Nghiên cứu: Cắt giảm thuốc huyết áp không làm tăng nguy cơ bệnh tim

Nghiên cứu gần đây khám phá tính an toàn của việc giảm thuốc huyết áp cho những người sống trong viện dưỡng lão.

Thuốc huyết áp là một trong những loại thuốc được kê đơn quá mức.

Hơn 70 phần trăm người lớn từ 60 tuổi trở lên bị huyết áp cao và hơn một nửa trong số họ dùng thuốc huyết áp để ngăn ngừa các biến cố tim mạch như đau tim và đột quỵ. Đối với những người không cần đến thuốc huyết áp, việc dùng những loại thuốc này có thể gây hại nhiều hơn lợi.

Trong một nghiên cứu mới thách thức những chuẩn mực y học nhiều thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu cho rằng những người sống trong viện dưỡng lão có thể ngừng hoặc giảm sử dụng ít nhất 30% thuốc huyết áp trở lên một cách an toàn, mà không làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.

Người lớn tuổi có nguy cơ gặp phải các phản ứng có hại và tác dụng phụ cao khi dùng nhiều loại thuốc, do khả năng hấp thụ và đào thải thuốc thường bị suy giảm. Việc ngừng dùng những loại thuốc này có thể giúp giảm nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ như chóng mặt và té ngã, cũng như các tương tác tiềm ẩn liên quan đến việc dùng nhiều loại thuốc.

Hại nhiều hơn lợi

Nghiên cứu được công bố trên tập san JAMA Network Open vào ngày 25 tháng 11, phát hiện thấy việc ngừng thuốc điều trị huyết áp hoặc giảm liều dùng ít nhất 30% cho cư dân viện dưỡng lão không dẫn đến nhập viện vì đau tim hoặc đột quỵ sau 2 năm, so với những người vẫn tiếp tục dùng thuốc theo đơn.

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi người tham gia trong 2 năm và không tìm thấy sự khác biệt đáng kể nào về nguy cơ nhập viện vì đau tim hoặc đột quỵ giữa những người đã giảm hoặc ngừng thuốc điều trị huyết áp và những người vẫn giữ nguyên đơn thuốc.

Nguyên nhân có thể là do tác dụng phụ của thuốc vượt quá lợi ích của việc kiểm soát chặt chẽ huyết áp, Michelle Odden, tiến sĩ về dịch tễ học và là phó giáo sư dịch tễ học tại Khoa Dịch tễ học và Sức khỏe Dân số thuộc Trường Y khoa Đại học Stanford, nói với tờ The Epoch Times qua email.

“Khả năng khác là huyết áp cao có thể không quá nguy hiểm ở những người lớn tuổi vốn mắc nhiều bệnh lý hoặc các tình trạng khác như suy nhược khiến họ phải sống trong viện dưỡng lão“, bà Odden nói thêm.

Ngoài ra, những cư dân giảm hoặc ngừng thuốc điều trị huyết áp có xu hướng có chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương thấp hơn một chút so với trước khi ngừng thuốc. Nhóm này cũng dùng nhiều thuốc chống tăng huyết áp hơn và có tiền sử mắc các bệnh như tiểu đường, đột quỵ, suy thận và tổn thương thận cấp tính.

Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với các bệnh tim mạch. Thuốc điều trị huyết áp có thể cần phải dùng suốt đời, đặc biệt là nếu thay đổi lối sống không mang lại kết quả như mong muốn.

Không kiểm soát huyết áp cao có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Ví dụ, huyết áp tâm thu tăng 20 mmHg và huyết áp tâm trương tăng 10 mmHg có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ, đau tim và đột quỵ.

Tuy nhiên, nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc hạ huyết áp tâm thu quá nhiều (dưới 130 mmHg) hoặc sử dụng quá nhiều thuốc điều trị huyết áp thực sự có thể gây hại cho người lớn tuổi, đặc biệt là những người đang dùng nhiều loại thuốc hoặc có các vấn đề sức khỏe từ trước.

Một nghiên cứu năm 2015 phát hiện những người có huyết áp đặc biệt thấp và những người dùng nhiều loại thuốc điều trị huyết áp phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao gấp đôi so với những người bị huyết áp cao, cho thấy những nguy cơ của việc điều trị quá mức..

Nghiên cứu mới cũng chỉ ra những phát hiện này trái ngược với tổng quan Cochrane trước đó. Cochrane là một tổ chức phi lợi nhuận của Anh, được công nhận là tiêu chuẩn cao nhất về chăm sóc sức khỏe dựa trên bằng chứng. Bài tổng quan cho thấy việc ngừng hoặc giảm thuốc điều trị huyết áp làm tăng nguy cơ đau tim lên 86% và đột quỵ lên 44%. Tuy nhiên, các tác giả nghiên cứu mới tuyên bố rằng bài tổng quan có bằng chứng yếu, các nghiên cứu được đưa vào có chất lượng thấp, có thời gian theo dõi ngắn, chỉ tập trung vào việc ngừng thuốc lợi tiểu chống tăng huyết áp và được tiến hành cách đây hơn 20 năm.

Tổn thương thận trong dài hạn

Bên cạnh phòng ngừa bệnh tim mạch, thuốc điều trị huyết áp cũng được kê đơn để phòng ngừa tổn thương thận. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy sử dụng thuốc điều trị huyết áp trong thời gian dài có thể gây ra tác dụng ngược và thực sự gây tổn thương thận.

Một nghiên cứu được công bố trên Circulation Research (Nghiên cứu Tuần hoàn) vào tháng 10 đã chỉ ra tại sao việc sử dụng thuốc ức chế hệ thống renin-angiotensin (RAS) trong thời gian dài, có thể dẫn đến tổn thương thận. Đây là một loại thuốc điều trị huyết áp phổ biến.

Các nhà nghiên cứu phát hiện việc ức chế renin và angiotensin bằng thuốc chống tăng huyết áp khiến các mạch máu trong thận bị phình to, gây tổn thương thận.

Ngừng hay không ngừng dùng thuốc hạ huyết áp

Quyết định tiếp tục hay ngừng dùng thuốc hạ huyết áp rất phức tạp và cần được thảo luận với bác sĩ.

Theo tiến sĩ Odden, các yếu tố chính để xác định có nên giảm hoặc ngừng kê đơn thuốc hay không bao gồm tuổi thọ, số lượng thuốc mà bệnh nhân đang dùng và liệu bệnh nhân có bệnh trước đấy như chứng sa sút trí tuệ hay tàn tật không.

Theo bà Sequeira-Lopez, giáo sư đại học Y Virginia, một số bằng chứng ở chuột cho thấy tổn thương vẫn tồn tại ngay cả sau khi ngừng sử dụng thuốc trong thời gian dài, mặc dù thận có chức năng bù trừ lớn. “Việc ngừng điều trị trong ngắn hạn ở chuột có thể đảo ngược bệnh lý, nhưng ở người, chúng ta không biết đến thời điểm nào sẽ không hồi phục được. Cần phải có các nghiên cứu”, bà cho biết.

Bà Sequeira-Lopez lưu ý rằng huyết áp cao có thể do nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, thường liên quan đến mức renin thấp, khiến thuốc ức chế RAS ít phù hợp hơn với một số người.“Xác định nguyên nhân gây tăng huyết áp trong từng trường hợp và phát triển các phương pháp y học chính xác được cá nhân hóa để điều trị tăng huyết áp sẽ là mục tiêu trong tương lai để tránh các tác dụng phụ không mong muốn tiềm ẩn của thuốc”, bà cho hay.