Xã hội Trung Quốc hiện nay dường như đang ở giai đoạn suy thoái cuối cùng khi việc sùng bái tiền bạc, quyền lực và dục vọng đã vượt qua mọi giá trị đạo đức và chuẩn mực truyền thống. Đặc biệt trong những năm gần đây, cái gọi là “cửu dục” đang trở thành nhân tố tác động mạnh mẽ đến xã hội nước này. Chúng khiến người Trung Quốc quên đi những giá trị cốt lõi như trung thực, nhân hậu, bao dung và trách nhiệm. Vậy “cửu dục” là gì mà có sức ảnh hưởng đến như vậy?

xa hoi Trung Quoc 1
“Cửu dục” đang ăn mòn con người Trung Quốc hiện nay. (Ảnh: Hung Chung Chih/ Shutterstock)

1. Phát đại tài 

“Có nhiều tiền hơn nữa” đang trở thành mong muốn cốt lõi của nhiều người Trung Quốc hiện đại.

“Tiền bạc có thể sai khiến được cả ma quỷ” “người chết vì tiền, chim chết vì thức ăn” là những câu có thể được dùng để miêu tả về con người Trung Quốc ngày nay. 

Người Trung Quốc tôn sùng tiền bạc đến mức nào? Trong một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos được thực hiện nhiều năm trước cho thấy trong số những người được hỏi từ hơn 20 quốc gia, người Trung Quốc có tỷ lệ người đồng ý cao nhất với 69% rằng “tiền là biểu tượng tốt nhất cho thành công cá nhân”. Ngày nay, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn nữa.

2. Mua nhà to

Người dân Trung Quốc nói chung có một nỗi “ám ảnh” rất mạnh mẽ về việc mua nhà và điều này dường như đã trở thành mục tiêu phấn đấu không ngừng nghỉ của họ mỗi ngày.

Chỉ cần có chút tiền, họ sẽ nghĩ ngay đến việc mua nhà, khi có nhiều tiền hơn họ sẽ lại muốn xây căn nhà to hơn, và đến khi có thêm nhiều tiền thì họ lại muốn một căn nhà khang trang hơn nữa. Kết quả là giá nhà ở Trung Quốc luôn tăng vọt.

Nếu thị trường bất động sản Trung Quốc được đo bằng tỷ lệ giá nhà trên thu nhập thì đó đã là thời kỳ thị trường bất động sản phát triển bất thường nhất mọi thời đại.

3. Lái xe sang

Việc mua ô tô và lái một chiếc ô tô sang trọng là điều được người Trung Quốc coi là đáng tự hào nhất.

Quan niệm về việc mua xe của người Trung Quốc bây giờ khác rất nhiều so với trước đây. Trong những năm gần đây, mọi người chỉ ưa chuộng các xe đắt tiền, xe lớn và xe sedan thay vì xe nhỏ hoặc xe hai khoang (hatchback).

Một số người đưa ra kết luận, chỉ cần xe trong tầm túi tiền, người Trung Quốc chỉ mua xe đắt tiền chứ không phải xe xịn, muốn xe lớn chứ không phải xe nhỏ…

Tuy nhiên, mong muốn này cũng đủ để khiến ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc tự tin về tương lai, bởi hầu hết mọi người đều cảm thấy thật xấu hổ khi không sở hữu và lái một chiếc ô tô kém chất lượng.

lai xe sang
Việc mua ô tô và lái một chiếc ô tô sang trọng là điều được người Trung Quốc coi là đáng tự hào nhất. (Ảnh: testing/ Shutterstock)

4. Làm chủ

Một thực tế không thể chối cãi là người Trung Quốc thích làm ông chủ.

Những doanh nhân nằm trong danh sách người giàu của Forbes hàng năm đều được tôn sùng như thần tượng, đây cũng là điều khiến niềm khao khát quyền lực của người Trung Quốc trở nên mạnh mẽ hơn.

Nếu bạn hỏi một nam sinh viên đại học đã tốt nghiệp rằng ước mơ của anh ấy là gì thì có lẽ đó chính là mở một công ty riêng.

5. Làm quan chức

Mặc dù người Trung Quốc không thích quan chức nhưng hầu hết họ đều muốn làm quan chức.

Ngày nay, sinh viên tốt nghiệp chọn tham gia kỳ thi công chức nhiều hơn vì lợi ích kinh tế. Do khó khăn khi khởi nghiệp, trong khi sự nghiệp công chức lại ổn định và dễ dàng cũng như mức lương tương đối cao, cùng với nhiều phúc lợi, trợ cấp và thu nhập ẩn bất hợp pháp, sinh viên đại học đang đổ xô vào nghề công chức rất nhiều.

6. Tình duyên

Người Trung Quốc mong chờ sự may mắn. Tuy nhiên, họ không biết rằng mọi loại may mắn đều có điều kiện.

Trong “Báo cáo khảo sát tình hình hôn nhân và tình yêu của người Trung Quốc” do Baihe.com công bố nhiều năm trước, có hơn 90% phụ nữ chọn “thu nhập ổn định”, gần 70% phụ nữ chọn “một mức thu nhập ổn định”  hoặc “người đàn ông phải sở hữu một ngôi nhà” là điều kiện cần cho hôn nhân. 

Còn đối với các chàng trai, họ thường chọn những cô gái trẻ đẹp.

7. Du lịch vòng quanh thế giới

Đến công viên Window of the World ở Thâm Quyến với các công trình thu nhỏ của các kiến trúc và cảnh quan nổi tiếng trên thế giới là sự thể hiện tâm lý du lịch của người Trung Quốc cách đây mười năm. Ngày nay, người Trung Quốc thích cầm hộ chiếu và máy ảnh kỹ thuật số để chụp ảnh lưu kỷ niệm tại những địa điểm mang tính biểu tượng trên khắp thế giới.

Trong các Tuần lễ Vàng và ngày lễ khác nhau, bạn có thể nhìn thấy người Trung Quốc ở bất cứ nơi nào bạn đến. Điều họ thích nhất là đăng ảnh và kể về những trải nghiệm khi trở về nhà.

8. Trúng xổ số

Người Trung Quốc hy vọng trở nên giàu có chỉ sau một đêm và thay đổi địa vị xã hội nhờ vào trúng số hoặc chơi bài bạc.

9. Đi di cư

Không biết từ khi nào, việc nhập cư đã trở thành chủ đề được bàn luận nhiều nhất trong cuộc sống hàng ngày.

Trong những thập kỷ gần đây, nền kinh tế Trung Quốc dường như đang có những bước phát triển nhanh chóng và đã tạo ra một tầng lớp giàu có. Tuy nhiên, cùng với một bối cảnh suy thoái, hệ thống độc tài, tình trạng bất ổn xã hội, sự đàn áp nhân quyền, sự theo đuổi cuồng nhiệt của các nhóm về tình dục, tiền bạc và quyền lực cũng đã lên ngôi. Hơn nữa, sự hủ bại nghiêm trọng trong hệ thống giáo dục đã khiến việc di cư sang nước khác trở thành một hướng đi tốt nhất cho người Trung Quốc. Do vậy, di cư ra nước ngoài để tìm kiếm cuộc sống tốt hơn, tránh xa các bất ổn và áp lực xã hội trong nước là mong muốn lớn nhất của họ.

Đối với hầu hết tầng lớp trung lưu ở các thành phố hạng nhất, cảm giác chung là mọi người đều có ít nhất một người bạn đang nộp đơn hoặc đã nộp đơn xin nhập cư.

Những dục vọng này phản ánh một thực trạng rằng đất nước Trung Quốc đang đứng trước sự bất ổn chưa từng có trong lịch sử. Đó là sự biến đổi về mọi giá trị và lối sống trong xã hội Trung Quốc hiện đại, đặc biệt dưới ảnh hưởng của kinh tế thị trường và toàn cầu hóa.