Tình trạng sử dụng “khí cười” tăng cao trong giới trẻ nhưng thiếu sự quan tâm

Nitrous oxide, một loại khí thường được dùng trong nha khoa làm chất gây mê, hiện đang bị giới trẻ lạm dụng như một chất gây hưng phấn và ảo giác, thường gọi là “khí cười”. Việc hít khí nitrous oxide nguyên chất có thể làm giảm lượng oxy lên não, gây chóng mặt, mất ý thức tạm thời, về lâu dài có thể dẫn đến tổn thương thần kinh hoặc liệt.

Nitrous oxide là khí không màu, không mùi, được bán rộng rãi dưới dạng bình nén. Khi sử dụng giải trí, khí cười thường được xả vào bóng bay rồi hít vào để tạo cảm giác hưng phấn trong thời gian ngắn.

Theo một nghiên cứu mới, số ca tử vong do ngộ độc khí cười đã tăng 578% trong vòng 10 năm qua tại Hoa Kỳ. Tại Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) ghi nhận hầu như mỗi ngày đều có bệnh nhân nhập viện do ngộ độc N₂O, với biểu hiện chủ yếu là tê bì, yếu chi, tổn thương thần kinh và tủy sống. Trung bình mỗi bệnh nhân sử dụng khoảng 128 quả bóng cười mỗi tuần (tương đương 512 lít khí N₂O) và biểu hiện lâm sàng phổ biến là tê bì (100%) và yếu chi (89,4%).

Số ca tử vong do ngộ độc nitrous oxide đã tăng qua nhiều năm. Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính đến từ việc loại khí này ngày càng phổ biến trong giới trẻ, trong đó có cả học sinh trung học cơ sở.

Nguy cơ đối với sức khỏe khi hít khí cười

Các nhà nghiên cứu cho biết, loại khí này thường được xem nhẹ vì hình thức sử dụng trông không nguy hiểm và và tác dụng phụ không biểu hiện ngay lập tức. Tuy nhiên, nitrous oxide có thể gây ra nhiều hậu quả sức khỏe nghiêm trọng.

Việc hít nitrous oxide nguyên chất có thể làm giảm lượng oxy lên não, gây chóng mặt, mất ý thức tạm thời, và về lâu dài có thể dẫn đến tổn thương thần kinh hoặc liệt. Việc sử dụng thường xuyên cũng có nguy cơ gây nghiện, làm giảm vitamin B12, từ đó ảnh hưởng đến hệ thần kinh.

Các triệu chứng quá liều bao gồm co giật, rối loạn tâm thần, nhịp tim nhanh, và tức ngực. Dùng kéo dài còn có thể gây yếu cơ, rối loạn kiểm soát đại tiểu tiện, và các vấn đề tâm thần như ảo giác, hoang tưởng, hoặc trầm cảm.

Đã có nhiều trường hợp nghiêm trọng liên quan đến việc lạm dụng khí cười được ghi nhận tại Việt Nam. Ví dụ, một bệnh nhân nam 24 tuổi sau một năm sử dụng đã xuất hiện tê bì, yếu tứ chi và mất thăng bằng, kết quả chụp MRI cho thấy tổn thương cột sau tủy cổ đặc trưng của ngộ độc khí N₂O.

Một trường hợp khác là nam thanh niên 20 tuổi ở Hà Nội lạm dụng hơn 50 quả bóng cười mỗi lần, dẫn đến tổn thương tủy cổ và yếu tứ chi do thiếu vitamin B12. Ngoài ra, một nữ sinh 16 tuổi ở Vĩnh Phúc bị liệt hai chân sau khi dùng 15 quả bóng cười trong ba ngày liên tiếp.

Khí nitrous oxide giải trí không được quản lý và sử dụng mà không có sự giám sát y tế. Trong môi trường y tế, nitrous oxide luôn được pha với oxy để hạn chế rủi ro. Ngược lại, khi sử dụng giải trí, khí thường được hít ở dạng nguyên chất, làm tăng nguy cơ gây hại.

Tình trạng mua bán và sử dụng

Việc sử dụng khí cười trong giới trẻ hiện là một thực trạng đáng chú ý. Nguyên nhân một phần xuất phát từ việc các em chưa nhận được đầy đủ sự giáo dục và giám sát từ phía gia đình và nhà trường, dẫn đến thiếu nhận thức về những tác hại tiềm ẩn của chất này.

Bên cạnh đó, nhiều bạn trẻ có xu hướng tìm kiếm các hình thức giải trí nhanh, giúp tạm quên áp lực học tập, công việc hoặc mong muốn truy cầu cảm giác mạnh và sự mới lạ. Lâu dần, điều này sẽ dẫn đến hình thành những thói quen và quan niệm đạo đức không tốt, làm giảm khả năng chịu đựng và buông thả bản thân.

Các nội dung trên mạng xã hội mô tả việc sử dụng khí cười cũng góp phần làm gia tăng xu hướng tiêu thụ, đặc biệt trong nhóm đối tượng này.

Hiện nay, nitrous oxide được bán rộng rãi, dễ dàng tiếp cận với giá rẻ tại nhiều cửa hàng và trên các trang mạng, không giới hạn độ tuổi mua. Một số sản phẩm còn được bổ sung hương vị như kẹo cao su, xoài,… để làm tăng thêm sự thu hút.