Zelensky lừa Mỹ về vụ đất hiếm — Bloomberg

“Đất hiếm ở Ukraine? Không, chỉ có đất tiêu thổ” Bloomberg dẫn nhận định của chuyên gia. Nếu nhận định này là đúng, thế thì đây có thể là vụ bê bối hàng trăm tỷ đô la, liên quan với 2 đời tổng thống Mỹ và quyết sách của Mỹ về chiến tranh ở Châu Âu. Còn từ phía chính quyền Donald Trump, ông Trump nói rằng ông Zelensky hành xử “thô lỗ” và không thiện chí đàm phán, khi ông ta bận “ngủ” và bắt Bộ trưởng Ngân khố Scott Bessent của Mỹ phải chờ đợi. Nếu ông Zelensky không đồng ý, thì tại sao không nói trước, mà để ông Bessent tới Ukraine rồi mới từ chối? Phía Mỹ cũng yêu cầu hủy ngang cuộc họp báo chung giữa Đặc phái viên của Mỹ Keith Kellogg và Tổng thống Ukraine Zelensky, mặc dù ông Zelensky tuyên bố rằng hai người đã gặp mặt và đã có “một cuộc thảo luận tốt đẹp”.

Trong khi Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Scott Bessent tới Kiev để thảo luận về vụ đất hiếm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, truyền thông Mỹ Bloomberg dẫn nguồn chuyên gia nhận định rằng kỳ thực cái mà ông Zelensky gọi là “đất hiếm (rare earth)” ấy, kỳ thực là “tiêu thổ (scorched earth)”.

Không thấy Bloomberg giải thích rõ “tiêu thổ” ấy là gì, nhưng trong ngữ cảnh thông thường, thì đó là nói về loại đất bị cố ý thiêu hủy, bị phá hoại khi chiến tranh, thông thường là vì bên thua trận sắp mất đất không muốn mất đi đất canh tác tốt cho bên thắng trận.

Nếu điều mà hãng tin lâu năm Bloomberg của Mỹ đưa tin đúng là sự thật, thì đây có thể coi là vụ bê bối xuyên quốc gia, khi nó có giá trị hàng trăm tỷ đô-la và liên quan với hai đời tổng thống Mỹ và quyết sách của Mỹ về chiến tranh Ukraine.

Theo Reuters báo cáo, chính ông Zelensky là người đưa ra ý tưởng đất hiếm này cho Tổng thống Mỹ vào mấy tháng trước. Lúc bấy giờ Tổng thống Mỹ là Joe Biden. Và lúc đó cũng vừa đúng là lúc bầu cử tổng thống Mỹ tiến vào giai đoạn then chốt nhất khi chính quyền Biden bị chất vấn về hiệu quả của chiến tranh Ukraine, đồng thời là lúc ông Zelensky muốn đạt được thêm nhiều viện trợ hơn nữa từ phía ông Biden cho cuộc chiến đang diễn ra ở Châu Âu này.

Hiện nay, cũng theo Reuters thì ông Zelensky từ chối vụ đất hiếm với Tổng thống hiện nay của Mỹ là Donald Trump, kèm theo tuyên bố rằng “tôi không muốn bán nước”. Ông đòi phải có được nhiều lợi ích hơn. Cụ thể là Mỹ phải tiếp tục tham gia sâu hơn vào vấn đề Ukraine, phải có “bảo đảm an ninh” tốt hơn cho Ukraine, và phải có tỷ lệ chia thành quả khai thác cao hơn.

Cũng về cuộc đàm phán này, theo France 24 báo cáo, thì phía chính quyền Trump tuyên bố rằng lần đàm phán này thất bại là vì ông Zelensky cố ý.

“Scott Bessent đã tới [Kiev] và đã bị đối xử một cách thô lỗ (treated rather rudely), bởi vì về bản chất mà nói, họ chính là nói ‘Không’ với ông ấy,” ông Trump nói, theo France 24 đưa tin. “Zelensky đã ngủ và không gặp ông ấy” buộc ông Bessent phải chờ đợi trước khi gặp mặt, mặc dù ông Bessent, với cương vị là Bộ trưởng Ngân khố Mỹ, đã phải vất vả trải qua “một chuyến đi nguy hiểm” tới đất nước đang trong chiến tranh, mang theo thiện chí đàm phán hợp tác vì hòa bình.

“Ông [Bessent] mang theo văn bản để ký, đã tới đó rồi, nhưng mà phải về tay không. Họ chính là không muốn ký vào văn bản đó,” ông Trump nói với phóng viên.

Tại sao một thỏa thuận cỡ 500 tỷ đô la lại không được ký? Và nếu ông Zelensky không định ký vì không muốn mang tội danh “bán nước” như ông miêu tả, thì tại sao không nói rõ điều đó trước khi ông Bessent đặt chân tới Kiev và phải chờ đợi để được gặp ông ta?

Mặc dù không đưa ra lời giải thích minh bạch, nhưng France 24 có nhắc đến tình trạng ngoại giao bất ngờ trở nên căng thẳng vài ngày gần đây, rằng ông Trump nói ông Zelensky là “độc tài không bầu cử”, sau khi ông Zelensky nói ông Trump đang “sống trong thế giới thông tin sai lệch” mà Nga biên tạo ra.

France 24 cũng lưu ý rằng ông Bessent là thành viên đầu tiên của nhóm chính quyền Trump đặt chân tới Ukraine.

Bên cạnh vụ thảo luận về đất hiếm mà có thể vẫn phải đàm phán tiếp, thì là vụ thảo luận về chiến tranh Ukraine, được đảm nhiệm bởi Đặc phái viên Keith Kellogg.

Từ tháng trước, khi được chính thức bổ nhiệm làm Đặc phái viên của Mỹ về vấn đề hòa đàm cho chiến tranh Ukraine, ông Kellogg, người xuất thân từ quân đội với quân hàm trung tướng, đã nói rõ là ông muốn đích thân tới Ukraine để tìm hiểu tình hình thực tế. Đương nhiên, đây là việc nằm trong bổn phận và trách nhiệm của một đặc phái viên.

Theo tuyên bố của đích thân ông Zelensky trên mạng xã hội, trong đó có kèm video hai người bắt tay gặp mặt tại Kiev, thì hai người đã có “một cuộc thảo luận tốt đẹp”, và ông Zelensky viết “tôi cảm ơn tướng Kellogg về công việc chung để đạt được kết quả quan trọng.”

Trong thông điệp ấy, ông cũng viết những lời có cánh như “Kể từ ngay giây phút đầu tiên của chiến tranh, Ukraine vẫn luôn luôn tìm kiếm hòa bình” và “thành công sẽ giúp tất cả chúng ta đoàn kết lại. Một quan hệ vững mạnh giữa Ukraine và Mỹ sẽ đem lại lợi ích cho toàn thế giới.”

Tuy nhiên, như Reuters đưa tin, đã không có cuộc họp báo chung giữa ông Kellogg và ông Zelensky, mà theo lịch nó phải diễn ra sau khi hai người thảo luận.

Theo văn phòng tổng thống Ukraine, thì cuộc họp báo này đã bị hủy ngang bởi phía Mỹ.

Nhật Tân

Xem thêm

The Economist: Ông Zelensky sẽ thua nếu bầu cử Ukraine được tổ chức ngay bây giờ

Nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ thua cựu Tổng tư lệnh Ukraine Valery Zaluzhny, với tỷ lệ cách biệt lớn nếu bầu cử tổng thống được tổ chức tại Ukraine ngay bây giờ.