Tuyên bố chung của 43 nước về vấn đề nhân quyền ở Tân Cương

Hôm thứ Năm (21/10), đại diện của Pháp tại Liên Hợp Quốc (LHQ) đã đọc tuyên bố chung của 43 nước yêu cầu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho các chuyên gia LHQ không bị hạn chế trong hoạt động đến thăm Tân Cương để điều tra các cáo buộc về việc ĐCSTQ đàn áp các tín ngưỡng tôn giáo và các dân tộc thiểu số. Tuyên bố kêu gọi ĐCSTQ tôn trọng pháp quyền và tuân thủ nghĩa vụ bảo vệ quyền con người.

Điều đáng chú ý là số lượng các nước thành viên ký vào tuyên bố chung thường niên này đã  liên tục gia tăng trong 3 năm liên tiếp.

Đại diện của Pháp đọc tuyên bố chung tại cuộc họp của LHQ nêu rõ: “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc (ĐCSTQ) cho phép các quan sát viên độc lập, bao gồm chuyên gia cấp cao về nhân quyền của LHQ và văn phòng của họ cũng như người đứng đầu các báo cáo đặc biệt liên quan được vào Tân Cương ngay lập tức, có ý nghĩa và không bị giới hạn” (đường dẫn); “Chúng tôi đặc biệt lo ngại về tình hình ở Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ thuộc Tân Cương, dựa trên các báo cáo đáng tin cậy cho thấy có một mạng lưới khổng lồ ‘các trại cải tạo chính trị’, có đến hơn một triệu người đã bị giam giữ tùy tiện”…

Tuyên bố được ký bởi nhiều nước châu Âu, châu Á và Mỹ cho biết ngày càng có nhiều báo cáo cho thấy chính quyền ĐCSTQ “vi phạm nhân quyền trên diện rộng và có hệ thống” tại khu vực Tân Cương, bao gồm tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt vô nhân đạo và hạ nhục, cưỡng bức triệt sản, bạo lực tình dục và ép buộc tách trẻ em [khỏi cha mẹ chúng]; hạn chế nghiêm trọng đối với tín ngưỡng tôn giáo, đi lại, tự do hiệp hội và ngôn luận tại địa phương liên quan.

• Cựu cảnh sát ĐCSTQ kể về việc tra tấn bức cung người Duy Ngô Nhĩ

Tuyên bố cũng đề cập đại diện các nước đồng ý trước quan ngại được thể hiện trong báo cáo về Thủ tục Đặc biệt của LHQ (UN Special Procedures) vào ngày 29/3. Báo cáo này bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về việc giam giữ và cưỡng bức lao động đối với người dân tộc thiểu số, đồng thời kêu gọi các công ty toàn cầu xem xét chặt chẽ chuỗi cung ứng của họ (đường dẫn).

Giám đốc Louis Charbonneau của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền LHQ nhấn mạnh đây là lần đầu tiên tất cả các nhóm khu vực của LHQ tham gia lời kêu gọi ngăn chặn vi phạm ở Tân Cương và cho phép các nhà điều tra của LHQ tiếp cận ngay lập tức. Ông nói rằng các nước thành viên nên thành lập một ủy ban điều tra quốc tế để chính thức điều tra các cáo buộc về tội ác chống lại loài người ở Tân Cương và đưa ra các khuyến nghị về các kênh truy tố những người chịu trách nhiệm.

Trước đó trong năm 2019 và 2020, tuyên bố theo cách tương tự cũng đã được Vương quốc Anh và Đức đưa ra. Theo đó, năm 2019 tuyên bố nhận được sự ủng hộ từ 23 nước, năm 2020 nhận được sự ủng hộ từ 39 nước.

Năm nay số lượng tăng lên 43 nước tham gia ký tuyên bố, bao gồm Albania, Úc, Áo, Bỉ, Bulgaria, Canada, Croatia, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Estonia, Eswatini, Phần Lan, Đức, Honduras, Iceland, Ireland, Ý, Nhật Bản, Latvia, Liberia, Liechtenstein , Lithuania, Luxembourg, Quần đảo Marshall, Monaco, Montenegro, Nauru, Hà Lan, New Zealand, Bắc Macedonia, Na Uy, Palau, Ba Lan, Bồ Đào Nha, San Marino, Slovakia, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ, Vương quốc Anh, Mỹ và Pháp.

Theo AFP, động thái tích cực là năm nay có thêm Thổ Nhĩ Kỳ, Eswatini, Bồ Đào Nha và Cộng hòa Séc tham gia tuyên bố. Nhưng mặt khác Haiti vì quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan nên đã phải chịu áp lực từ Bắc Kinh và đã từ bỏ ủng hộ tuyên bố chung trong năm nay. Nguồn tin dẫn một nhà ngoại giao nói với AFP rằng Thụy Sĩ cũng đã từ bỏ việc ký tuyên bố vì gần đây nước này đã tổ chức một cuộc họp cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc, qua đó quyết định ưu tiên cho vai trò làm trung gian hòa giải giữa hai cường quốc nên tạm không ký vào “Tuyên bố thường niên về vấn đề Nhân quyền tại Tân Cương”.

Theo Tố Vy, Epoch Times

Xem thêm: