Ukraine bác bỏ tin rằng phương Tây đang tìm cách thay thế Zelensky

Một thông điệp của cơ quan tình báo Ukraine nói rằng tình báo của Nga vào ngày Thứ Ba đã thông qua các kênh truyền tin chân rết của mình để tiết lộ thông tin gây bất lợi cho Ukraine: Đại diện của Mỹ và Anh gặp Yermak, Budanov, và Zaluzhny, tại dãy Alps, quyết định đưa Zaluzhny lên làm Tổng thống Ukraine; trong cuộc gặp mặt đó Yermak và Budanov đã đồng ý.

“Một vị tổng thống mới cho đất nước các vị đã được lựa chọn tại một khu nghỉ dưỡng trên dãy Alps. Phải chăng đây là chiến thắng về dân chủ và độc lập cho Ukraine mà các vị hằng mơ ước?”
— Bình luận của tình báo Nga.

Theo thông điệp của tình báo Ukraine, thì Nga đang lợi dụng tình trạng bất ổn ở Ukraine do đấu đá nội bộ, và lợi dụng thời điểm phương Tây đang bất mãn về Zelensky khi ông ta đang mất đi nhiều tín nhiệm cả trong và ngoài nước, để đổ thêm dầu vào lửa.

Theo thông điệp này của tình báo Ukraine, thì các kênh truyền thông chân rết của Nga, đã đồng loạt đưa tin vào hôm Thứ Ba 29/7 rằng theo tình báo của Nga, thì phương Tây đã có cuộc gặp với 3 người quan trọng trong chính quyền Ukraine, để bàn về việc thay người đang ngồi trên ghế tổng thống Ukraine.

Tình báo Nga không phải lần đầu tiên tiết lộ thông tin theo cách này.

Lần nổi tiếng nhất là khi tình báo Nga công bố đoạn điện đàm của Victoria Nuland của Mỹ, trong đó thảo luận về việc thay đổi người đang ngồi trên ghế tổng thống Ukraine lúc bấy giờ, Viktor Yanukovych. Cũng giống lần này, lần đó là người Mỹ và EU bàn xem nên chọn ai lên thay cho Yanukovych, và vì sao lại lựa chọn như thế, v.v. Điện đàm ấy xảy ra vào thời điểm đang diễn ra sự biến Maidan Kiev 2014, khi Yanukovych vẫn đang là tổng thống hợp pháp của Ukraine.

Mặc dù sau nhiều lần phủ nhận, nhưng cuối cùng, nội dung đoạn điện đàm đó đã được phương Tây thừa nhận là đúng sự thật. Thậm chí chính bà Phó Ngoại trưởng Mỹ Nuland cũng thừa nhận. Dưới đây là đoạn điện đàm đó, do truyền thông Anh đăng tải vào tháng 3 năm nay, tức là khi mà nó đã được thừa nhận rồi:

Quay lại vụ Zaluzhny thay Zelensky lần này, để chứng minh, truyền thông Ukraine có dẫn đường link tới một thông tin mà phía Nga đưa ra để minh họa cho tuyên bố của mình. Nội dung của thông tin đó từ phía Nga:

Người của Mỹ và Anh đã họp với Andrii Yermak (Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine), Kyrylo Budanov (trùm tình báo GUR), và Valery Zaluzhny (Cựu Tổng tư lệnh, hiện nay là Đại sứ tại Anh). Những người tham dự đã đưa ra dự định sẽ đặt Zaluzhny vào ghế tổng thống Ukraine.

Thông tin từ tình báo của Nga liệu có đáng tin hay không?

Đây là câu hỏi rất khó trả lời.

Theo một phân tích trên mạng xã hội, thì thông tin của tình báo Nga hay tình báo Mỹ hay tình báo Anh thì cũng thế cả thôi. Như nhau cả.

Cách lập luận là thế này: Tình báo họ là có thông tin ngầm, họ biết nhiều thông tin hơn.

Họ sẽ chọn các thời điểm thích hợp để tiết lộ ra một số thông tin thích hợp. Tiết lộ thông tin đó là để có lợi cho họ. Chắc chắn là vậy. Nhưng mà, điều đó không có nghĩa là thông tin đó là sai sự thật. Trái lại, rất nhiều khi nó là đúng sự thật, hoặc là tiết lộ 1/2 sự thật. Đại khái là vậy.

Tất nhiên, cũng có trường hợp thông tin là sai sự thật.

Ví dụ như lần tình báo Mỹ vào quãng thời gian bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, đã thông qua NYT, CNN, NBC, v.v. để tung tin rầm rộ rằng Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ là do Nga can thiệp bầu cử. Thậm chí còn tạo ra thuật ngữ là “thông đồng Nga” để chụp mũ ông Trump.

Hiện nay, ông Trump, sau khi tái nhập Tòa Bạch Ốc, đã có đáp trả mãnh liệt.

Các bằng chứng mới cho thấy rằng ông Trump đắc cử hoàn toàn là nhờ tài năng của ông, chứ không liên quan gì tới Nga. Thậm chí cựu tổng thống Mỹ Barack Obama có thể bị kiện, thậm chí đi tù nếu bị kiện thành công rằng chính ông Obama đứng sau việc bôi nhọ ông Trump. Hành động bôi nhọ đó có thể xem như một vụ “lật đổ” (coup).

Lựa chọn Zaluzhny thì có lợi gì cho phương Tây?

Câu hỏi này đặt ra hơi sớm, và cũng không dễ trả lời.

Tuy nhiên, có thể có một vài ý như sau.

Thứ nhất, Zaluzhny chống Nga cực mạnh.

Nếu phương Tây chọn Zaluzhny, thì rất có thể là họ muốn kéo dài tiếp tục các hoạt động chống Nga về phương diện quân sự, tức là tiếp tục chính sách thời chính quyền Biden, cô lập Nga trên mọi mặt: chính trị, ngoại giao, truyền thông, kinh tế, quân sự.

Zaluzhny được cho là người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc Ukraine (cũng có nơi, gồm cả báo chí phương Tây, gọi đó là phong trào phát xít mới, neo-nazi). Một ví dụ gần đây nhất, là tấm ảnh bên trên vào ngày sinh nhật của Zaluzhny năm nay, ngày 8/7, là lá cờ đỏ đen của nhóm Stepan Bandera với chữ ký của Zaluzhny trên đó.

Theo báo cáo của Sky News (Anh) đưa tin ngày 11/1/2022, (trước khi quân Nga tấn công Ukraine), Tổng tư lệnh Quân đội Ukraine lúc bấy giờ là Valery Zaluzhny đã nói rằng ông và quân đội của ông sẵn sàng chiến đấu cho tới giọt máu cuối cùng để chống Nga.

Đương nhiên, với cương vị là Tổng tư lệnh Ukraine mà nói “chiến đấu cho tới giọt máu cuối cùng của người Ukraine” thì câu nói đó được diễn giải là mang hàm nghĩa đề cao tinh thần chiến đấu của quân đội. Chứ không phải được diễn giải là dốc toàn bộ người dân Ukraine hết cả vào chiến tranh vì lợi ích của quốc gia khác.

Hiện nay Ukraine đã chìm trong chiến hỏa 11 năm kể từ khi nội chiến bùng phát năm 2014 sau sự biến Maidan, và hiện nay đang phải đối mặt với khủng hoảng dân số.

• “Chiến đấu tới người Ukraine cuối cùng,” có phù hợp đạo đức không? — Một lần tranh biện giữa giữa ngôi sao truyền thông Piers Morgan và giáo sư quan hệ quốc tế John Mearsheimer đã bất ngờ dẫn tới vấn đề rằng câu nói “Chiến đấu tới người Ukraine cuối cùng” có phù hợp với đạo đức hay không.

Thứ hai, Zaluzhny có chủ chương kháng chiến lâu dài.

Trong một bình luận vài ngày trước, sau vòng đàm phán Nga – Ukraine lần thứ ba (23/7), Zaluzhny đánh giá rằng Ukraine có thể kéo dài phòng thủ trước quân Nga cho đến tận ít nhất là năm 2034. Trong bình luận này, ông cho rằng cán cân trên chiến trường đã thay đổi kể từ đầu năm 2024 (tức là sau khi Kiev thất bại trong chiến dịch phản công Hè 2023), và cả Nga và Ukraine đều có điều chỉnh về chiến thuật trên thực địa. Theo ông, với cách phòng thủ thích hợp, và với ủng hộ mạnh mẽ của phương Tây, thì Ukraine hoàn toàn có thể kiên trì cho tới ít nhất là năm 2034.

Đó là điều phương Tây muốn. Nếu không thể thắng được Nga về quân sự, thì phương Tây vẫn là muốn Nga bị cạn kiệt trong quá trình sa lầy ở Ukraine, như Liên Xô từng bị sa lầy ở Afghanistan.

• Ukraine có thể huy động phụ nữ ra tiền tuyến để “cứu Châu Âu” — Zaluzhny
• Mỹ đang hủy trật tự thế giới và vai trò không thể thiếu của Ukraine tại Châu Âu — Zaluzhny — Trong một bài xã luận đăng vào tháng 3 năm nay, Zaluzhny cho rằng Ukraine có thể tận dụng cơ hội thế giới đang chuyển mình sang trật tự mới, thì Ukraine nên kiên định lập trường đứng về phía Âu Mỹ để chống Nga, từ đó nhận được ủng hộ của Âu Mỹ mà phát triển tự thân, “trở thành chất xúc tác cho sự phát triển của ngành công nghiệp quân sự, và có lẽ sẽ thành nền tảng của an ninh toàn cầu trong tương lai.”

Tháng 4/2024, Zaluzhny bị Zelensky chuyển từ vị trí Tổng tư lệnh Toàn quân sang làm Đại sứ tại Anh. Có một lý do là Zelensky không muốn đường lối kháng chiến của Zaluzhny. Zelensky muốn tấn công mạnh chứ không phải trường kỳ kháng chiến.

Như thực tế cho thấy, vào tháng 8/2024, lúc bầu cử Mỹ bắt đầu trở nên kịch tính sau khi Đảng Dân chủ đổi người thi đấu —Joe Biden ra sân, Kamala Harris vào sân— Kiev đã mở cuộc đột kích vào tỉnh Kursk của Nga, tạo ra thành tích mới trong chiến tranh. Lúc đó, truyền thông phương Tây và Ukraine tuyên bố rằng đây là lần đầu tiên Nga bị “xâm lược” kể từ sau Đại Thế chiến II.

Ngoài đó ra, lý do việc chuyển công tác Zaluzhny còn có thể là do Zelensky đang tìm cách thanh trừ những ai có khả năng thay thế ông ta (vì Zaluzhny được xem là nhận được nhiều ủng hộ từ nhân dân Ukraine hơn là Zelensky), và tìm cách trù dập Zaluzhny (vì Zaluzhny không thạo tiếng Anh ở tầm cỡ một vị đại sứ cần có).

Thứ ba, Zaluzhny dễ làm việc hơn nếu so với Zelensky, đối với phương Tây.

Xuất xứ từ một quân nhân, Zaluzhny có phong cách suy nghĩ thẳng thắn hơn nếu so với Zelensky, một người có xuất xứ là diễn viên hài.

Zelensky là nhân vật có quan điểm thay đổi rất nhiều, nghĩa là khó đoán trước ông ta thực sự sẽ như thế nào.

Khi đắc cử năm 2019, ông hứa hẹn với toàn dân Ukraine rằng ông theo đuổi tiến trình hòa bình, ông kiên quyết phá trừ tham nhũng, và ông sẽ chỉ làm 1 nhiệm kỳ tổng thống.

Về lời hứa ‘hòa bình’ và ‘tham nhũng’, thì những gì diễn ra tại Ukraine trong thời gian ông cầm quyền là ngược lại hoàn toàn với những gì ông ta hứa hẹn. Điều này quá hiển nhiên rồi.

Còn về lời hứa ‘1 nhiệm kỳ’ thì có lẽ chưa rõ sẽ diễn biến theo kiểu gì, chỉ là hiện nay đã có các tiếng nói trong giới chức Ukraine rằng phe đối lập có thể kiện ông vì việc ông liên tiếp gia hạn thiết quân luật một cách phi pháp (tức là không đúng theo Hiến pháp và pháp luật) để kéo dào nhiệm kỳ.

Hồi cuối tháng 2, Zelensky đã làm náo động Nhà Trắng bằng pha to tiếng với chủ nhà Donald Trump, đánh dấu sự kiện đầu tiên Nhà Trắng “mời” (tống cổ) một vị khách là nguyên thủ quốc gia ra ngoài, bỏ qua bữa trưa đã chuẩn bị.

Tuần trước, ngày 22/7 Zelensky đã ký luật hạn chế thẩm quyền của các cơ quan chống tham nhũng. Mà các cơ quan này là chính do phương Tây xúc tiến thành lập sau sự biến Maidan. Điều này làm phương Tây tức giận. EU đã thông báo họ sẽ tạm ngừng các tài trợ cho Ukraine đến chừng nào “tình hình được cải thiện.”

Các cuộc biểu tình ngoài đường phố, và các thông tin về đấu đá ở Quốc hội đã biến Kiev trở thành một sân khấu trình diễn một màn ngoạn mục cho cả thế giới nhìn vào, tất cả là từ cú kích phát của Zelensky vào tuần trước.

Tóm lại, có thể nói Zelensky là người khó phỏng đoán hơn nhiều lần, nếu so với Zaluzhny. Đó là điều khá hiển nhiên.

Như vậy, đặt Zaluzhny vào ghế tổng thống Ukraine thì sẽ có lợi cho phương Tây về phương diện này.

Nhật Tân (theo Pravda và RT)