Cựu thành viên HĐQT Intel kêu gọi thành lập công ty mới, bổ nhiệm CEO mới

Tạp chí Fortune ngày thứ Sáu (8/8) đưa tin, một ngày sau khi Tổng thống Trump cho rằng Giám đốc điều hành của Intel – ông Trần Lập Vũ – có xung đột lợi ích, các cựu thành viên Hội đồng Quản trị của Intel đã đưa ra một tuyên bố chung hiếm thấy.

Họ yêu cầu để cổ đông và Hội đồng Quản trị Intel quyết định vận mệnh của CEO Trần Lập Vũ, đồng thời cũng kêu gọi công ty tiến hành tái cấu trúc toàn diện, tách bộ phận sản xuất của Intel thành một công ty độc lập, nhằm củng cố vị thế dẫn đầu của Mỹ trong ngành công nghiệp sản xuất chip.

Các cựu thành viên Hội đồng Quản trị Intel — Charlene Barshefsky, Reed Hundt, James Plummer và David Yoffie — trong tuyên bố chung cho biết, công ty đã thay tới 4 CEO trong 7 năm qua nhưng kết quả kinh doanh vẫn không có cải thiện.

Họ cho rằng chỉ có tái cấu trúc toàn diện mới có thể khôi phục năng lực cạnh tranh của Intel và bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ.

Họ đề xuất xây dựng một kế hoạch phục hồi mảng kinh doanh “gia công” (foundry) của Intel, tức là Intel sử dụng tài nguyên sản xuất của mình để sản xuất chip bán dẫn cho cả sản phẩm nội bộ lẫn khách hàng bên thứ ba.

Các cơ sở sản xuất chip cao cấp ngày càng trở thành tâm điểm trong cuộc chiến công nghệ, thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như toàn ngành công nghệ.

Intel từ lâu đã là tiên phong trong lĩnh vực chip, nhưng những năm gần đây đã tụt lại phía sau so với Nvidia, TSMC và các công ty khác.

Intel có hai mảng kinh doanh chính: một là nhà máy gia công, và một là các sản phẩm mang thương hiệu Intel, bao gồm sản phẩm chủ lực là bộ vi xử lý PC và máy chủ, cùng với thiết bị mạng và phần mềm. Cả hai đều là lĩnh vực trọng yếu trong tính toán, nhưng chỉ có nhà máy gia công chip mới là trọng tâm trong vấn đề an ninh quốc gia.

Nhóm cựu thành viên cho rằng việc tách riêng mảng sản xuất chip ra khỏi các bộ phận khác của Intel sẽ trực tiếp giải quyết vấn đề năng lực cạnh tranh thị trường và nhu cầu chiến lược của quốc gia đối với chip bán dẫn tiên tiến.

Nhóm này kêu gọi cổ đông Intel đồng ý việc tách mảng sản xuất, thành lập một thực thể sản xuất mới, độc lập, có CEO và Hội đồng Quản trị riêng.

Để công ty sản xuất mới này có thể cạnh tranh với TSMC, các cựu thành viên Hội đồng kêu gọi sử dụng phần còn lại của quỹ theo Đạo luật Chip để hỗ trợ công ty này, và giúp “thuyết phục các công ty thiết kế tại Mỹ đặt hàng”. Điều này sẽ giúp công ty mới có thể cung cấp giải pháp thay thế cho TSMC, “đáp ứng cả nhu cầu chip tiên tiến cho trung tâm dữ liệu và các mục đích thương mại khác, lẫn nhu cầu an ninh quốc gia”.

Sáng thứ Năm (7/8), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng bài trên nền tảng Truth Social, yêu cầu ông Trần Lập Vũ “lập tức từ chức” vì ông này có xung đột lợi ích với Trung Quốc (ĐCSTQ). Giá cổ phiếu của nhà sản xuất chip đang gặp khó khăn này đã giảm 3 -5 % vào thứ Năm.

Theo thống kê của Reuters, trong giai đoạn từ tháng 3/2012 đến tháng 12 năm 2024, ông Trần Lập Vũ đã đầu tư ít nhất 200 triệu USD vào hàng trăm công ty sản xuất và chip tiên tiến của Trung Quốc. Trong đó, ít nhất 8 công ty có liên hệ với quân đội Trung Quốc (ĐCSTQ).

Trước đây, ông Trần từng giữ chức CEO của Cadence Design Systems (một công ty hàng đầu về EDA). Tuần trước, công ty này đã nhận tội vì bán sản phẩm trái phép cho một trường đại học quân sự của ĐCSTQ mà không có giấy phép, và chuyển giao công nghệ cho một công ty bán dẫn Trung Quốc liên quan. Ông Trần không liên quan trực tiếp đến các hoạt động phi pháp này, nhưng chúng xảy ra trong thời gian ông đương chức.

Intel hôm thứ Năm đã đưa ra tuyên bố nói rằng ông Trần Lập Vũ và Hội đồng Quản trị “kiên định cam kết thúc đẩy lợi ích an ninh quốc gia và kinh tế của Mỹ”.

Tối thứ Năm, ông Trần đã đăng thư gửi nhân viên trên trang chính thức của công ty, cho biết ông nhận được sự ủng hộ hoàn toàn từ Hội đồng Quản trị – đây là lần đầu tiên ông phản hồi phát biểu của Tổng thống Trump.

“Chúng tôi đang làm việc với chính phủ để giải quyết các vấn đề đã được nêu ra, và đảm bảo họ có đầy đủ thông tin thực tế,” ông viết.

Ông cũng nói rằng gần đây lan truyền một số thông tin sai sự thật về mối liên hệ giữa ông với Walden International và Cadence Design Systems.

“Tôi xin nói rõ: trong hơn 40 năm làm việc trong ngành, tôi đã xây dựng các mối quan hệ trên toàn cầu và trong chuỗi cung ứng đa dạng, và tôi luôn tuân thủ các tiêu chuẩn cao nhất về pháp lý và đạo đức. Danh tiếng của tôi được xây dựng trên sự tin tưởng – nghĩa là tôi giữ lời hứa và làm đúng cách. Đó cũng là cách tôi lãnh đạo Intel,” ông Trần Lập Vũ nói.

Wall Street Journal hôm thứ Sáu đưa tin, ngay cả trước khi ông Trump yêu cầu từ chức, ông Trần Lập Vũ đã có bất đồng với một số thành viên Hội đồng Quản trị. Tờ báo dẫn lời người biết chuyện cho biết, ngay từ khi mới nhậm chức, ông Trần đã bất đồng với một số thành viên về vấn đề cốt lõi như Intel có nên tiếp tục duy trì mảng sản xuất hay rút lui hoàn toàn. Gần đây, các nỗ lực huy động vốn mới và mua lại một công ty AI của ông cũng bị Hội đồng Quản trị ngăn cản.

Nguồn tin nói với WSJ, ông Trần Lập Vũ cho rằng mảng gia công là yếu tố then chốt trong thành công của Intel, và cần đảm bảo Mỹ không quá phụ thuộc vào các công ty bán dẫn nước ngoài như TSMC hay Samsung.