Tổ tiên nên để lại những gì cho con con cháu?

Từ xưa đến nay, tổ tiên luôn hy vọng để lại một điều gì đó cho con cháu, để đường đời của hậu nhân bớt gập ghềnh, có thể sống suôn sẻ hơn. Nhưng nên để lại điều gì cho con cháu, điều gì thực sự là tốt nhất? Dưới đây là những kiến giải của một số nhân vật lịch sử.

Để lại tài sản sẽ khiến con cháu lười biếng phạm sai lầm

Sơ Quảng sinh vào thời Tây Hán. Ông ham học từ khi còn nhỏ, những năm đầu ông dạy học tại nhà và có rất nhiều học trò. Hán Tuyên Đế rất coi trọng Sơ Quảng, để ông lần lượt làm Bác sĩ, Thái trung Đại phu và Thái phó. Ông có danh tiếng, được khen ngợi nhiều lần.

Hán Thư ghi lại rằng Sơ Quảng dạy Thái tử 5 năm, Thái tử chỉ mới 12 tuổi đã thông thạo Luận Ngữ và Hiếu Kinh. Sơ Quảng cho rằng “biết hài lòng sẽ không bị sỉ nhục, biết thích hợp và dừng lại sẽ không gặp nguy hiểm”, “thành công thân thoái là hợp với quy luật của Đạo Trời”. Bởi vậy Sơ Quảng xin được về hưu. Hoàng đế ban cho ông hai mươi cân vàng, và Thái tử ban cho ông năm mươi cân vàng nữa.

Sau khi Sơ Quảng trở về quê hương, ông thường xuyên tổ chức tiệc chiêu đãi gia tộc và bạn bè, dự định dùng hết số vàng. Hơn một năm sau, có người khuyên ông để lại một ít tài sản, không niên tiếp tục tiêu vào việc tiệc tùng. Sơ Quảng trả lời:

“Vốn dĩ trong nhà có một số ruộng, chỉ cần con cháu chăm chỉ làm việc thì có thể sống cuộc sống như người bình thường. Nếu tài sản trong nhà giàu có dư dả thì chỉ khiến cho con cháu lười biếng. Người hiền năng có quá nhiều tài sản thì sẽ từ bỏ chí hướng, kẻ ngu muội có nhiều của cải sẽ gia tăng lỗi lầm. Ta không muốn gia tăng lỗi lầm của con cháu. Số vàng này được ban cho ta, ta chia sẻ ân điển với gia tộc và bạn bè, vậy cũng không có gì sai cả.”

Để lại thói quen tiết kiệm có thể khiến cho con cháu không thiếu thốn

Hán Thư có ghi lại rằng Tiêu Hà, công thần khai quốc của nhà Hán, là một người tiết kiệm và có tầm nhìn xa. Khi Lưu Bang tấn công vào kinh đô nước Tần, binh lính bận rộn cướp vàng bạc, chỉ có Tiêu Hà vội vàng thu thập bản đồ địa lý, tài liệu của triều Tần. Sau này, chúng khởi tác dụng rất then chốt trong việc Lưu Bang thống nhất được thiên hạ.

Khi mua nhà, ruộng, Tiêu Hà chọn nơi hoang vắng, hẻo lánh, gia đình ông cũng rất ít xây sửa nhà. Tiêu Hà nói: “Con cháu ta nếu khôn ngoan thì sẽ noi theo lối sống thanh đạm của ta, nên trong cuộc sống không thiếu thốn; dù không khôn ngoan thì mảnh đất xấu xí mà ta mua cho chúng cũng sẽ không bị cướp đoạt.”

Cả hai người con trai của Tiêu Hà đều được phong hầu, sống cuộc sống bình yên.

Để lại sự chính trực có thể khiến con cháu được tôn trọng

Hậu Hán Thư có ghi lại rằng Dương Chấn, một vị quan nổi tiếng thời Đông Hán, từng là quan Thái úy. Trong thời gian làm Thái thú Trác Quận, ông là người công bằng và lương thiện, không bao giờ nhận ủy thác riêng, ăn uống thanh đạm, không đi xe ngựa.

Người quen đề nghị ông mua tài sản cho con cháu, Dương Chấn nói: “Để người ta gọi chúng là con cháu của quan thanh liêm, đó chẳng phải là tốt nhất sao?”

Sau này con trai cả của Dương Chấn làm quan đến chức Phục ba tướng, con giữa làm quan đến chức Thái úy, người con út dốc sức học nhiều hiểu rộng, được thế nhân ca ngợi.

Tùy Thư có ghi lại rằng Phòng Ngạn Khiêm, người sống ở thời nhà Tùy, từng giữ chức vụ Giám sát Ngự sử. Trong quá trình đánh giá quan lại, vì ông thanh liêm chính trực, nên được đánh giá là Thiên hạ đệ nhất.

Phòng Ngạn Khiêm có tài sản của tổ tiên để lại, gia cảnh giàu có, nhưng ông rất xem nhẹ của cải, dùng tất cả tài sản và tiền lương của mình để giúp đỡ người thân và bạn bè, trong nhà không có dư tiền. Ông sống đạm bạc, thậm chí thường xuyên thiếu thốn vật chất, nhưng ông lại mãn nguyện.

Phòng Ngạn Khiêm từng nói với con trai mình: “Mọi người đều giàu có vì lương bổng, nhưng ta nghèo vì làm quan. Tài sản thừa kế duy nhất mà ta có thể để lại cho con cháu mình là sự thanh bạch”.

Sau này, người con trai duy nhất của ông là Phòng Huyền Linh trở thành công thần khai quốc, thừa tướng nhà Đường, được phong là Lương Quốc Công.

Đức hạnh tổ tiên để lại có thể mang phúc lành cho con cháu

Tư Mã Quang, một vị tể tướng nổi tiếng thời nhà Tống đã nói trong Gia Phạm rằng:

“Không có tổ tiên nào không hy vọng mang lại phúc lành cho con cháu, nhưng rất ít người thực sự có thể làm được điều đó, bởi vì hầu hết mọi người chỉ biết tích lũy tiền tài cho hậu bối, cho rằng để lại cho con cháu hưởng không hết. Nhưng vì họ không hiểu đạo lý giáo dục con cháu, cuối cùng, tài sản mà họ gian khổ tích lũy trong mấy chục năm đã bị con cháu vung phí chỉ trong vài năm.”

Tư Mã Quang còn nói:

“Thánh nhân xưa để lại Đức và Lễ cho con cháu, hiền nhân để lại Liêm và Kiệm cho con cháu. Ví dụ như các tổ tiên nhà Chu như Hậu Tắc, Công Lưu, Thái Vương, Vương Quý, Văn Vương tạo phúc cho bách tính, tích công đức, nên đời sau là Chu Vũ Vương có được thiên hạ.”

Nói cách khác, của cải ở ngoài thân thể đến rồi đi, nhưng đức hạnh, lễ nghĩa, liêm khiết và tiết kiệm lại mang trên người, không chỉ ảnh hưởng đến cả cuộc đời của một người, mà công đức tổ tiên tích lũy thì có thể mang phúc lành cho con cháu.

Trong xã hội ngày nay, chúng ta thấy không ít người tranh giành quyền thừa kế, mang nhau ra tòa, thậm chí đoạn tuyệt tình thân. Cũng có những người làm quan, một tay tham ô, một tay dùng đặc quyền kiếm chác lợi ích cho con cái, cuối cùng lại rất sớm bị ác báo. Kỳ thực chỉ cần suy ngẫm kỹ một chút thôi, thì di sản tốt nhất để lại cho cháu con chính là những đức tính tốt đẹp như tiết kiệm, liêm khiết, biết làm việc thiện.

Theo “Để lại những gì cho con cháu là tốt nhất?“
Đăng trên Minghui.org
Tác giả: Khởi Huệ

Xem thêm:

• Thiện hạnh của tổ tiên là “bùa hộ mệnh” của con cháu
• Một chuyện đoán mệnh thời xưa: Ăn một vạn con cừu

Mời xem video: