Trong kỉ nguyên này con người cần đến năng lực phán đoán và luân lý

Với những nước có truyền thống, nền tảng văn hóa đọc tốt, việc tiếp thu công nghệ, học hỏi cái mới của công nghệ cũng không vấn đề gì lắm.

Văn hóa là cái gốc, cái rễ của cây. Gốc rễ đã vững thì bên trên mọc thêm bao nhánh không là vấn đề.

Ở Việt Nam, truyền thống văn hóa đọc và nền tảng yếu. Người đọc tập trung vào một số ít ở bên trên, thời quân chủ là nhóm nho sĩ, thời cận hiện đại là một nhóm công chức, thị dân, tiểu tư sản – trí thức (theo cách nói phổ biến ở Việt Nam).

Đại chúng chưa bao giờ là lực lượng hưởng thụ tiếp nhận rộng rãi văn hóa đọc.

Chính vì vậy mà xu hướng sùng bái tuyệt đối công nghệ rất ghê gớm. Người ta cứ nghĩ chỉ cần cài vài cái phần mềm, dùng được nó là có thể đẩy não con người thăng hoa, con người có thể vượt trội ngay về kĩ năng, phẩm chất, tư duy, có thể sáng tạo siêu việt.

ChatGPT và các phần mềm, ứng dụng trí tuệ nhân tạo khác giờ đây có thể giải toán, làm thơ, viết văn ầm ầm… Thậm chí hay hơn, vượt trội hơn những người ở mức khá.

Tuy nhiên cái nguy hiểm nhất mà người ta không nhận ra là nếu người ta không chịu đọc, chịu học thì người ta sẽ không có nền tảng, tư duy, cái nhìn sắc bén để đặt ra câu hỏi và hướng dẫn, dẫn dắt AI làm việc.

Ngay cả khi AI đã tạo ra kết quả thì nếu thiếu nền tảng, tư duy tốt người ta cũng không thể phán đoán xem kết quả đó ổn chưa, tốt chưa, cần cải thiện gì, đúng hay sai, hợp lý hay không hợp lý, nó hay chỗ nào…

Rồi sẽ đến một ngày, ta sẽ có vô vàn con người trống rỗng như Zoombies!

Cái khác với Zoombies là những người đó tràn ngập lòng kiêu ngạo – thứ riêng con người mới có trong thế giới tự nhiên này.

Hơn lúc nào hết, trong kỉ nguyên này con người cần đến năng lực phán đoán và luân lý trong tư cách là một con người. Nếu không có cái này, thế giới sẽ hỗn loạn và chấm hết.

Nguyễn Quốc Vương

Đăng lại từ Facebook Tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương
Tham khảo các tác phẩm của tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương tại đây

Xem thêm cùng tác giả, dịch giả:

• Lịch sử giáo dục Nhật Bản: Phong trào “viết văn về đời sống”
• Đọc sách – Một cách thức để hòa nhập với thế giới văn minh
• Thi đua của giáo dục Việt Nam trong mắt người Nhật
• Tại sao người Việt sống ở nước ngoài lâu vẫn không ứng xử văn minh?

Mời xem video: