(Ảnh minh họa: Ronnachai Palas, Shutterstock)
Nhiều cháu học hết đại học hay THPT không có kiến thức nền tảng bằng con robot chát chít đang được chú ý mấy ngày qua. Đơn giản vì nếu chỉ đọc mỗi SGK thì 12 năm cùng lắm đọc được 120-150 cuốn là cùng. Đấy là “đọc” còn hiểu, lĩnh hội được bao nhiêu trong đó lại là một vấn đề lớn khác.
Vì nhiều lý do trong đó có những lý do thuộc về nhận thức tự thân mà người Việt từ phụ huynh tới học sinh, giáo viên có xu hướng coi thường khoa học xã hội và nhân văn cho nên nếu ta làm một phép thử ta sẽ thấy rất nhiều tú tài, cử nhân có kiến thức về mặt văn hóa, xã hội… rất tệ! Tệ hơn cả những học sinh tiểu học đọc nhiều, hiểu rộng. Nếu ta ngồi xuống trò chuyện chân thành với học sinh tiểu học, các em sẽ hé lộ cho chúng ta những nhận xét đáng kinh ngạc của các em khi giao tiếp với bố mẹ về văn hóa nói chung.
Về cơ bản trong xã hội người ta hay lý luận rằng “học các môn khoa học tự nhiên mới kiếm được tiền và nhiều tiền”. Điều này có vẻ đúng. Nhưng họ lại quên mất một mệnh đề sau là các kiến thức khoa học tự nhiên, kĩ thuật… muốn tạo ra giá trị lại cần phải thông qua giao tiếp, hợp tác, nghiên cứu, ứng dụng, sản xuất, lưu thông, phân phối, truyền thông… tức là trong quá trình đó lại cần đến văn hóa nền tảng, giá trị phổ quát, sự hấp dẫn và sức mạnh của con người xã hội, con người văn hóa. Khi đó nếu chỉ là “kĩ thuật thuần túy” rất khó trôi chảy, thành công.
Hơn nữa, trước khi trở thành gì đó, cá nhân trước hết phải sống như một con người. Khi sống như một con người, kiến thức, văn hóa nền tảng liên quan đến văn hóa nói chung cực kì quan trọng trong thiết lập quan hệ, giao tiếp, nuôi dạy con cái, điều hòa mâu thuẫn, tìm kiếm, trải nghiệm hạnh phúc, nhìn nhận nhân sinh và đối mặt với khổ đau muôn thủa của kiếp người (không ai né khỏi kể cả bậc tu hành).
Tất nhiên, văn hóa nói chung mà tôi nói ở trên là một thứ vừa thiết thực cho đời sống vừa bay bổng, lãng mạn. Nó không phải là một thứ rơm khô hay các chân lý học một lần trong đời là xong.
Nguyễn Quốc Vương
Đăng lại từ Facebook Tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương
Tham khảo các tác phẩm của tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương tại đây
Xem thêm cùng tác giả, dịch giả:
Mời xem video:
Các nhà thiên văn học đã phát hiện rằng một hệ hành tinh từng được…
Vụ cháy xảy ra tại nhà để xe thuộc Công ty TNHH Thương mại và…
Sau 20 ngày xuất hiện, hố sụt lún ở xã Thượng Cốc, tỉnh Phú Thọ…
Với ý tưởng đem các ngành sản xuất cơ bản, trọng yếu về nước, ông…
Một người phụ nữ tại miền đông Ukraine đã cố gắng ngăn chặn nhân viên…
Một du khách tử vong khi tham gia hoạt động dù lượn tại bán đảo…