Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục đánh giá tác động của các biện pháp trả đũa từ Bắc Kinh đối với nền kinh tế, Thủ tướng Sanae Takaichi cho biết hôm 9/12, trong bối cảnh các sức ép thương mại và ngoại giao từ chính quyền Trung Quốc đối với Tokyo ngày càng leo thang.

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi. (Ảnh: Yuichi Yamazaki – Pool/ Getty Images)

“Chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình, bao gồm tác động của một loạt biện pháp mà phía Trung Quốc đã thực hiện, và sẽ có phản ứng phù hợp,” bà Takaichi nói trước một ủy ban quốc hội.

Thủ tướng Takaichi trả lời câu hỏi về tác động kinh tế của các biện pháp trả đũa từ Bắc Kinh, bao gồm cảnh báo du khách Trung Quốc không đến Nhật Bản, chỉ đạo các hãng hàng không giảm chuyến bay đến Nhật, và hủy các buổi hòa nhạc của ca sĩ Nhật.

Bà Takaichi nói với các nghị sĩ rằng Chính phủ Nhật Bản vẫn cởi mở với nhiều hình thức đối thoại khác nhau với Trung Quốc và chính sách giảm thiểu các vấn đề này cũng như tăng cường sự hiểu biết và hợp tác với Bắc Kinh vẫn “không thay đổi”.

“Đồng thời, chính phủ từ lâu đã tin rằng việc thúc đẩy du lịch quốc tế từ nhiều quốc gia và khu vực, cũng như mở rộng rộng rãi nội dung văn hóa Nhật Bản ra nước ngoài, là rất quan trọng,” bà Takaichi nói. “Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy vững chắc những nỗ lực này.”

Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã phát động một chiến dịch quy mô lớn chống lại Nhật Bản kể từ khi bà Takaichi trả lời câu hỏi của quốc hội ngày 7/11, gắn kết tình huống khẩn cấp ở Đài Loan với một “tình huống đe dọa sự sống còn” tiềm tàng đối với Nhật Bản, một phân loại có thể cho phép Chính phủ Nhật huy động quân đội can thiệp.

Đáp lại cảnh báo du lịch của chính quyền, các hãng hàng không lớn của Trung Quốc đã thông báo sẽ hoàn tiền toàn bộ cho các chuyến bay đến Nhật Bản đến hết năm nay. Ngày 5/12, ba hãng hàng không lớn thuộc sở hữu nhà nước—Air China, China Southern, và China Eastern—cho biết trong các thông báo riêng rằng chính sách hoàn tiền miễn phí cho các chuyến bay đến Nhật, đã được gia hạn thêm 3 tháng.

Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc đưa tin ngày 1/12, trích dẫn một nguồn tin không xác định, rằng hơn 40% các chuyến bay từ Trung Quốc đến Nhật Bản dự kiến ​​khởi hành trong tháng 12, đã bị hủy. Đài này cũng cho biết thêm rằng số lượng chuyến bay bị hủy đã vượt quá 1.900.

Ngày 8/12, đơn vị vận hành phà Jian Zhen Hao, tuyến phà giữa Thượng Hải và các thành phố Osaka, Kobe của Nhật Bản, thông báo ngừng dịch vụ chở khách, viện dẫn chỉ thị từ giới chức Trung Quốc. Đơn vị này cho biết chưa rõ khi nào dịch vụ sẽ được nối lại.

Trung Quốc từ lâu đã là thị trường khách du lịch lớn nhất của Nhật Bản. Theo số liệu của Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản, trong tháng 10 năm nay, có 3,9 triệu lượt khách quốc tế đến Nhật, với gần một phần tư đến từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông. 

Ngành du lịch là động lực quan trọng của kinh tế Nhật Bản. Khách du lịch từ Trung Quốc và Hồng Kông đã chi 2,4 nghìn tỷ yên (15,4 tỷ USD), nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Trong khi dòng khách du lịch hàng năm mang lại lợi ích kinh tế đáng kể, cư dân địa phương đã phàn nàn về những gián đoạn trong cuộc sống thường ngày. Chính quyền các điểm đến du lịch phổ biến như Okinawa đã phải đối mặt với tình trạng du lịch quá tải và sự phụ thuộc ngày càng lớn vào nguồn thu từ du lịch.

Đài Loan

Bên cạnh các biện pháp kinh tế, ĐCSTQ đang nỗ lực vận động sự ủng hộ từ các quốc gia khác như Nga, Pháp, và Anh nhằm cô lập Nhật Bản trong căng thẳng đang leo thang.

Ngày 8/12, trong cuộc gặp ngoại trưởng Đức Johann Wadephul, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Vương Nghị, đã thúc giục Berlin “hiểu và ủng hộ” lập trường của Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, theo bản tóm tắt cuộc họp từ phía Trung Quốc.

Theo một tuyên bố riêng từ Bộ Ngoại giao Đài Loan, tập trung vào nhận xét của ông Vương Nghị về Đài Loan, ông Vương đã nói với ông Wadephu rằng Nhật Bản – quốc gia được gọi là “nước bại trận” trong Thế chiến II – nên “hành động hết sức thận trọng” vì năm nay đánh dấu kỷ niệm 80 năm kết thúc chiến tranh.

Cáo buộc Thủ tướng Nhật đe dọa “sử dụng vũ lực chống lại Trung Quốc,” ông Vương gọi những phát biểu đó là “hoàn toàn và tuyệt đối không thể chấp nhận được,” theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Nhật Bản kết thúc thời kỳ cai trị Đài Loan vào năm 1945, chuyển giao quyền kiểm soát cho chính phủ Quốc dân Đảng do Tưởng Giới Thạch lãnh đạo.

Chính phủ Quốc dân đảng đã rút lui về Đài Loan vào năm 1949 sau khi thua cuộc Nội chiến Trung Quốc trước Đảng Cộng sản Trung Quốc, và kể từ đó ĐCSTQ bắt đầu cai trị độc đảng tại Đại Lục.

Dù ĐCSTQ cam kết thống nhất Đài Loan—và từ chối từ bỏ việc sử dụng vũ lực để đạt mục tiêu này—nhưng chính quyền Trung Quốc chưa bao giờ cai trị hòn đảo dân chủ tự trị này.

Tại Đài Bắc, Bộ Ngoại giao Đài Loan ngày 9/12 nêu rõ cho dù ĐCSTQ có lặp lại tuyên bố của mình bao nhiêu lần thì điều đó cũng “không bao giờ trở thành sự thật”.

“Chỉ Chính phủ Đài Loan, được bầu chọn thông qua các quy trình dân chủ, mới có thể đại diện cho Đài Loan và 23 triệu người dân của mình trong cộng đồng quốc tế và các tổ chức đa quốc gia. Trung Quốc không có quyền can thiệp,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan, Tiêu Quang Vĩ [Hsiao Kuang-wei], nói với các phóng viên, theo Thông tấn xã Trung ương [CAN] của Đài Loan.