với nền kinh tế chứ không phải làm như một cách phủ đầu dựa trên các kế hoạch chính sách chưa được thực hiện. “Chúng tôi là một cơ quan phi chính trị”, ông nói vào đầu năm nay. “Chúng tôi không muốn tham gia vào chính trị dưới bất kỳ hình thức nào”.

Nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, việc Trump trở lại Nhà Trắng vào ngày 20 tháng 1 năm 2025 có khả năng định hình lại môi trường kinh tế mà Fed phải điều hướng.

Thuế: Trump hứa sẽ gia hạn các đợt cắt giảm thuế đã được thông qua trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông – nếu không sẽ hết hạn vào cuối năm sau – và cũng sẽ giảm thêm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Thương mại: Trump kêu gọi áp dụng mức thuế tối thiểu từ 10% đến 20% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, tăng lên 60% hoặc cao hơn đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Nhập cư: Trump đã hứa sẽ trục xuất những người di cư trái phép lớn nhất trong lịch sử.

Năng lượng: Trump đã áp dụng phương châm “khoan, khoan, khoan”, hứa sẽ cắt giảm quy định về sản xuất dầu, khí tự nhiên và than, đồng thời cung cấp thêm đất liên bang để sản xuất nhiên liệu hóa thạch.

Ngoài tác động lạm phát, các nhà kinh tế cho rằng cương lĩnh chính sách của Trump có thể dẫn đến thâm hụt sâu hơn và đồng đô la mạnh hơn. Hoa Kỳ đã sẵn sàng đối mặt với mức thâm hụt tài chính khoảng 6,5% GDP vào năm 2024, giúp đẩy tỷ lệ nợ trên GDP lên 100%.

Bloomberg Economics ước tính rằng các đề xuất của Trump về việc gia hạn cắt giảm thuế thu nhập và giảm thuế doanh nghiệp sẽ nâng nợ lên 116% GDP vào năm 2028. Phiên bản tối đa của kế hoạch thuế quan của ông sẽ đẩy giá cả tăng từ 0,5% lên 4,3% trong cùng thời kỳ – tùy thuộc vào số lượng quốc gia trả đũa – và tăng trưởng chậm.

Đối với kế hoạch nhập cư của Trump, ít công nhân hơn có nghĩa là tiêu thụ ít hơn, nhưng cũng có thể tạo ra tình trạng thiếu lao động trong một số ngành như xây dựng và chăm sóc sức khỏe.

Sau đó, Fed có tư cách là nhà hoạch định chính sách độc lập. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, khi Fed tăng lãi suất vào năm 2017 và 2018, tổng thống đã đề nghị Powell hạ lãi suất, vi phạm quy ước rằng Nhà Trắng tránh bình luận về các chi tiết chính sách tiền tệ.

Các tài liệu của Fed từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Trump cho thấy các nhân viên và quan chức đã đưa ra dự đoán về các kịch bản khác nhau – bao gồm thuế quan cao hơn và thuế thấp hơn – có thể tác động đến nền kinh tế như thế nào. V cuối cùng chỉ hành động khi các chính sách được thực thi thực sự.

Chính sách phát triển như thế nào

Powell và các đồng nghiệp của ông không phải là những thống đốc ngân hàng trung ương duy nhất sẽ phải vật lộn với tác động của một nhiệm kỳ tổng thống khác của Trump. Do vai trò chủ đạo của đồng đô la trong thương mại và tài chính, các quyết định về chính sách tiền tệ ở Washington tác động đến tỷ giá hối đoái và thường gây áp lực buộc các nước khác phải phản ứng. Tuần này, khoảng 20 ngân hàng trung ương trên toàn thế giới – chiếm hơn 1/3 GDP toàn cầu – sẽ quyết định lãi suất, bao gồm cả Ngân hàng Anh và Riksbank của Thụy Điển, cả hai đều dự kiến ​​sẽ cắt giảm.

Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Luis de Guindos cho biết thế giới phải đối mặt với những cú sốc về tăng trưởng và lạm phát nếu Trump tiếp tục thực hiện lời hứa thuế quan của mình. Hơn nữa, lạm phát và lãi suất cao hơn ở Mỹ có xu hướng thu hút vốn ra khỏi các thị trường mới nổi nói riêng.

Hiện tại, Fed có thể tiếp tục tập trung vào việc làm và giá cả. Và ngay cả khi chính quyền Trump nhậm chức, có thể phải mất thời gian để các chính sách mới được tổng thống ban hành hoặc được Quốc hội bỏ phiếu.

Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại KPMG cho biết: “Chính sách sẽ ảnh hưởng đến Fed khi chúng ta bước sang năm 2025, nhưng họ chỉ có thể phản ứng với điều đó sau khi nó được thực hiện”. “Họ sẽ nhấn mạnh rằng mọi kết quả của cuộc bầu cử sẽ thực sự phụ thuộc vào cách thức phát triển chính sách và điều đó ảnh hưởng đến nền kinh tế như thế nào”.

Fed sẽ không cập nhật các dự báo kinh tế và lãi suất tại cuộc họp tháng này – các dự báo mới sẽ được đưa ra vào tháng 12 – và Powell có thể sẽ chỉ ra rằng tất cả các lựa chọn đều được đưa ra cho cuộc họp cuối năm, bao gồm cả việc giữ lãi suất ổn định nếu nền kinh tế nóng lên trở lại.

Với việc nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện đã sẵn sàng thay đổi hướng đi dưới thời Trump, Powell và các đồng nghiệp thậm chí có thể có xu hướng nghe theo cảm tính hơn.

Matthew Luzzetti, nhà kinh tế trưởng về Hoa Kỳ tại Deutsche Bank, cho biết: “Đây thực sự không phải là giai đoạn mà họ muốn cung cấp bất kỳ loại hướng dẫn tương lai có ý nghĩa nào về hướng đi của chính sách”. “Có sự không chắc chắn đằng sau dữ liệu. Nhưng nó chỉ được khuếch đại bởi sự không chắc chắn về những chính sách kinh tế sắp tới”.