Tắm xông hơi bảo vệ tim mạch, trí não và giảm nguy cơ bệnh hô hấp

Liệu một thứ xa xỉ như phòng tắm xông hơi có thực sự tốt cho sức khỏe của bạn? Thật ra là đúng như vậy đấy, bạn không chỉ được thư giãn trong một môi trường thoải mái mà còn nhận được nhiều lợi ích như kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh, bảo vệ sức khỏe tim mạch, trí não, đồng thời làm giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp tính và mãn tính.

Ở Phần Lan, tắm xông hơi đã là sở thích của người dân xứ từ hàng ngàn năm nay. Đất nước này chỉ có 5 triệu dân nhưng có đến khoảng 3 triệu phòng tắm xông hơi. Nghiên cứu hiện đại cho thấy tắm xông hơi rất tốt cho lưu thông máu, sức khỏe tim mạch, chức năng hệ thống miễn dịch…

Nhiệt độ trong phòng tắm xông hơi khô thường nằm trong khoảng từ 45°C đến 100°C, chính việc tiếp xúc với nhiệt trong thời gian ngắn, không liên tục này tạo ra nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Từ xa xưa, con người đã tắm trong nhiệt độ cao với mục đích làm sạch và chữa bệnh.

Cách làm này có tác dụng làm tăng thân nhiệt nhẹ và áp lực nhiệt tạm thời này làm tăng nhiệt độ cơ thể, dẫn đến phản ứng điều hòa nhiệt giúp khôi phục cân bằng nội môi, đồng thời tăng cường khả năng của cơ thể chống lại căng thẳng trong tương lai.

Giảm nguy cơ tim mạch, hô hấp cấp tính và mãn tính, kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh

Tuổi thọ khỏe mạnh (Healthspan) đề cập đến số năm sống khỏe mạnh trong cuộc đời. Sử dụng phòng tắm xông hơi có thể giúp bạn kéo dài thời gian này. Khi cơ thể bạn tiếp xúc với áp lực nhiệt của phòng tắm xông hơi, nó sẽ kích hoạt các protein sốc nhiệt có lợi (HSP) giúp thúc đẩy quá trình tái tạo cơ bắp để kéo dài tuổi thọ.

HSP đóng một vai trò trong chức năng miễn dịch, tín hiệu tế bào và điều hòa chu kỳ tế bào, đồng thời thúc đẩy quá trình cân bằng hệ protein (proteome), mà sự phá vỡ cân bằng nội môi của protein này lại là một dấu hiệu của quá trình lão hóa. Xông hơi, giống như tập thể dục, tạo ra tác động nội tiết tố và có tác dụng tích cực.

Nghiên cứu KIHD được công bố trên tạp chí y khoa Experimental Gerontology đã khảo sát 2.300 nam giới trung niên ở miền Đông Phần Lan. Kết quả cho thấy, càng nhiều buổi tắm xông hơi, nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong càng giảm.

Cụ thể, nam giới sử dụng phòng tắm xông hơi 2-3 lần/tuần có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn 27% so với nam giới chỉ sử dụng phòng tắm xông hơi 1 lần/tuần. Nam giới sử dụng phòng tắm xông hơi 4-7 lần/tuần giảm 50% nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Những người sử dụng phòng tắm xông hơi khô cũng giảm 40% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân so với những người ít sử dụng.

Tắm xông hơi thường xuyên cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp cấp tính và mãn tính, cũng như giảm huyết áp. Các nhà nghiên cứu cho biết việc tắm xông hơi làm tăng đáng kể các chất chuyển hóa oxit nitric, giúp thư giãn các mạch máu và cải thiện tuần hoàn.

Các nghiên cứu khác cũng hỗ trợ những phát hiện này, nghiên cứu trên Tạp chí Tăng huyết áp Hoa Kỳ cho thấy nam giới tắm xông hơi từ 4-7 lần/tuần có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp giảm 46%, trong khi nam giới tắm xông hơi từ 2-3 lần/tuần giảm 24% nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp.

Ngay cả 1 buổi tắm xông hơi cũng đủ để giảm huyết áp và lợi ích kéo dài ít nhất 30 phút sau đó. Do vậy, các nhà nghiên cứu KIHD gợi ý trong bài báo: “Xông hơi có thể được sử dụng như một phương tiện không dùng thuốc để cải thiện hoặc thậm chí ngăn ngừa huyết áp cao.”

Nhìn chung, liệu pháp tắm xông hơi có thể có lợi cho ít nhất 29 trường hợp, phổ biến nhất là:

• Giảm căng thẳng oxy hóa, chống viêm
• Điều hòa hệ thần kinh tự chủ
• Cải thiện lipid máu
• Cải thiện hệ thống tim phổi
• Giảm nguy cơ mắc bệnh phổi
• Cải thiện đau đầu và cảm cúm
• Cải thiện viêm khớp
• Tăng cường giải độc và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể

Chống lão hóa, tăng cường trí não

Thư giãn trong phòng xông hơi khô có thêm lợi ích là bảo vệ sức khỏe não bộ của bạn. Nghiên cứu của KIHD chỉ ra rằng nam giới sử dụng phòng tắm xông hơi từ 4-7 lần/tuần có nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ thấp hơn 66% và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn 65% so với nam giới chỉ sử dụng phòng tắm xông hơi 1 lần/tuần.

Lợi ích sức khỏe tâm thần của việc sử dụng phòng tắm xông hơi khô thường xuyên cũng rất rõ ràng, đó là giảm hơn 77% nguy cơ rối loạn tâm thần. Về mặt lão hóa lành mạnh, các dấu hiệu viêm vốn tăng lên theo tuổi tác, nhưng sử dụng phòng tắm xông hơi khô có thể giúp giảm viêm, bao gồm giảm mức protein phản ứng C.

Căng thẳng nhiệt do sử dụng phòng tắm xông hơi khô cũng làm tăng biểu hiện của yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới. Các bài đánh giá trên tạp chí Experimental Gerontology nêu bật nhiều lợi ích bổ sung của việc sử dụng phòng tắm xông hơi khô định kỳ hoặc thường xuyên, bao gồm: Phòng ngừa bệnh tim mạch, bệnh thoái hóa thần kinh, bệnh suy nhược cơ, các bệnh liên quan đến tuổi tác, rối loạn chức năng trao đổi chất, giảm khả năng miễn dịch, đột tử, bệnh mạch vành.

Tác dụng của việc xông hơi cũng tương tự như tập thể dục

Bài đánh giá của Experimental Gerontology lưu ý rằng khi ngồi trong phòng tắm xông hơi sẽ không mang lại cho bạn những lợi ích hoàn toàn giống như tập thể dục mạnh mẽ, nhưng cũng có nhiều lợi ích tương tự.

“Điều thú vị là nhiều phản ứng sinh lý khi sử dụng phòng tắm xông hơi khô… rất giống với những phản ứng sinh lý đối với các bài tập thể dục nhịp điệu từ trung bình đến mạnh. Sử dụng phòng tắm xông hơi khô có thể là một giải pháp thay thế cho các bài tập thể dục nhịp điệu cho những người không thể tập thể dục do bệnh mãn tính hoặc những hạn chế về thể chất.”

Khi so sánh 45 phút sử dụng phòng xông hơi tia hồng ngoại và 45 phút đạp xe trong nhà ở những phụ nữ khỏe mạnh, các phản ứng tương tự đã được thấy về huyết áp, độ cứng động mạch (vốn là dấu hiệu sinh học của sự lão hóa mạch máu) và sự thay đổi nhịp tim, sự thay đổi nhịp tim cao hơn có liên quan đến khả năng lớn hơn của hệ thống tim mạch để đối phó với căng thẳng.

Trong một ví dụ khác, so sánh một buổi xông hơi trong 25 phút với một buổi tập thể dục, các nhà nghiên cứu kết luận rằng một buổi tắm xông hơi có thể so sánh với hoạt động thể chất ở cường độ vừa phải. Huyết áp tiếp tục giảm sau khi sử dụng phòng tắm hơi, “cho thấy rằng việc tắm trong phòng tắm hơi sẽ có tác dụng có lợi cho hệ tim mạch.”

Tuy nhiên, không nên thay thế việc tập thể dục chỉ bằng việc sử dụng phòng xông hơi khô, cách tốt nhất là bạn nên tắm xông hơi sau khi tập thể dục. Việc kết hợp cả tập thể dục thường xuyên và tắm xông hơi thường xuyên thậm chí còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và bảo vệ chống lại nguy cơ tử vong, hơn là chỉ tập thể dục hoặc sử dụng phòng xông hơi khô.

Bài báo này được xuất bản đầu tiên trên GreenMedInfo.