Bộ GTVT đề xuất 1.800 tỷ đồng mua lại dự án trạm BOT trên Quốc lộ 91

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa đề xuất sử dụng 1.800 tỷ đồng ngân sách nhà nước để mua lại dự án trạm BOT trên Quốc lộ 91 (đoạn qua Cần Thơ) do bị người dân phản đối đặt sai vị trí, đến nay vẫn không thể thu phí.

Bộ GTVT vừa đề xuất Chính phủ hai phương án để giải quyết vấn đề phát sinh từ trạm thu phí BOT trên tuyến Quốc lộ 91 (đoạn qua Cần Thơ).

Theo đó, phương án một là bỏ trạm thu phí số hai (trạm T2) và tiếp tục thu phí tại trạm thu phí số một (trạm T1) trên Quốc lộ 91. Phương án này Nhà nước không phải bỏ tiền thanh toán cho nhà đầu tư. Tuy vậy, Bộ GTVT cho biết nhà đầu tư không đủ hoàn vốn nếu thu bằng một trạm (T1) và khó xử lý vấn đề vướng mắc.

Còn phương án hai là Bộ GTVT đề xuất sử dụng 1.800 tỷ đồng ngân sách nhà nước để mua lại dự án BOT, sau đó xóa bỏ cả hai trạm thu phí trên tuyến Quốc lộ 91. Bộ này cho biết cách này sẽ giải quyết được mối quan hệ lợi ích của người dân – nhà đầu tư và Chính phủ. Do đó, Bộ GTVT ưu tiên chọn phương án hai, tức sử dụng tiền ngân sách để mua lại dự án BOT này.

Tổng số tiền mua lại dự án nêu trên được xác định đến thời điểm thanh toán dự kiến ngày 31/12/2022. Giá trị chính thức sẽ được kiểm toán xác định cụ thể sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Được biết, dự án BOT Quốc lộ 91 đưa vào khai thác từ năm 2016, với hai trạm thu phí để thu hồi vốn đầu tư. Tuy vậy, từ năm 2017, các tài xế đã tập trung phản đối trạm thu phí số hai do trạm này được cho là đặt không đúng vị trí. Năm 2019, Bộ GTVT đã phải cho tạm dừng thu phí tới nay.

Trước đó, tại báo cáo gửi đại biểu Quốc hội về các vấn đề liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn, Bộ GTVT cho biết tới nay bộ này đã huy động 63 dự án đầu tư theo hình thức BOT. Trong đó có 21 trạm thu phí có bất cập, phân thành 4 nhóm:

Trạm thu phí đặt ngoài phạm vi dự án, gồm 3 trạm: trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài (Hà Nội), trạm Bỉm Sơn (trên Quốc lộ 1, tỉnh Thanh Hóa) và trạm Cầu Rác (trên Quốc lộ 1, tỉnh Hà Tĩnh).

Trạm thu phí đặt trên tuyến đường hiện hữu, thu phí hoàn vốn 2 hợp phần (cải tạo nâng cấp đường hiện hữu và xây mới tuyến tránh), gồm 7 trạm: trạm Nam Cầu Giẽ, trạm Tân Đệ, trạm Bến Thủy, trạm Quán Hàu, trạm Trảng Bom, trạm Cai Lậy và trạm TP Sóc Trăng.

Trạm thu phí trên cả tuyến quốc lộ và đường cao tốc song hành, gồm 6 trạm: 2 trạm thu phí trên quốc lộ 6 và trên cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình; 2 trạm trên quốc lộ 3 (trạm Bờ Đậu) và trên cao tốc Thái Nguyên – Chợ Mới; 2 trạm thu phí trên quốc lộ 5 hỗ trợ thu phí hoàn vốn cho cao tốc Hà Nội – Hải Phòng.

Trạm thu phí có tính đặc thù, gồm 5 trạm: 2 trạm hoàn vốn dự án xây dựng các hầm đường bộ Đèo Cả, Cù Mông và Hải Vân (trạm trên tuyến La Sơn – Túy Loan và trạm đặt tại đường dẫn phía Nam hầm Hải Vân); trạm Km1747 trên đường Hồ Chí Minh, Đắk Lắk; trạm Ninh Xuân trên Quốc lộ 26 và trạm T2 trên Quốc lộ 91.

Theo tính toán do Bộ GTVT gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư trong bản đề xuất Nhà nước mua lại 7 dự án BOT “mắc kẹt” do truyền thông nhà nước dẫn lại hồi tháng 11/2021, Bộ này đề nghị con số 9.427 tỷ đồng để xóa bỏ các trạm thu phí và hoàn trả kinh phí đã đầu tư cho doanh nghiệp BOT.

Phản hồi vào tháng 4/2021, Ủy ban Kinh tế Quốc hội phản đối, cho rằng việc mua lại dự án gây áp lực cho ngân sách nhà nước đang khó khăn, đi ngược với chủ trương huy động nguồn vốn xã hội hóa cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng.