Cách Hoàng đế xưa bảo vệ người dân trước thiên tai dịch bệnh

Thiên tai dịch bệnh, thậm chí thiên tai dịch bệnh nghiêm trọng, đã tồn tại trong suốt lịch sử nhân loại. Có những vương triều đã bởi vì thiên tai dịch bệnh mà bị diệt vong, nhưng cũng có những vương triều đã vượt qua được. Trong thời kỳ quân chủ, khi đối diện với thiên tai dịch bệnh, quân vương đều cần kiểm điểm bản thân, bảo hộ người dân. Thông thường vị quân vương nào có thể làm được như thế thì sẽ giúp triều đại của mình vượt qua được thiên tai dịch bệnh. Tống Nhân Tông triều đại Bắc Tống là một ví dụ.

Cởi bỏ long bào, thành khẩn kiểm điểm

Theo ghi chép trong “Tống sử”, sau khi Tống Nhân Tông biết trong nước phát sinh dịch bệnh lớn, người dân đang phải chịu nạn, việc đầu tiên ông làm không phải là hạ lệnh trừng phạt quan lại, mà là cởi bỏ long bào của Thiên tử, tạm rời khỏi chính điện, thành khẩn bày tỏ tâm hổ thẹn với chức trách Thiên tử phụng Thiên hành đạo, đồng thời cũng nêu rõ sự thất trách của bản thân mình.

Ông đã giảm thiểu khẩu phần ăn, giảm bớt mĩ vị, đồng thời dừng các hoạt động vui chơi giải trí, thành khẩn tra xét lại trong khoảng thời gian mình nắm quyền có làm việc gì trái với nhân đạo hay, trái với Thiên đạo hay không.

Cứu tế dân chúng, cấp phát thuốc miễn phí

Ngoài việc tự trách ra, Tống Nhân Tông tích cực cứu tế dân chúng. Ông đã ban hành chiếu chỉ nhằm bày tỏ nỗi đau buồn, sự cảm thông của mình đối với người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, đồng thời ra lệnh cứu trợ nhằm giảm nhẹ thiên tai và giúp dân an tâm hơn.

Năm thứ 6 niên hiệu Thiên Thánh (năm 1028), Tống Nhân Tông vừa mới lên ngôi chưa được bao lâu thì vùng Lâm An phát sinh đại dịch. Tống Nhân Tông đã lấy tiền riêng của mình ra cho người dân nghèo mua thuốc, mua quan tài chôn cất thi thể những người đã chết, đồng thời trợ cấp một phần cho gia đình binh lính bị chết vì bệnh dịch.

Để giúp đỡ những người không thể được điều trị y tế thỏa đáng, năm thứ 8 niên hiệu Khánh Lịch (năm 1046) ông đã ban bố chính sách cứu trợ “Khánh Lịch thiện cứu phương”, triều đình chu cấp thuốc và tiền cho bệnh nhân.

Khi kinh thành phát sinh đại dịch, người mà Tống Nhân Tông nghĩ đến trước tiên chính là những người nghèo khổ chẳng may mắc bệnh. Ông ra lệnh cho thái y tìm người giỏi bắt mạch, đồng thời mở các “phòng khám công cộng” để khám và cấp phát thuốc miễn phí cho dân chúng. Đồng thời ông cũng miễn tiền thuê nhà công và tư trong mười ngày.

Quý dân chúng hơn dược liệu quý hiếm

Vì để giúp đỡ người dân chống lại dịch bệnh, Tống Nhân Tông đã lệnh cho thái y trong cung nghiên cứu điều chế ra các phương thuốc kháng dịch. Ông còn lệnh cho nội thị lấy ra các loại dược liệu quý hiếm, trong đó có hai chiếc sừng tê giác để thái y phân tích dược tính xem có phù hợp không, một chiếc sừng gọi là “thông thiên tê” vô cùng quý hiếm. Loại sừng tê giác này bên trong có một cái lỗ, không khí có thể quán thông từ trên xuống dưới, nó cũng được gọi là “tích thủy tê”. Trong “Bản thảo cương mục” của Lý Thời Trân có viết thông thiên têcó công hiệu thần kỳ.

Lúc ấy, nội thị của Tống Nhân Tông là Lý Thuấn Cử biết thông thiên tê này là bảo dược quý hiếm nên đã xin giữ lại để hoàng thượng dùng cho mình khi cần. Nhưng Tống Nhân Tông nói rằng: “Lẽ nào ta lại quý bảo vật mà coi thường dân chúng?” Nói xong, ông liền đập vỡ thông thiên tê này để thái y bào chế thuốc.

Lấy tài vật của cá nhân cứu tế dân chúng

Vào cuối năm Khánh Lịch thứ 8, những trận mưa lớn gây ra thảm họa khiến cho ruộng đồng của nhiều người dân bị cuốn trôi, mùa màng thất bát, dân đói di tản khắp nơi. Tống Nhân Tông đã lấy tiền riêng của mình, không nằm trong quốc khố, cùng gấm vóc lụa là đưa cho Tam ty là Diêm thiết, độ chi, hộ bộ chuyên quản lý tài chính dùng vào việc cứu tế người dân bị thiên tai. Ông chỉ định phải dùng tiền này vào việc mậu dịch, điều phối lương thực, cứu tế nạn dân ở Hà Bắc. Đồng thời ông cũng ra lệnh cho quan chức Hà Bắc phải chuẩn bị phòng xá cho người dân không có nơi ở, giúp họ không còn phải lưu lạc tha phương nữa.

Năm sau, ông lại hạ chiếu dùng hơn 20 vạn xâu tiền mua lúa giống phân phát cho người dân nghèo khổ vùng Hà Bắc, để người dân gieo trồng lại ngũ cốc, bắt đầu lại cuộc sống mới. Đối với những người dân do thiên tai lũ lụt, mất mùa, đói khát đến nỗi phải làm đạo tặc thì đều được xử lý nhẹ. Những người phạm tội không đáng phải chịu hình phạt giam cầm thì sẽ được phóng thích cho về, còn những tội phạm bị giam trong tù sẽ được giảm tội xuống một bậc.

Ông đã từng phát chẩn 2 vạn xâu tiền để cứu tế dân chúng các vùng bị tai họa nghiêm trọng như Doanh Châu, Mạc Châu, Ân Châu, Ký Châu, giúp những người dân đói khát chuộc con cái của mình về.

An dưỡng dân chúng

Năm Hoàng Hữu thứ nhất (năm 1049), Hà Bắc phát sinh ôn dịch, Tống Nhân Tông đã cử đặc sứ đến phân phát thuốc men cứu trợ. Vào tháng 7, ông đã hạ chiếu cho các châu mua thuốc chữa trị bệnh tật cho người dân.

Ngoài việc chữa bệnh và trấn an người dân, ông còn thực hiện các biện pháp cứu trợ kịp thời. Tháng 6 năm đó, ông đã hạ lệnh miễn trừ 2 năm tô thuế cho người dân Hà Bắc khôi phục làm ăn buôn bán. Vào tháng 11 giữa mùa đông, ông đã hạ chiếu cứu trợ các nạn nhân ở tỉnh Hà Bắc, những người trên 80 tuổi và những người bị bệnh nặng không thể tự chăm sóc bản thân đều được cấp một thạch gạo, một đấu rượu. Cuối năm Gia Hựu (năm 1063), ông lại hạ chiếu trợ cấp mua quan tài để chôn cất thi thể vô chủ, một cỗ quan tài lớn thì trợ cấp 600 tiền, còn quan tài nhỏ thì 300 tiền.

Tống Nhân Tông lúc nào cũng suy nghĩ cách an dưỡng dân chúng, suy nghĩ chu đáo đến sự an nguy sống chết của người dân. Năm Khánh Lịch thứ nhất (năm 1041), ông đã hạ chiếu cho các địa phương trên khắp cả nước lập kho dự trữ lương thực. Đến năm Gia Hựu thứ hai (năm 1057), ông lại hạ chiếu cho thiên hạ lập kho Quảng Huệ. Những kho dự trữ lương thực này đều phát huy tác dụng khi có thiên tai, khiến những nạn nhân già trẻ khó khăn đều có thể nhận được sự giúp đỡ. Chính sách này có ảnh hưởng xuyên suốt triều đại nhà Tống và nó cũng được kế thừa bởi các triều đại sau này.

Dưới sự cai trị nhân từ của Tống Nhân Tông đối với nhân dân, rất nhiều trung thần xuất hiện trợ giúp ông. Ví như Phú Bật cai trị Thanh Châu đã xây dựng hơn mười vạn gian nhà, nuôi dưỡng người dân lưu lạc và giúp họ gây dựng lại một cuộc sống mới, cứu sống hơn 50 vạn người. Lưu Quỳ cai trị Vận Châu đã mở kho lương thực cứu trợ cho dân đói khát, cứu sống vô số người dân, khiến những người bần cùng phải làm đạo tặc nhờ vậy mà quay về đường chính.

Có thể thấy, tinh thần tự trách, tấm lòng luôn nghĩ đến cuộc sống của người dân và việc thi hành các biện pháp cứu trợ khác nhau để chăm sóc người dân trước tình hình dịch bệnh là những biện pháp hữu hiệu mà Tống Nhân Tông đã làm để giúp vương triều của mình vượt qua thiên tai dịch bệnh.

Theo Epoch Times tiếng Trung
Tác giả: Vương Du Duyệt
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Chút suy nghĩ về những lần đại dịch trong lịch sử Ấn Độ

Mời xem video: