NASA công bố những hình ảnh tuyệt đẹp về ‘cái nôi của các vì sao’
- Trần Tuấn Thôn
- •
Ngày 4/9, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) đã công bố một hình ảnh mới ấn tượng do Kính viễn vọng Không gian James Webb chụp, tiết lộ cảnh tượng tráng lệ của một vùng hình thành sao được ví như “cái nôi của các vì sao”. Hình ảnh này, thu được nhờ Camera cận hồng ngoại (NIRCam), cho phép giới thiên văn và công chúng chiêm ngưỡng một khu vực trong không gian nơi những ngôi sao trẻ đang ra đời giữa bụi và khí vũ trụ.
Vùng được chụp là một phần của Tinh vân Tôm Hùm, nằm gần chòm sao Bọ Cạp, cách Trái Đất khoảng 5.500 năm ánh sáng. Đây là một trong những khu vực hình thành sao lớn nhất gần Trái Đất, với cụm sao trung tâm mang tên Pismis 24. Hình ảnh cho thấy những đỉnh nhọn hùng vĩ trông giống như các ngọn núi gồ ghề, được tạo thành từ bụi và khí đang bị bào mòn bởi bức xạ và gió sao mạnh từ những ngôi sao trẻ, nóng bỏng gần đó.
Tâm điểm của cụm sao này là Pismis 24-1, trước đây từng được cho là ngôi sao đơn lớn nhất từng được biết đến. Tuy nhiên, các nhà khoa học sau đó phát hiện rằng Pismis 24-1 thực ra là hai ngôi sao riêng biệt, có khối lượng lần lượt gấp 74 và 66 lần khối lượng Mặt Trời, vẫn thuộc hàng những ngôi sao lớn và sáng nhất trong thiên hà Milky Way.
Trong ảnh chụp, hàng nghìn ngôi sao hiện ra lung linh như những viên ngọc đa sắc. Các ngôi sao lớn nhất và sáng nhất là những ngôi sao trẻ, khối lượng lớn, trong khi các ngôi sao nhỏ hơn hiển thị dưới nhiều màu sắc khác nhau như trắng, vàng và đỏ – tùy vào khối lượng và lượng bụi bao phủ. Bên dưới lớp bụi này là hàng chục nghìn ngôi sao khác thuộc thiên hà của chúng ta, nằm phía sau cụm sao chính.
NASA giải thích rằng các ngôi sao siêu nóng mới sinh, một số có nhiệt độ gấp 8 lần Mặt Trời, đang phát ra bức xạ mạnh và gió sao dữ dội, thổi bay bụi và khí xung quanh, tạo nên các hốc sâu trong tinh vân. Dòng khí nóng bị ion hóa thoát ra từ các vùng trung tâm và trôi dạt quanh các đỉnh nhọn của tinh vân, giống như khói mỏng trong không gian. Những đỉnh nhọn này, cao đến 5,4 năm ánh sáng và rộng khoảng 0,14 năm ánh sáng, được hình thành do quá trình nén vật chất bởi lực bức xạ – chính là nơi tiếp tục sản sinh ra các ngôi sao mới.
Hình ảnh sử dụng mã màu để giúp người xem nhận biết các thành phần khác nhau:
Màu lục lam tượng trưng cho khí hydro nóng hoặc bị ion hóa, bị đốt nóng bởi các ngôi sao trẻ có khối lượng lớn.
Màu cam đại diện cho các phân tử bụi – tương tự như sương mù ở Trái Đất.
Màu đỏ cho thấy khí hydro lạnh hơn và đặc hơn; vùng càng đỏ sẫm thì khí càng đặc.
Màu đen biểu thị những vùng khí đặc đến mức không phát ra ánh sáng.
Màu trắng mờ ảo phản ánh bụi và khí đang tán xạ ánh sáng từ các ngôi sao.
Phần lớn tinh vân vẫn nằm ngoài tầm nhìn của NIRCam, nhưng phần hiển thị đã cung cấp một cái nhìn quý giá về cấu trúc và hoạt động trong những vùng hình thành sao. Theo NASA, hình ảnh không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ cao mà còn là công cụ khoa học quan trọng để hiểu rõ hơn về sự ra đời và tiến hóa của các ngôi sao có khối lượng lớn – những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và sự sống của cả thiên hà.
Xem thêm
Từ khóa NASA
