Theo Luật Nhà ở năm 2023, từ ngày 1/8, căn hộ loại nhà ở chung cư mini được cấp Giấy chứng nhận (sổ hồng) khi đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy và nhiều quy định khác.

ha noi ly giai ten duong trinh tiet va pho quan tinh
Một góc thành phố Hà Nội nhìn từ trên cao. (Ảnh: Luong Led/shutterstock)

Đây là tin vui đối với nhiều người, đặc biệt những gia đình trẻ, người thu nhập thấp bởi chung cư mini thường có giá thấp hơn chung cư thương mại rất nhiều.

Tuy nhiên, điều kiện để được cấp sổ hồng đối với chung cư mini theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023 cũng không hề đơn giản, thậm chí theo đánh giá của nhiều chuyên gia là khắt khe hơn.

Cụ thể, tại khoản 1, Điều 57, Luật Nhà ở 2023 về phát triển nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ của cá nhân để bán, cho thuê mua, cho thuê (chung cư mini) nêu rõ:

Cá nhân có quyền sử dụng đất ở theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật Nhà ở 2023 xây dựng nhà ở trong các trường hợp sau đây thì phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở, việc đầu tư xây dựng thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở.

Trường hợp, nhà ở có từ 2 tầng trở lên mà tại mỗi tầng có thiết kế, xây dựng căn hộ để bán, để cho thuê mua, để kết hợp bán, cho thuê mua, cho thuê căn hộ.

Trường hợp, nhà ở có từ 2 tầng trở lên và có quy mô từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê.

Điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở được quy định tại khoản 1, Điều 35 của luật này thì chủ đầu tư dự án phải là doanh nghiệp hoặc HTX, Liên minh HTX phải có vốn và quyền sử dụng đất theo quy định. Như thế, chủ đầu tư không thể là cá nhân làm nhà ở riêng lẻ như thời gian qua. Quy định này đã siết quản lý về đầu tư loại hình này như xây chung cư thương mại.

Tại khoản 3 Điều 57 quy định, cá nhân có quyền sử dụng đất ở theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này xây dựng nhà ở có từ 2 tầng trở lên và có quy mô dưới 20 căn hộ mà tại mỗi tầng có thiết kế, xây dựng căn hộ để cho thuê thì phải thực hiện theo quy định sau đây:

Đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân theo quy định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.

Đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân.

Đáp ứng điều kiện theo quy định của UBND cấp tỉnh về đường giao thông để phương tiện chữa cháy thực hiện nhiệm vụ chữa cháy tại nơi có nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân.

Về quy định này, theo ý kiến một số chuyên gia, đây là vấn đề không dễ đối với các chung cư mini hiện nay, kể cả các chung cư xây mới.

Cụ thể, đường sá phải đủ rộng để xe chữa cháy có thể vào được; phải có hệ thống thoát nước, lối thoát hiểm thứ hai, máy phát điện dự phòng, hầm gửi xe…

Ngoài ra, theo khoản 4 Điều 37, Luật Nhà ở 2023, việc bàn giao nhà ở cho người mua, thuê mua chỉ được thực hiện sau khi đã hoàn thành việc nghiệm thu công trình nhà và nghiệm thu công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong khi đó, phòng cháy chữa cháy đang là vấn đề lớn của nhiều tòa nhà thương mại với chủ đầu tư có tiềm lực lớn, chứ chưa nói đến chung cư mini.

Ở góc độ pháp lý, quy định về phát triển nhà ở nhiều tầng, chung cư mini và việc cấp giấy chứng nhận cho loại hình này được sửa đổi chặt chẽ hơn so với trước đây, sẽ tạo điều kiện tốt hơn, đảm bảo quyền lợi hợp pháp chính đáng cho người thu nhập thấp được sở hữu tài sản của mình.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cần có sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan quản lý. Nếu không, có thể sẽ tạo thành làn sóng đầu tư vào chung cư mini, bởi loại hình kinh doanh này có lãi rất cao.

Theo thống kê sơ bộ, cả nước hiện có khoảng 10.000 chung cư mini, chủ yếu tập trung tại Hà Nội và TP.HCM.

Phan Vũ (t/h)