Cách hạn chế và hỗ trợ cơ thể đào thải vi nhựa trong nước uống

Cơ thể người có thể đào thải một lượng nhỏ vi nhựa, nhưng nếu phơi nhiễm lâu dài hoặc liều cao, vi nhựa có thể tích tụ và lưu lại trong cơ quan nội tạng hay mạch máu. Hiện tại chưa có thuốc hay phương pháp cụ thể nào có thể loại bỏ hoàn toàn vi nhựa trong cơ thể. Việc hạn chế tiếp xúc và hỗ trợ thải trừ bằng cách nâng cao sức khỏe tổng thể là khả thi nhất.

• Nhai kẹo cao su có thể giải phóng hạt vi nhựa vào nước bọt

Sự an toàn của nước phụ thuộc vào nguồn gốc, cách bảo quản và các vật liệu mà nó tiếp xúc. Nước uống là yếu tố sống còn, nhưng điều quan trọng không kém là đảm bảo nước sạch và an toàn. Các chất ô nhiễm như vi nhựa, vi khuẩn và hóa chất độc hại có thể xâm nhập vào nước thông qua thói quen sinh hoạt hàng ngày hoặc chọn sai loại bình đựng, từ đó gây nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe.

4 nguyên tắc để hạn chế vi nhựa trong nước uống

1. Chọn bình đựng an toàn

Ưu tiên sử dụng chai thủy tinh hoặc inox, vì đây là những vật liệu ổn định và an toàn. Nếu dùng chai nhựa, hãy chọn nhựa polypropylene (PP), vốn chịu nhiệt tốt và phù hợp với nước ấm.

2. Không tái sử dụng chai PET

Nước đóng chai chứa lượng vi nhựa cao hơn nhiều so với nước máy. Một nghiên cứu năm 2024 cho thấy trung bình mỗi lít nước đóng chai có khoảng 240.000 mảnh nhựa, trong đó 90% là nano nhựa có khả năng xâm nhập vào máu và các cơ quan nội tạng như gan, não và tim.

Các chai làm từ polyethylene terephthalate (PET) – thường dùng để đựng nước suối, nước ngọt (Coca, Pepsi, 7Up), trà đóng chai, dầu ăn, giấm công nghiệp – có thể bị phân rã khi gặp nhiệt (nóng hoặc lạnh) hoặc chịu tác động vật lý. Việc tái sử dụng, nhất là trong môi trường nóng, dễ khiến chai biến dạng và giải phóng vi nhựa vào nước.

Để xác định chai nhựa có làm từ PET hay không, hãy kiểm tra phần ký hiệu nhựa trên nhãn chai hoặc đáy chai, thông thường là ở đáy chai.

3. Không chà rửa chai nhựa quá mạnh

Tránh dùng bàn chải cứng hoặc hóa chất tẩy rửa mạnh để làm sạch chai nhựa, vì điều này có thể làm tổn hại cấu trúc nhựa, khiến vi nhựa phát tán nhiều hơn.

4. Lọc và đun nước

Sử dụng máy lọc nước tích hợp than hoạt tính và công nghệ thẩm thấu ngược (RO), sau đó đun sôi để tăng độ an toàn cho nước uống. Than hoạt tính giúp hấp thụ các chất hữu cơ và hạt nhỏ, trong khi thẩm thấu ngược loại bỏ vi khuẩn, kim loại nặng và các tạp chất khác.

Vi nhựa trong túi lọc trà

Nghiên cứu cho thấy, túi lọc trà có thể giải phóng vi nhựa khi ngâm trong nước nóng. Nhiều loại túi trà phổ biến (như Lipton, Teavana) được làm từ nylon, PET hoặc giấy chứa sợi nhựa. 

Một số cách để hạn chế lượng vi nhựa tiếp xúc:

• Chuyển sang trà lá rời, pha trong bình inox hoặc gốm
• Dùng nước ấm, khoảng 80–85°C
• Nếu vẫn thích dùng túi lọc, không nên ngâm quá lâu, tốt nhất là không quá 2-3 phút Tránh tái sử dụng
• Ưu tiên túi làm từ sợi tự nhiên, ví dụ: ngô, gai, cellulose (tìm nhãn “plastic-free”)

Ngoài ra, pha trà lạnh là một lựa chọn an toàn hơn, vì nhiệt độ thấp làm giảm lượng vi nhựa phát sinh.

Cơ thể có đào thải được vi nhựa?

Cơ thể người có thể đào thải một lượng nhỏ vi nhựa, nhưng nếu phơi nhiễm lâu dài hoặc liều cao, vi nhựa có thể tích tụ. Chúng có khả năng xuyên qua mô, đi vào máu và lưu lại trong cơ quan nội tạng hay mạch máu.

Một nghiên cứu đăng trên The New England Journal of Medicine phát hiện rằng, những người có vi nhựa trong mảng xơ vữa động mạch cảnh có nguy cơ đột quỵ, đau tim hoặc tử vong cao gấp 4,5 lần so với người không có.

Hiện tại chưa có thuốc hay phương pháp cụ thể nào có thể loại bỏ hoàn toàn vi nhựa trong cơ thể. Việc hạn chế tiếp xúc và hỗ trợ thải trừ bằng cách nâng cao sức khỏe tổng thể là cách khả thi nhất. 

Một số phương pháp giúp cơ thể giảm thiểu tác hại và tăng khả năng đào thải vi nhựa bao gồm:

– Tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như anthocyanin, vitamin C, E. Ví dụ: nếp cẩm, dâu tằm chín, khoai lang tím, đậu đen, nho đen, việt quất, rau xanh, trà xanh, quả hạch.

– Hỗ trợ chức năng gan và thận bằng thực phẩm hoặc thảo dược như nghệ, atiso, bồ công anh, tỏi, gừng.

– Tập luyện thể dục đều đặn: Đổ mồ hôi giúp đào thải một phần độc tố ra ngoài qua da.

– Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh: Việc duy trì hệ vi sinh đường ruột cân bằng giúp tăng khả năng đào thải độc tố và vi nhựa qua phân.

Thay đổi nhỏ, hiệu quả lớn

Uống nước sạch mỗi ngày mang lại sự khác biệt rõ rệt cho sức khỏe. Chỉ với vài thay đổi đơn giản, như chọn đúng loại bình đựng, cẩn trọng khi dùng túi trà, và lọc kỹ nước, bạn có thể giảm đáng kể lượng vi nhựa hấp thụ, tiến gần hơn tới một lối sống lành mạnh, chủ động và an toàn hơn.