NXB Giáo dục Việt Nam lãi ròng sau thuế 287 tỷ đồng nhờ phát hành SGK

Trong năm 2021, Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam đạt doanh thu hơn 1.800 tỷ đồng, lãi sau thuế 287 tỷ đồng chủ yếu nhờ vào việc phát hành sách giáo khoa.

• Giá SGK tăng gấp 2-3 lần: Bộ trưởng Giáo dục đưa hàng loạt nguyên nhân
• Bộ GD-ĐT: Không được ép buộc HS, phụ huynh mua sách tham khảo, sách bài tập

NXB Giáo dục Việt Nam vừa công bố “Báo cáo đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2021”, đưa ra con số doanh thu và lợi nhuận sau thuế cao nhất từ trước tới nay. Với vốn điều lệ 596 tỷ đồng, NXB Giáo dục Việt Nam hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước sở hữu 100%.

Theo báo cáo, trong năm 2021, đơn vị này đã phát hành hơn 164,6 triệu quyển sách giáo khoa, vượt 47,6 triệu bản (40%) so với kế hoạch Bộ Giáo dục và Đào tạo giao đầu năm.

Doanh thu đạt hơn 1.828 tỷ đồng, vượt 32% kế hoạch của Bộ Giáo dục và Đào tạo (cơ quan chủ quản) giao.

Nguồn thu chủ yếu từ hoạt động phát hành sách (sách giáo khoa, sách tham khảo, xuất bản phẩm khác…), 1.780,5 tỷ đồng, chiếm tới 97,4% tổng doanh thu hợp nhất. Doanh thu hoạt động tài chính là 44,9 tỷ đồng và thu nhập khác là 2,8 tỷ đồng.

Đơn vị này thu về 314,4 tỷ đồng lãi trước thuế, vượt 150% so với kế hoạch do Bộ Giáo dục và đào tạo giao. Lãi ròng sau thuế là 287,4 tỷ đồng, cũng vượt 150% so với kế hoạch.

Đây là mức doanh thu và lợi nhuận cao nhất từ trước tới nay của NXB này. Từ năm 2015-2020, doanh thu bình quân của NXB Giáo dục dao động từ khoảng 1.200-1.400 tỷ đồng/năm và lợi nhuận bình quân khoảng 130-150 tỷ/năm.

“Về khả năng sinh lời, NXB có tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân (ROE) là 39,9%, và tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản (ROA) đạt 17,9%, cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh 2021 của NXB Giáo dục Việt Nam hiệu quả”, báo cáo nêu.

Dù ghi nhận năm kinh doanh lãi lớn nhất từ trước tới nay, NXB này vẫn cho rằng năm 2021 đơn vị đã gặp nhiều khó khăn như dịch bệnh COVID-19 (viêm phổi Vũ Hán) diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội thời gian dài gây trở ngại lớn trong việc giới thiệu sách, tập huấn giáo viên theo kế hoạch; khó khăn trong in, vận chuyển, cung ứng sách giáo khoa; kế hoạch in sách giáo khoa mới lớp 2 và lớp 6 bị động do Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt mẫu chậm so với kế hoạch.

Ngoài ra, NXB Giáo dục cho rằng tình hình cạnh tranh trong xuất bản sách giáo khoa ngày càng tăng; những thông tin báo chí, dư luận xã hội bất lợi về bản quyền sách giáo khoa; hoạt động đấu thầu mua sắm vật tư giấy in… cũng tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Nạn in lậu, làm giả sách ngày càng phát triển về quy mô, số lượng dưới nhiều hình thức tinh vi đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động xuất bản phát hành sách.

Kết quả kinh doanh của NXB Giáo dục Việt Nam năm 2021 tăng cao nhất theo diễn tiến tăng dần trong những năm qua (trừ năm 2020). Đà tăng này cùng với xu hướng in sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông mới với giá sách tăng cao: năm học 2020-2021, giá sách giáo khoa lớp 1 cao hơn 3-4 lần; năm học 2022-2023, giá sách giáo khoa các lớp 3, 7, 10 tiếp tục tăng cao hơn các bộ sách cũ 2-3 lần.

Báo Vnexpress ngày 4/6 dẫn giải thích của Bộ Giáo dục và Đào tạo và NXB Giáo dục Việt Nam cho hay giá sách mới cao hơn do chi phí tăng ở tất cả 4 yếu tố chính cấu thành giá bán, gồm: số lượng cuốn trong một bộ sách; chi phí tổ chức bản thảo; chi phí vật tư, công in; chi phí marketing.

Về yếu tố thứ nhất, các bộ sách mới đều có số lượng sách nhiều hơn các bộ sách cũ (bộ lớp 3 cũ có 6 cuốn, bộ mới tăng lên 12 cuốn; bộ lớp 10 cũ có 14 cuốn, nay tăng lên 30 cuốn). Lý do tăng số lượng sách là “để đáp ứng thiết kế của chương trình giáo dục phổ thông mới”.

Thứ hai, chi phí tổ chức bản thảo (gồm nhuận bút, biên tập, thiết kế, chế bản, đọc góp ý, thực nghiệm) nay thực hiện bằng nguồn vốn do doanh nghiệp tự đầu tư hay vì chi trả bằng ngân sách nhà nước như trước.

Yếu tố thứ 3, về chi phí vật tư, công in, sách mới được in nhiều màu, khổ lớn hơn trước (19×26,5 cm), dẫn đến giá thành tăng.

Nguyễn Quân