Vương Dương Minh: 5 điều cần nhìn thấu trong kiếp nhân sinh

Vương Dương Minh là một nhà hiền triết lỗi lạc của triều Minh. Ông tinh thông Nho giáo, Thích giáo và Đạo giáo, hơn nữa còn dẫn quân chinh chiến, có thể nói là văn võ toàn tài. Tâm học của ông có ảnh hưởng sâu rộng ở cả Triều Tiên, Nhật Bản và Việt Nam. Vương Dương Minh có cái nhìn và sự thấu hiểu đặc biệt đối với mối quan hệ giữa lập chí và cuộc đời. Thông qua cuộc đời của ông, chúng ta cũng có thể thấy được những suy nghĩ của ông về 5 phương diện chính của nhân sinh: bạn bè, gia đình, của cải, sự nghiệp và cảm xúc.

Bạn bè

Vương Dương Minh nói: “Lương tri là một thiên lý, là thứ tự nhiên hiển hiện trong giác quan, là một sự chân thành, khẩn thiết, đây chính là bản thể của lương tri.” Đối với bạn bè, quan trọng nhất là chân thành. Tằng Tử cũng nói rằng: “Một ngày ta phản tỉnh bản thân ba lần, tự vấn xem mình hành sự có trung thành với người không? Kết giao bạn bè có giữ chữ tín không?”

Thế giới ồn ào phức tạp, sự chân thành là khó có được nhất. Chân thành mang đến niềm tin, khiến người khác cảm động, ấm áp, yên tâm. Chỉ khi có một trái tim chân thành, hết lòng hết sức, giữ chữ tín thì mới có được sự tin tưởng từ bạn hữu. Những ai thích hại người, chỉ thích nói những lời đẹp đẽ, sẽ chẳng thể khiến người khác yên tâm tin tưởng, cuối cùng sẽ bị mọi người xa lánh.

Gia đình

Vương Dương Minh nhiều lần nhắc lại việc chăm sóc song thân. Ông cho rằng đây là biết ơn, cũng là trách nhiệm. Vương Dương Minh cưới vợ khi còn trẻ, tiễn vợ xuôi tay khi về già. Trong mấy mươi năm vợ chồng chung sống, nâng đỡ lẫn nhau, yêu thương hòa hợp. Điều quan trọng hơn là vợ của Vương Dương Minh không thể sinh con. Không có đời sau thừa kế hương hỏa là một việc hệ trọng, nhưng Vương Dương Minh không nạp thiếp. Ông lựa chọn nhận nuôi một đứa bé để thừa kế hương hỏa.

Người xưa thường nói: Tề gia trị quốc bình thiên hạ. Gia đình là cơ sở của sự nghiệp, hiếu thuận với bố mẹ, hoàn thuận với người hôn phối thì mới có được bến đỗ ấm áp và vững bền.

Của cải

Vương Dương Minh cho rằng một người nỗ lực, chỉ mong “cầu giảm chứ không cầu tăng”. Giảm ở đây là giảm đi tham lam, giảm đi dục vọng đối với của cải, danh lợi. Rất nhiều người bận rộn cả một đời, đánh mất tình thân, sức khỏe, đến cuối cùng chỉ có được những vật ngoài thân, họ là đáng thương nhất.

Càng đáng sợ hơn là khi người ta chìm đắm trong dục vọng, cuối cùng sẽ bị dục vọng sai khiến. Biển dục vọng và tham lam sẽ nhấn chìm lòng người, đánh mất bản tính. Hơn nữa họa phúc khó lường, danh lợi chớp mắt trở thành hư vô, cuối cùng bôn ba, chỉ đành mất đi sự an yên trong tâm hồn.

• Xem thêm: Trí tuệ cổ nhân: Vật nào có chủ ấy, dẫu một ly ta cũng chẳng màng

Sự nghiệp

Từ nhỏ Vương Dương Minh đã lập chí lớn, ông kiên trì suốt mấy mươi năm, cuối cùng cũng ngộ đạo như ý nguyện. Bản thân ông nói rằng kiên trì giữ vững ý chí, trong lòng có mục tiêu không hề phân tâm, chỉ kiên trì tiến bước.

Vương Dương Minh luôn nhấn mạnh sự song hành giữa chí nguyện và hành động. Ông nói rằng người ta phải luôn trải qua trui rèn, đứng vững, thì mới có thể “tĩnh vẫn định, động vẫn định”. Làm điều gì cũng là tu tâm, bỏ đi kiêu ngạo, nhẫn nhịn điều chỉnh từng chút một, đây chính là sự mài dũa tâm hồn của chính mình.

Dòng nước luôn chảy sẽ không vẩn đục, cửa thường dùng đến sẽ không gỉ sét. Từ lập chí đến thành tựu, con người cần không ngừng nỗ lực cố gắng, vậy mới giữ được sức sống, mới có thể đạt được mục tiêu sự nghiệp.

Cảm xúc

Vương Dương Minh có công lớn trong việc dẹp loạn, nhưng bị người ghi hận, đố kỵ rất nhiều người cố ý hạ thấp ông. Ông từng bị phạt bốn mươi trượng ngay giữa triều đình, sau đó lại bị tống giam vào ngục, bị giáng chức, bị đố kỵ, lại bị vu oan là mưu phản. Nếu là một người thường, hẳn sẽ sầu muộn oán trách, nhưng Vương Dương Minh vẫn luôn giữ được cho mình một thái độ sống lạc quan và tâm thái vui vẻ tích cực.

Khi bị giáng chức xuống làm quan ở Long Trường, những người đi cùng Vương Dương Minh đều lần lượt bị bệnh, duy chỉ còn lại mình ông là vẫn bình an vô sự. Vương Dương Minh nói: “Đến Long Trường hai năm, cũng bị chướng khí xâm hại, nhưng ta vẫn bình an vô sự. Đây là bởi bản thân ta trước sau luôn duy trì được tâm thái tích cực, thái độ lạc quan, không bi thương đau khổ, uất ức u sầu như những người khác”.

Lòng người phải luôn nghĩ thoáng, nghĩ tốt đẹp, không ôm lấy những việc sầu muộn vào lòng. Bảo trì được tâm thái vui vẻ không phải là khả năng bẩm sinh, mà chính là một loại năng lực. Loại năng lực này phải thông qua trí tuệ và tu dưỡng mới có thể đạt đến được. Vương Dương Minh thực sự đã thông qua trí tuệ của bản thân, ở trong nghịch cảnh mà bảo trì được tâm thái vui vẻ, nhờ đó ở nơi rừng thiêng nước độc vẫn sống sót. Hơn nữa, ông còn tu thân, nghiên cứu học tập, cuối cùng ở Long Trường mà ngộ đạo.

Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Chuyện luân hồi của nhà hiền triết Vương Dương Minh trong sử sách
• Hàm nghĩa thâm sâu của chữ “Phật” trong văn hóa tu luyện

Mời xem video: