Thái tử Shotoku và sự hưng thịnh của Phật giáo tại Nhật Bản

Thái tử Shotoku (Thánh Đức Thái tử) là một phần không thể thiếu trong niềm tin tín ngưỡng của người Nhật. Ông là người khai sáng ra một thời Phật giáo hưng thịnh tại Nhật Bản, ảnh hưởng lớn đến văn hóa của người Nhật ngày nay.

Xuất sinh

Shotoku sinh năm 574 và là con trai thứ hai của Thiên Hoàng Yomei (用明, Dụng Minh). Lịch sử Nhật Bản có ghi chép rằng khi Shotoku chưa được sinh ra, mẹ ông nhìn thấy một vị Thần tăng kim sắc đứng trước mặt bà. Vị tăng nhân nói với bà: “Tôi có nguyện vọng muốn cứu độ thế nhân, muốn tới xin tạm thời sống nhờ trong bụng vương phi”. Vương Phi nói: “Nhưng tôi là người phàm trần, trong bụng rất dơ bẩn, quý nhân sao có thể tới ở nhờ?”. Vị tăng nhân trả lời: “Ta không phiền điều đó, chỉ hy vọng có thể chuyển sinh tới nhân gian”.

Vương phi không dám tiếp tục từ chối chỉ có thể gật đầu. Sau khi mang thai, bà đột nhiên trở nên thông minh sáng suốt lạ thường, đặc biệt vô cùng am hiểu, hay bàn luận về những đạo lý của Phật giáo. Khi vương phi sinh nở, có một luồng ánh sáng vàng rực rỡ từ phía tây chiếu sáng khắp cung điện. Thiên Hoàng Yomei nghe được tin này liền dẫn một đoàn tùy tùng tới xem và thấy luồng ánh sáng rực rỡ vẫn còn chói lóa.

Thời kỳ này người Nhật theo truyền thống Thần Đạo. Lúc này có thiền sư Huệ Từ từ Cao Ly đến Nhật Bản truyền bá Phật giáo, Shotoku đã theo học với thiền sư từ nhỏ.

Nội chiến

Theo ghi chép từ lịch sử Nhật Bản thì Phật giáo được truyền vào Nhật Bản qua một thời gian, đến năm 538 Phật giáo bắt đầu được triều đình công nhận.

Năm 552, triều đình Nhật chia làm 2 phe. Dòng họ Soga chủ trương thiết lập chế độ trung ương tập quyền, quyền lực thuộc về nhà Vua, đồng thời ủng hộ Phật giáo. Trong khi đó dòng họ Mononobe muốn duy trì các dòng họ xung quanh nhà Vua, đồng thời phản đối Phật giáo.

Năm 585, Thiên Hoàng Yomei đã tổ chức lễ Phật trong một buổi lễ không chính thức và là vị Thiên Hoàng đầu tiên làm lễ Phật, điều này cũng thể hiện Thiên Hoàng ủng hộ và muốn Phật giáo phát triển ở Nhật Bản.

Sau khi Thiên Hoàng Yomei mất, cuộc chiến chọn người kế vị giữa hai dòng họ Soga và Mononobe nổ ra. Shotoku đứng về phía dòng họ Soga ủng hộ Phật giáo, đích thân cầm quân. Các hào trưởng cũng ủng hộ Shotoku và dòng họ Soga.

Trước khi xuất quân, Shotoku cho tạc tượng Tứ thiên vương mong chiến thắng và phát thệ rằng khi thắng trận về sẽ cho xây dựng chùa thờ Tứ thiên vương.

Sau khi thắng trận trở về, Shotoku cho xây chùa Tứ Thiên Vương tự, ở khu Shitenō (thành phố Osaka ngày nay) và đưa ngôi chùa này thành quốc tự.

• Xem thêm: Điều giúp nhà Trần ba lần đánh bại đội quân mạnh nhất thế giới

Không nhận ngôi vị

Shotoku tôn Thái tử Hatsusebe lên ngôi, tức Thiên Hoàng Sushun. Tuy nhiên Thiên Hoàng Sushun ở ngôi 5 năm thì bị ám sát bởi mâu thuẫn chính trị ở Nhật đang rất cao.

Lúc này Shotoku đã có thể lên ngôi, nhưng ông không muốn tham gia triều chính vốn đang mâu thuẫn, nên để người cô của mình lên ngôi tức Thiên Hoàng Suiko (Thôi Cổ), cũng là nữ hoàng đầu tiên của Nhật Bản.

Thiên Hoàng Suiko phong cho Shotoku làm Thái tử, có thể thay mình giải quyết việc triều chính, nhưng ông lại từ chối.

Shotoku xin được xuất gia tu luyện, hồng dương Phật giáo ở Nhật Bản. Tuy nhiên Thiên Hoàng không đồng ý mà muốn ông ở lại lo việc triều chính. Shotoku đành nhận ngôi vị Thái tử và ở lại trong Triều.

Xây dựng Giang Sơn hùng mạnh

Thái tử Shotoku đã thực hiện cải cách nhằm ổn định triều đình, ban hành “Hiến pháp 17 điều” dựa trên cơ sở Phật giáo, và “Quan chế 12 bậc” giúp Nhật Bản có được nền hành chính vững vàng, giảm bớt được quyền lực của dòng họ quý tộc, đặc biệt là dòng họ Soga.

“Quan chế 12 bậc” giúp hình thành các cấp bậc quản lý quan lại từ trung ương đến địa phương, giúp Nhật Bản có thay đổi triệt để theo cung cách quản lý mới với hiệu quả cao. Nó vẫn còn ảnh hưởng đến Nhật Bản ngày nay.

Shotoku cho phát triển vùng Ikaruga, rồi chuyển thiên đô về nơi đây, tránh việc bị chi phối bởi các dòng tộc kinh đô cũ.

Ông cũng mở rộng quan hệ buôn bán với nhà Tùy, mở tuyến đường thủy nhằm giao thương trực tiếp. Đồng thời để nêu cao vị thế của Nhật Bản, ông cho đoàn sứ giả đến nhà Tùy trình quốc thư nêu rõ: “Thiên tử nước mặt trời mọc gửi thư này tới thiên tử nước mặt trời lặn”.

Shotoku kính ngưỡng Phật giáo, đã cho người đến Trung Hoa tìm các kinh điển Phật giáo, rồi cho xây 7 ngôi chùa nhằm quảng truyền Phật giáo cho dân chúng, giúp Phật giáo hưng thịnh.

Dù tín ngưỡng Phật giáo, nhưng Shotoku cũng kính trọng Thần Đạo vốn là truyền thống lâu đời của người Nhật, tự tay viết “Kính Thần chiếu” nhằm thể hiện sự tôn kính đối với Thần Đạo của mình.

Shotoku luôn ủng hộ tín ngưỡng của người dân, tạo điều kiện giúp Thần Đạo phát triển, dân chúng dù theo tín ngưỡng nào cũng được đối xử như nhau, vì vậy mà ông luôn nhận được kính ngưỡng từ dân chúng.

Tương truyền Thái tử Shotoku có khả năng đoán biết tương lai. Năm 618, ông xem xét sự thay đổi của tiết khí và thiên tượng mà biết trước có động đất nên lệnh cho dân chúng chuẩn bị trước, gia cố nhà cửa, nhờ đó khi động đất xảy ra không ai bị bất ngờ và không bị thiệt hại nhiều.

• Xem thêm: Tướng Douglas MacArthur: Một trong 12 người khai sáng nước Nhật

Tưởng nhớ

Năm 622, Thái tử Shotoku mất, dân chúng thương tiếc và tôn thờ ông, hình ảnh Thái tử luôn ở vị trí cao trong tín ngưỡng người Nhật. Đồng Yên nhật phát hành những năm 60 thế kỷ trước có in hình Thái tử Shotoku ở tờ 5.000 và 10.000 yên.

Trong 12 người khai sáng ra nước Nhật thì Thái tử Shotoku giữ một vị trí hết sức đặc biệt, được xem là người tạo ra nền tảng văn hóa to lớn cho người Nhật.

Trần Hưng

Xem thêm:

• Shibusawa Eiichi: Người đặt nền móng cho kinh tế Nhật Bản hiện đại

Mời xem video: