Tập thể dục đều đặn là chìa khóa giảm nguy cơ ung thư tiêu hóa.

Tập thể dục được khuyến khích nhằm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư đường tiêu hóa, nhưng các khuyến nghị hiện nay vẫn chưa đưa ra hướng dẫn cụ thể rằng ‘bao nhiêu là đủ’? Trước thử thách đó, 1 nghiên cứu quy mô lớn đã được thực hiện kéo dài hàng thập kỷ để tìm kiếm lời giải cho câu hỏi này.

Một nghiên cứu quy mô lớn kéo dài hơn 30 năm đã chỉ ra rằng việc tập thể dục với cường độ vừa phải, nhưng duy trì đều đặn lâu dài, có thể giúp giảm 17% nguy cơ mắc các bệnh ung thư đường tiêu hóa, bao gồm ung thư dạ dày, đại tràng, gan, tụy và thực quản. Nghiên cứu được thực hiện trên hơn 200.000 nhân viên y tế tại Hoa Kỳ và vừa được công bố trên tạp chí JAMA Oncology.

Giáo sư Edward Giovannucci, Trường Y tế Công cộng Harvard (Boston), người đứng đầu nhóm nghiên cứu, cho biết:

“Không cần tập quá sức, điều quan trọng nhất là duy trì đều đặn theo thời gian”.

Bao nhiêu là đủ?

Các nhà khoa học xác định mức “lý tưởng” là khoảng 17 MET-giờ mỗi tuần, tương đương với 5 giờ đi bộ nhanh hoặc 2 giờ chạy bộ mỗi tuần. Đây là ngưỡng mà hiệu quả phòng ngừa ung thư tiêu hóa đạt rõ rệt nhất. Tập luyện vượt quá mức này không giúp giảm thêm nguy cơ, trong khi việc tập thất thường, dù với cường độ cao, gần như không mang lại tác dụng bảo vệ.

Theo Giáo sư Giovannucci, điều quan trọng không phải là bạn tập bao nhiêu, mà là bạn duy trì được bao lâu. Ông nhấn mạnh rằng sự ổn định trong thói quen vận động là yếu tố quyết định.

Khái niệm MET, viết tắt của Metabolic Equivalent of Task, là đơn vị đo năng lượng tiêu hao khi cơ thể vận động. Một MET tương đương với năng lượng tiêu hao khi ngồi nghỉ, khoảng 1 kcal mỗi kg trọng lượng cơ thể trong một giờ. Các hoạt động nhẹ như đi bộ chậm, nấu ăn, làm việc nhà dao động 1–3 MET; đi bộ nhanh hoặc đạp xe chậm ở mức 4–6 MET; trong khi chạy bộ hay bơi nhanh có thể đạt trên 7 MET.

Ví dụ, nếu một người đi bộ nhanh (khoảng 5 MET) 30 phút mỗi ngày, 7 ngày trong tuần, tổng năng lượng tiêu hao đạt 17,5 MET-giờ mỗi tuần – đúng bằng mức mà nghiên cứu cho thấy giúp giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa khoảng 17%.

Nghiên cứu kéo dài hơn 30 năm

Phân tích được thực hiện từ 3 nhóm nghiên cứu lớn theo dõi trong nhiều thập kỷ, tổng cộng có 231.067 người tham gia, không mắc ung thư tại thời điểm bắt đầu, được theo dõi tới 32 năm.

Cứ mỗi 2 đến 4 năm, người tham gia báo cáo lượng thời gian họ dành cho các hoạt động thể lực như đi bộ, chạy, đạp xe, bơi hoặc làm việc nhà. Mức độ “duy trì đều đặn” được xác định dựa trên số năm họ đạt hoặc vượt mức vận động khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).

Kết quả cho thấy, những người duy trì trung bình 17 MET-giờ mỗi tuần có nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa thấp hơn 17% so với nhóm ít vận động. Tăng gấp đôi lượng tập luyện không làm giảm thêm nguy cơ, trong khi những người tập thất thường dù cường độ cao vẫn không nhận được lợi ích rõ rệt.

Vì sao tập thể dục giúp phòng ung thư?

Theo Tiến sĩ Julie Gralow, Giám đốc Y khoa của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ (ASCO), tác dụng bảo vệ của vận động đến từ nhiều cơ chế sinh học khác nhau. Tập thể dục giúp kiểm soát cân nặng, giảm mỡ nội tạng, làm giảm tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể, cải thiện hoạt động của hệ miễn dịch và ổn định chuyển hóa insulin. Bà nhấn mạnh: “Những tác động tích cực này chỉ thực sự phát huy nếu được duy trì đều đặn trong thời gian dài”.

Gralow cũng khuyên rằng tập thể dục không cần phải khắc nghiệt. Có thể chia nhỏ thời gian vận động trong ngày, chẳng hạn như đi bộ nhanh 30 phút mỗi buổi sáng hoặc sau bữa tối, miễn sao duy trì đều đặn hàng ngày.

Bác sĩ Anasuya Gunturi, Trưởng khoa Ung thư Bệnh viện Lowell (Massachusetts), đồng quan điểm: “Ngay cả mức vận động dưới 17 MET-giờ mỗi tuần, nếu duy trì thường xuyên, vẫn giúp giảm nguy cơ ung thư so với nhóm ít hoạt động. Các bác sĩ, đặc biệt là bác sĩ gia đình, nên khuyến khích bệnh nhân duy trì thói quen tập thể dục đều đặn để bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa”.

Các chuyên gia thống nhất rằng tính đều đặn quan trọng hơn cường độ. Chỉ cần 150 phút vận động vừa phải mỗi tuần – tương đương khoảng 7,5 MET-giờ – đã mang lại lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, mức khoảng 17 MET-giờ mỗi tuần, tương đương 5 giờ đi bộ nhanh, là ngưỡng tối ưu giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư đường tiêu hóa.

Thanh Long t/h