CEO của Intel, Trần Lập Vũ (Lip-Bu Tan), cho biết ông “luôn hành động theo các tiêu chuẩn pháp lý và đạo đức cao nhất” sau khi Tổng thống Donald Trump nói rằng ông nên từ chức.

r shutterstock 2635195223
(Ảnh: Shutterstock)

Trước đó hôm thứ Năm (7/8), ông Trump viết trên nền tảng Truth Social rằng:

“Giám đốc điều hành của INTEL đang XUNG ĐỘT [LỢI ÍCH] nghiêm trọng và phải từ chức ngay lập tức. Không có giải pháp nào khác cho vấn đề này. Cảm ơn quý vị đã quan tâm đến chuyện này!”

Screenshot 2025 08 07 at 19.36.26
(Ảnh chụp màn hình Truth Social)

Bài đăng của Tổng thống Mỹ xuất hiện sau khi Thượng nghị sĩ Tom Cotton gửi thư cho Chủ tịch Hội đồng Quản trị Intel, Frank Yeary, bày tỏ lo ngại về các khoản đầu tư và mối liên hệ của ông Trần với các công ty bán dẫn được cho là có liên quan đến Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quân Giải phóng Nhân dân, đồng thời yêu cầu hội đồng quản trị cho biết liệu ông Trần đã thoái vốn khỏi các công ty này để loại bỏ bất kỳ xung đột lợi ích nào hay chưa.

Vào thứ Năm, vẫn chưa rõ liệu ông Trần – người tiếp quản vị trí CEO của Intel vào tháng Ba – đã thoái vốn khỏi các công ty đó hay chưa.

Sự cạnh tranh kinh tế và chính trị giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng tập trung vào chip máy tính, trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ số khác, vốn được kỳ vọng sẽ định hình các nền kinh tế tương lai và các cuộc xung đột quân sự.

Intel cho biết trong một tuyên bố rằng họ “cam kết sâu sắc trong việc thúc đẩy các lợi ích an ninh quốc gia và kinh tế của Hoa Kỳ, và đang thực hiện các khoản đầu tư lớn phù hợp với chương trình Nước Mỹ Trên hết của Tổng thống.” Ông Trần cũng đã lên tiếng về tình hình này, nói trong một thông điệp gửi đến nhân viên rằng có những thông tin sai lệch đang lan truyền về các vai trò trước đây của ông tại Walden International và Cadence Design Systems, và rằng ông luôn tuân thủ các tiêu chuẩn phù hợp.

Ông Trần cũng cho biết Intel đang liên hệ với chính quyền Trump.

“Chúng tôi đang làm việc với chính quyền để giải quyết các vấn đề đã được nêu ra và đảm bảo họ có đầy đủ thông tin,” ông Trần nói. “Tôi hoàn toàn chia sẻ cam kết của Tổng thống trong việc thúc đẩy an ninh quốc gia và kinh tế của Hoa Kỳ, tôi đánh giá cao vai trò lãnh đạo của ông trong việc thúc đẩy các ưu tiên này, và tôi tự hào được lãnh đạo một công ty đóng vai trò trung tâm trong các mục tiêu đó.”

Cổ phiếu của công ty đã tăng nhẹ trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa vào thứ Sáu sau khi bị giảm gần 5% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa hôm thứ Năm.

Intel cần giải thích lý do chọn Trần Lập Vũ làm CEO

Nhà báo chuyên mục công nghệ Mỹ của Bloomberg, ông Dave Lee, viết rằng ngay cả khi gạt yếu tố chính trị sang một bên, Intel cũng nợ công chúng một lời giải thích về việc lựa chọn vị trí giám đốc điều hành của mình.

Ông nói: “Ban giám đốc của nhà sản xuất chip này phải bảo đảm với các nhà đầu tư và người nộp thuế Mỹ rằng họ đã tiến hành thẩm định đầy đủ đối với bất kỳ mối quan hệ nào có thể tồn tại giữa CEO Trần Lập Vũ và Trung Quốc (Cộng sản).”

Trần Lập Vũ bắt đầu đảm nhận vai trò CEO mới của Intel từ ngày 18/3 năm nay, đồng thời trở lại hội đồng quản trị. Trước đó, Trần Lập Vũ không hài lòng với tình trạng quan liêu của Intel, chiến lược sản xuất gia công, văn hóa né tránh rủi ro và chiến lược trí tuệ nhân tạo (AI) lạc hậu, nên vào tháng 8/2024 đã bất ngờ từ chức ghế hội đồng khi mới giữ vị trí chưa đầy 2 năm.

Trong thư gửi đến Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Intel để bày tỏ lo ngại hôm thứ Ba (ngày 5/8), Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton viết:

“Ông Trần được cho là kiểm soát hàng chục công ty Trung Quốc và sở hữu cổ phần trong hàng trăm công ty sản xuất tiên tiến và chip của Trung Quốc, ít nhất có 8 công ty được cho là có liên hệ với quân đội Trung Quốc (ĐCSTQ).”

Theo thống kê của Reuters, từ tháng 3/2012 đến tháng 12/2024, Trần Lập Vũ đã đầu tư ít nhất 200 triệu USD vào hàng trăm công ty sản xuất và công nghệ bán dẫn tiên tiến của Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Cotton cũng đề cập rằng ông Trần Lập Vũ từng là CEO của Cadence Design Systems (gọi tắt là Cadence, hay còn gọi là Nhịp Hòa), một công ty EDA lớn. Tuần trước, công ty này đã nhận tội vì bán sản phẩm bất hợp pháp cho một trường đại học quân sự của Trung Quốc mà không có giấy phép và đã chuyển giao công nghệ cho một công ty bán dẫn Trung Quốc có liên quan. Bản thân ông Trần không liên quan đến các hành vi bất hợp pháp này, nhưng các hành vi đó xảy ra trong thời gian ông đảm nhiệm vai trò điều hành.

Ông Dave Lee nhận định, xét đến các lo ngại về an ninh quốc gia liên quan đến ngành bán dẫn và vai trò quan trọng của nó trong việc xây dựng AI, việc yêu cầu ban giám đốc Intel giải trình trước Quốc hội là điều không quá đáng.

“Đây là một vấn đề cần có lời giải đáp, và Intel nên được trao cơ hội trả lời một cách công bằng,” ông viết.

Intel là công ty duy nhất của Mỹ có khả năng sản xuất các loại chip bán dẫn cao cấp. Công ty từng giữ vị trí dẫn đầu ngành trong nhiều thập kỷ, nhưng hiện đã tụt lại phía sau — đang đối mặt với sự mất thị phần, thất bại trong sản xuất và lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng. Công ty cũng đang gánh một khoản nợ lớn và gần đây đã sa thải khoảng 15.000 nhân viên.

Intel đã nhận được gần 8 tỷ USD tài trợ từ “Đạo luật CHIPS và Khoa học” của Chính phủ Mỹ, do đó công ty có nghĩa vụ cung cấp sự minh bạch và đảm bảo cho những người nộp thuế Mỹ, những người là bên liên quan đến lợi ích của công ty.

Trong hơn 3 thập kỷ qua, công ty đầu tư mạo hiểm Walden International do ông Trần Lập Vũ sáng lập đã rót hơn 5 tỷ USD vào hơn 600 công ty, trong đó có hơn 100 khoản đầu tư được thực hiện tại Trung Quốc, bao gồm các giao dịch với những công ty khởi nghiệp vô danh của Trung Quốc như SMIC — nay là nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc — nơi ông Trần từng là thành viên hội đồng quản trị trong 15 năm.

Trong vòng 7 năm qua, Intel đã bổ nhiệm 4 CEO.

Lý do vì sao Intel chọn Trần Lập Vũ làm CEO — theo nhận định của những người trong ngành — là vì hầu như mọi khách hàng hiện tại và tiềm năng của Intel đều quen biết ông và từng hợp tác kinh doanh với ông — họ hoặc đã mua sản phẩm từ các công ty khởi nghiệp do ông hậu thuẫn, hoặc đã sử dụng phần mềm do công ty ông điều hành cung cấp.

Ông Trần Lập Vũ sinh ra ở khu vực hiện nay là Malaysia, lớn lên tại Singapore, và có mối liên hệ hàng chục năm với tổ chức “Committee of 100” (Ủy ban 100). Tổ chức này tự nhận là tiếng nói đại diện cho lợi ích của người Mỹ gốc Hoa.

The Wall Street Journal đưa tin, một số nhà nghiên cứu về Trung Quốc tại Mỹ cho rằng tổ chức này có quan điểm nhằm thúc đẩy các mục tiêu chính trị và lợi ích chính sách của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ủy ban 100 cũng có liên hệ với Ban Công tác Mặt trận Thống nhất — một cơ quan ảnh hưởng của ĐCSTQ ở nước ngoài — và lãnh đạo của hai tổ chức này có sự chồng chéo.

Tuyết Mai (t/h)