Campuchia thề sẽ chiến đấu quyết liệt chống Thái Lan trong xung đột biên giới leo thang – AP

AP
•
Thứ Ba, 09/12/2025

Chủ tịch Thượng viện quyền lực của Campuchia, ông Hun Sen hôm thứ Ba (9/12) tuyên bố rằng đất nước ông sẽ tiến hành một cuộc chiến quyết liệt chống Thái Lan, trong bối cảnh ngày giao tranh dữ dội thứ hai liên tiếp giữa hai nước láng giềng Đông Nam Á đã khiến hàng chục ngàn người phải rời bỏ các khu vực biên giới để đi lánh nạn.

Đụng độ bùng phát dọc biên giới Thái Lan-Campuchia; Hun Sen trực tiếp chỉ huy đáp trả

Giao tranh bùng phát sau một vụ đụng độ hôm Chủ nhật trong đó 2 binh sĩ Thái Lan bị thương, làm trật bánh một lệnh ngừng bắn vốn đã chấm dứt giao tranh liên quan đến các yêu sách lãnh thổ chồng lấn hồi tháng Bảy. 5 ngày giao tranh khi đó đã khiến hàng chục người thiệt mạng ở cả hai phía và buộc hơn 100.000 thường dân phải sơ tán.

Cả hai bên thề sẽ tiếp tục chiến đấu

Cho thấy rằng không bên nào sẵn sàng lùi bước, Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul hôm thứ Ba nói rằng Campuchia vẫn chưa liên lạc với Thái Lan về khả năng đàm phán và giao tranh sẽ tiếp tục.

“Chúng tôi phải làm điều cần làm,” ông nói. “Chính phủ sẽ ủng hộ mọi loại hoạt động quân sự theo kế hoạch đã vạch ra trước đó”. Ông đã nói hôm thứ Hai rằng hành động quân sự là cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia và bảo đảm an toàn công cộng.

Trong một tuyên bố đăng trên Facebook và Telegram, ông Hun Sen khẳng định rằng đất nước ông đã kiềm chế không trả đũa hôm thứ Hai, nhưng qua đêm đã bắt đầu phản kích lại lực lượng Thái Lan, nói rằng Campuchia sẽ “làm suy yếu và tiêu diệt lực lượng đối phương thông qua các đòn phản công”.

Quân đội Thái Lan cho biết Campuchia đã tấn công các vị trí của Thái Lan bằng pháo binh, tên lửa và máy bay không người lái hôm thứ Ba. Thái Lan nói rằng lực lượng Campuchia cũng đã bắn vào quân của họ hôm Chủ nhật và thứ Hai, nhưng mỗi bên đều đổ lỗi cho bên kia đã nổ súng trước.

“Campuchia muốn hòa bình, nhưng Campuchia buộc phải chiến đấu để tự vệ lãnh thổ của mình,” ông Hun Sen viết. Ông là thủ tướng Campuchia trong thời gian dài cho đến năm 2023, khi con trai ông là Hun Manet kế nhiệm, nhưng vẫn rộng rãi được coi là lãnh đạo trên thực tế của đất nước.

Quân đội Campuchia thông báo hôm thứ Ba rằng giao tranh mới đã khiến 7 thường dân thiệt mạng và 20 người bị thương. Một phát ngôn viên quân đội Thái Lan hôm thứ Ba thông báo rằng 3 binh sĩ đã thiệt mạng trong những cuộc giao tranh mới.

Thái Lan hôm thứ Hai đã tiến hành không kích dọc biên giới, mà nước này nói là hành động phòng vệ nhằm vào các cơ sở quân sự. Người phát ngôn quân đội Thái Lan, Phó Đô đốc Surasant Kongsiri, nói hôm thứ Ba rằng những hoạt động như vậy sẽ tiếp tục “cho đến khi các cuộc tấn công chấm dứt”.

Dân làng hai bên chạy trốn để bảo toàn tính mạng

Trong khi đó, những người dân thường phải đối mặt với cuộc sống sau khi bị di dời khỏi các khu vực nguy hiểm.

Một khu trú ẩn sơ tán tại một trường đại học ở thành phố Surin, đông bắc Thái Lan, đang tiếp nhận hơn 3.600 người. Người sơ tán ngồi hoặc nằm trên những tấm chiếu mỏng trải trên sàn nhà, và một số đã dựng các lều nhỏ trong khu vực được phân cho họ làm chỗ ngủ.

Vào giờ ăn trưa, một số người xếp hàng với đĩa của mình để nhận cơm nấu sẵn, trong khi những người khác chờ tại chỗ để được phát các suất ăn sẵn đựng trong túi nhựa nhỏ. Một ban nhạc quân đội chơi nhạc để họ giải trí.

Quạt di động làm mát họ vào ban ngày. Những chồng chăn bên cạnh giúp họ giữ ấm vào ban đêm, khi nhiệt độ có thể xuống thấp tới 18°C (64°F).

“Chúng tôi đang chuẩn bị để sơ tán. Chúng tôi vẫn chưa rời đi. Nhưng khi nghe thấy tiếng súng, chúng tôi vội vã rời đi ngay lập tức,” nông dân trồng sắn Pan-ngam Kanchangthong nói với Hãng thông tấn AP. “Tôi rất sợ. Ai mà không sợ pháo kích chứ?”

Quân đội Thái Lan cho biết gần 500 khu trú ẩn tạm thời đã được dựng lên tại 4 tỉnh biên giới, tiếp nhận 125.838 người. Ngoài ra, những người phải rời bỏ nhà cửa vì giao tranh được kỳ vọng sẽ ở nhờ nhà người thân tại các khu vực an toàn.

Những người sơ tán phía Campuchia có những trải nghiệm tương tự.

“Tôi cảm thấy kinh hoàng khi nghe tiếng nổ từ những đợt pháo kích. Lúc đó, tôi đang làm việc ở nhà máy may,” ông Vach Neang, 44 tuổi, cha của 7 người con, nói.

“Tôi gọi cho vợ và các con nhưng không liên lạc được, và lúc đó tiếng nổ ngày càng to hơn, vì vậy chủ nhà máy cho chúng tôi về nhà,” ông Vach Neang nói, khi đang ở một khu chợ cũ tại tỉnh Banteay Meanchey, tây bắc Campuchia, hiện được trưng dụng làm nơi trú ẩn. Ông cho biết thêm rằng chỉ kịp thu xếp vài bộ quần áo trước khi rời nhà.

Bộ trưởng Thông tin Campuchia Neth Pheaktra cho biết gần 55.000 người đã được sơ tán và con số này đang gia tăng.

Hai quốc gia có lịch sử thù địch

Thái Lan và Campuchia có lịch sử hiềm khích kéo dài hàng thế kỷ và thường xuyên căng thẳng dọc theo đường biên giới đất liền dài hơn 800 km. Hàng thế kỷ trước cả hai đều là những đế chế hùng mạnh, nhưng quy mô và mức độ phát triển lớn hơn trong thế kỷ qua đã mang lại cho Thái Lan lợi thế quân sự.

Một phần lãnh thổ tranh chấp có các ngôi đền cổ hàng thế kỷ, mà cả hai quốc gia đều coi là di sản của mình.

Lệnh ngừng bắn chấm dứt giao tranh hồi tháng Bảy do Malaysia làm trung gian và được thúc đẩy bởi áp lực từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã đe dọa sẽ tước đặc quyền thương mại của hai nước nếu họ không đồng ý.

Một thỏa thuận chi tiết hơn được ký vào tháng Mười kêu gọi rút vũ khí hạng nặng khỏi biên giới; không phổ biến thông tin sai lệch và lời lẽ kích động; thực hiện các biện pháp khôi phục lòng tin lẫn nhau; và phối hợp các hoạt động gỡ bỏ mìn.

Không hành động nào trong số này dường như đã được cả hai bên thực hiện đầy đủ. Sau lệnh ngừng bắn, cả hai quốc gia tiếp tục tiến hành một cuộc chiến tuyên truyền gay gắt bằng thông tin sai lệch, bên cạnh những đợt bạo lực xuyên biên giới nhỏ lẻ.

Tù binh và mìn là những vấn đề gai góc

Một khiếu nại lớn của Campuchia là Thái Lan vẫn đang giam giữ 18 tù binh bị bắt cùng ngày lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Thái Lan tuyên bố họ đã tiếp cận các vị trí của Thái Lan theo cách đe dọa, một cáo buộc bị Phnom Penh bác bỏ.

Trong khi đó, Thái Lan cáo buộc Campuchia rải mìn mới tại các khu vực tranh chấp, trong một số trường hợp đã làm lính Thái bị thương tật vĩnh viễn. Campuchia nói rằng các quả mìn này là tàn dư từ nhiều thập kỷ nội chiến kết thúc năm 1999.

Vấn đề mìn đã khiến Thái Lan tuyên bố đầu tháng này rằng họ vô thời hạn đình chỉ việc thực hiện các chi tiết của thỏa thuận ngừng bắn cho đến khi Campuchia xin lỗi về vụ việc mới nhất làm lính Thái bị thương.