(ảnh: Shutterstock)
Lão hóa là quy luật tự nhiên không cách nào tránh khỏi trong đời người. Và mỗi cơ quan trong thân thể đều có một “đồng hồ lão hóa”, đồng thời khi bắt đầu lão hóa, cơ thể sẽ “đưa ra” một số tín hiệu để nhắc nhở chúng ta sớm có các biện pháp can thiệp.
Thị lực giảm sút và mắt bị khô thì cần phải cẩn thận. Thông thường, khi bước sang tuổi 40, tổ chức của mắt sẽ bị lão hóa, thủy tinh thể trở lên đục, điểm vàng bị thoái hóa sẽ làm cho thị lực ngày càng giảm sút. Hiện nay, sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại trong thời gian dài cũng làm cho đôi mắt lão hóa ngày càng nhanh, rất nhiều người mới hơn 30 tuổi nhưng đã xuất hiện những triệu chứng về mắt.
Do đó, khi thấy thị lực sút giảm, khô mắt, hoa mắt… rất có thể đây là những tín hiệu cảnh báo rằng mắt bạn đang lão hóa, cần phải kịp thời điều trị, không nên lạm dụng các loại nước nhỏ mắt.
Để làm chậm quá trình lão hóa, mọi người đều cần chú ý sử dụng đôi mắt một cách hợp lý, thường xuyên chăm sóc cho chúng. Ví dụ, sau 1 tiếng sử dụng mắt liên tục, hãy chủ động nhìn xa khoảng 5-10 phút. Về ăn uống, cần chú ý bổ sung thực phẩm giúp làm chậm quá trình lão hóa của mắt, các thực phẩm giàu vitamin A, lutein và chất chống oxy hóa (cà chua, bí ngô, trứng, gấc…).
>> Phương pháp Bates: Tập thể dục cho mắt để chữa cận thị (video)
Ù tai, nặng tai cần phải chú ý. Thính lực bắt đầu giảm sút khi bạn bước sang tuổi 50, đến 60 tuổi trở đi, các vấn đề về thính lực sẽ xuất hiện rõ ràng hơn như hiện tượng ù tai, nặng tai.
Việc sử dụng tai nghe với tần suất nhiều, thường xuyên nghe nhạc với âm lượng lớn, hay thường xuyên ở trong môi trường có nhiều tiếng ồn làm cho thính lực giảm sút từ rất sớm.
Một nghiên cứu ở Anh còn phát hiện, sử dụng tai nghe trong thời gian dài sẽ có thể làm người nghe bị điếc sớm 30 năm. Do đó, ngay khi phát hiện thính lực của mình không còn như trước, thì cần phải chú ý đi khám.
Đối với người lớn tuổi, nếu ù tai nghiêm trọng, cần kịp thời đeo máy trợ thính, còn cần phải định kỳ kiểm tra và bảo dưỡng máy. Thanh niên khi đeo tai nghe cần giữ mức âm lượng vừa phải, không quá 60db, không nên sử dụng tai nghe quá 3 tiếng mỗi ngày, không nên lạm dụng sử dụng tai nghe.
Qua tuổi 60, tính nhạy cảm của cơ thể sẽ ngày càng trở nên không chuẩn, khả năng cảm thụ những kích thích bên ngoài như ấm lạnh, xúc giác ngày càng chậm chạp, nhất là những bộ phận cuối cùng của tuần hoàn máu như ngón tay, ngón chân.
Một số bệnh có thể sẽ làm vấn đề nghiêm trọng hơn, ví dụ như bệnh tiểu đường, đột quỵ, thậm chí có trường hợp bệnh nhân bị tiểu đường chân giẫm đinh nhưng không phát giác.
Kiến nghị người lớn tuổi dưới sự chỉ đạo của bác sĩ, khống chế một cách khoa học các bệnh mạn tính như tiểu đường; mỗi ngày hãy để ý đến dự báo thời tiết để tùy theo sự thay đổi thời tiết mà mặc nhiều hay ít áo; chú ý bảo vệ tay chân, lựa chọn kích cỡ giầy phù hợp. Trước khi ngâm chân cần chú ý thử độ ấm của nước để tránh bị bỏng; kiểm tra định kỳ xem da có bị tổn thương hay không, chú ý tới tình hình vết thương đóng vảy.
Đối với thanh niên, cần giảm lượng muối, đường, các món ăn ở nhiệt độ cao đưa vào cơ thể, đồng thời gia tăng vận động.
Vừa vận động liền thở dốc là một tín hiệu cần lưu tâm. “Các hoạt động bình thường thì không sao, nhưng khi vừa mới vận động liền thở dốc”, có người cho rằng đây là kết quả do lâu ngày không tập luyện, nhưng rất có thể đó là tín hiệu của sự lão hóa.
Trong tình huống thông thường, sau 50 tuổi thì chức năng của tim, phổi đều sẽ bắt đầu suy yếu. Cùng với các bệnh về tim mạch và hô hấp ngày càng trẻ hóa, những bệnh này sẽ sớm xuất hiện ở nhóm người thuộc độ tuổi thanh niên và trung niên.
Người lớn tuổi cần ý thức được sự lão hóa của tim phổi, cần “biết mình già”, khi vận động không nên so với thời còn trẻ, đi bộ, bơi, tập thái cực quyền đều cần với lượng vừa phải. Khi vận động cần khống chế nhịp tim ở mức cao nhất trong khoảng giá trị “170 trừ cho số tuổi”, cơ thể hơi toát mồ hôi và toàn thân thấy khoan khoái thì dừng lại.
Đối với thanh niên, kiên trì thường xuyên vận động sẽ làm chậm quá trình lão hóa chức năng của tim phổi.
Thường hay bị táo bón cho thấy cơ quan tiêu hóa đã bắt đầu lão hóa.
Nghiên cứu phát hiện, các cơ quan tiêu hóa như dạ dày và ruột thông thường sẽ lão hóa khi bước sang tuổi 50, so với độ tuổi 30, chức năng hấp thụ tiêu hóa sẽ giảm 25%. Chức năng nhu động của ruột và dạ dày bị giảm, làm cho người ở độ tuổi từ trung niên trở lên dễ bị tiêu hóa kém và táo bón. Do đó, hay bị táo bón có thể là dấu hiệu ruột đang lão hóa.
Ngày nay, thanh niên bị táo bón cũng trở nên phổ biến hơn, đây là biểu hiện của ruột bị lão hóa sớm, và có liên quan tới ăn uống, các thức ăn chứa chất xơ như rau quả nạp vào cơ thể không đủ cũng có quan hệ rất lớn đến vấn đề này.
Người ở tuổi trung niên trở lên cần khống chế lượng thức ăn, không nên ăn quá nhiều; nếu như đại tiện xuất hiện máu hoặc niêm dịch, tốt nhất nên đi gặp bác sĩ để kiểm tra. Phòng tránh táo bón cần: uống nhiều nước để giúp nhuận tràng; ăn uống với lượng thích hợp các loại rau quả có chứa nhiều chất xơ như táo, rau cải trắng, rau cần… vận động vừa phải để tăng cường hoạt động cho dạ dày và ruột.
Không nhịn tiểu được không phải là chuyện nhỏ. Ban đêm thường không nhịn được, có phụ nữ thậm chí vừa ho hoặc hoạt động liền bị rỉ ra, không khống chế được. Nếu xuất hiện các triệu chứng này thì nhất định không được lơ là, đây có thể là biểu hiện của chức năng tiết niệu bị lão hóa, nhất là những người trên 50 tuổi.
Nam giới xuất hiện vấn đề này có nguyên nhân chủ yếu là do phì đại tuyến tiền liệt và tăng sản gây ra; còn ở nữ giới thì đa số là do cơ chằng của bàng quang bị giãn và lão hóa tạo thành.
Do đó không nên nhịn tiểu, để tránh làm cho chức năng tiết niệu bị giảm mạnh; nam giới cần tránh ngồi lâu, để tránh dồn máu thời gian lâu vào tuyến tiền liệt, làm tăng nhanh phì đại tuyến tiền liệt; nữ giới thường xuyên thay nội khố, chú ý giữ sạch sẽ để tránh viêm nhiễm đường tiết niệu; trước lúc ngủ 1 tiếng, cần giảm thiểu lượng thức ăn lỏng nạp vào cơ thể, để đảm bảo chất lượng giấc ngủ; tạo thói quen tắm bằng nước ấm sẽ giúp ích cho việc chăm sóc chức năng tiết niệu; một khi xuất hiện triệu chứng khó tiểu hoặc đau thì cần đến gặp bác sĩ kịp thời.
Trí nhớ giảm sút là biểu hiện dễ thấy nhất của sự lão hóa. Mặc dù nghiên cứu phát hiện, từ 20 tuổi trở đi, tế bào thần kinh của đại não sẽ bắt đầu giảm; bắt đầu từ 40 tuổi trở đi, tốc độ giảm mỗi ngày là 10.000 tế bào. Nhưng thông thường, năng lực ghi nhớ và lý giải các việc sẽ giảm rõ nhất khi bước sang tuổi 60. Mấy năm gần đây, không ít thanh niên cũng than thở bản thân không nhớ được việc, đây có thể là do công việc quá ỷ lại vào thiết bị điện tử, lối sống không tốt làm cho sớm bị xơ vữa động mạch. Do đó, thường xuyên nhớ nhớ quên quên, rất có khả năng là đại não đã bắt đầu lão hóa.
Đối với người lớn tuổi, tập luyện thân thể trước rồi đến tập luyện não bộ, tập trung vào sở thích, siêng đọc sách đọc báo; tiếp xúc nhiều hơn với mọi người, tham gia các hoạt động đoàn thể của người già; đi du lịch nhiều hơn, tiếp xúc và học tập những sự việc mới; sắp xếp những công việc quan trọng trong lịch trình hàng ngày hoặc cuốn sổ, sẽ trợ giúp giải phóng áp lực ghi nhớ của đại não.
Đối với thanh niên và trung niên, thường xuyên động não, giữ tâm thái vui vẻ có thể sẽ làm chậm quá trình não bị thoái hóa.
>> GS Harvard: Quá bận rộn hay quá nghèo trong thời gian dài làm người ta thiển cận
Vừa nhấc vật nặng thì các khớp liền đau là dấu hiệu của lão hóa. Nghiên cứu của Anh đã phát hiện, khi đến tuổi 35, các khớp sẽ có hiện tượng thay đổi, nhưng trong các tình huống thông thường lại không có cảm giác rõ ràng.
Cùng với tuổi tác ngày càng tăng, nữ giới bước sang tuổi 50 và nam giới bước sang tuổi 60, bệnh loãng xương sẽ nhanh chóng làm lão hóa các khớp và xương. Do đó, nếu vừa nâng vật nặng thì bị đau đầu gối, thậm chí khi chỉ cúi người về phía trước cũng đau, có thể là biểu hiện của lão hóa xương.
Vài năm trở lại đây, chứng loãng xương có xu thế trẻ hóa rõ ràng, rất nhiều thanh niên 20-30 tuổi bình thường không chú ý những vấn đề này, không tập luyện thể dục dễ dẫn đến sớm bị loãng xương.
Làm chậm quá trình lão hóa xương có 5 yếu tố chính:
Quá trình lão hóa thường không chỉ là suy giảm chức năng hay sự nhanh nhạy trong các hoạt động hàng ngày, mà thường đi kèm với bệnh tật. Các nhà khoa học cho rằng con người “dư sức” sống qua 100 tuổi, nhưng chính những thói quen xấu trong cuộc sống hiện đại đã khiến người ta lão hóa sớm, và rồi chết vì bệnh tật chứ không phải là vì các tế bào hết hạn sử dụng.
Thanh Trúc
Xem thêm:
Đội hình Phalanx gắn liền với những cuộc chinh phục của Alexander Đại Đế.
Phát biểu của bà Zakharova vào thứ Năm (21/11) mô tả Estonia và các quốc…
Xinh đẹp là một loại phúc báo, nhưng nhan sắc là yếu tố bên ngoài…
Nhà Hậu Trần giằng co cản bước quân Minh nam tiến sau khi Trương Phụ…
Ba vị đồ đệ trong Tây Du Ký có pháp danh lần lượt là Tôn…
Các sợi lông lỏng lẻo trên bề mặt vải có thể dễ dàng được loại…
