Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ chuyển hướng khoản tài trợ liên bang trị giá 3 tỷ USD, vốn dự kiến ban đầu cấp cho Đại học Harvard, sang các trường dạy nghề của Hoa Kỳ.

Havard
Khuôn viên Đại học Harvard tại Hoa Kỳ. (Ảnh: Pxfuel / Public Domain)

Lời tuyên bố của ông Trump trên mạng xã hội Truth Social được đưa ra chưa đầy một tuần sau khi chính quyền của ông tìm cách ngăn cản ngôi trường danh giá thuộc nhóm Ivy League tuyển sinh sinh viên ngoại quốc.

Một vị thẩm phán vào ngày thứ Sáu (23/5) đã ra phán quyết ngăn chặn chính quyền Trump thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên ngoại quốc của Đại học Harvard – một động thái thúc đẩy Nhà Trắng gia tăng nỗ lực hơn nữa buộc giới học thuật phải tuân theo chính sách của ông Trump.

Tổng thống Trump cùng chính quyền của ông đã từng đình chỉ trao cấp ngân quỹ liên bang cho một số trường đại học do các chương trình về đa dạng, bình đẳng và hòa nhập (DEI) cũng như các cuộc biểu tình phản đối Israel diễn ra trong khuôn viên trường.

Ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social sáng thứ Hai (26/5): “Tôi đang cân nhắc việc rút ba tỷ USD tiền tài trợ khỏi một trường Harvard rất bài Do Thái và chuyển [số tiền ấy] cho CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ trên khắp đất nước chúng ta. Đây sẽ là một khoản đầu tư tuyệt vời cho Hoa Kỳ, và rất cần thiết!

Vài phút sau, ông Trump viết rằng đại học Harvard không cung cấp danh sách sinh viên nước ngoài cho chính quyền của ông. “Chúng tôi vẫn đang chờ Danh sách sinh viên ngoại quốc từ Harvard để có thể xác định, sau khoản chi tiêu vô lý hàng TỶ USD, có bao nhiêu kẻ điên cuồng cực đoan, những kẻ gây rối, không nên được phép quay trở lại đất nước của chúng ta”, ông Trump cho hay. 

Harvard [trì hoãn] rất lâu trong việc nộp các tài liệu này, và có lẽ là vì lý do chính đáng! Điều tốt nhất mà Harvard có được là họ đã tìm hiểu kỹ và tìm được vị Thẩm phán giỏi nhất (cho họ!)– Nhưng chớ lo, cuối cùng chính phủ sẽ CHIẾN THẮNG!” ông Trump viết. 

Tổng thống Trump đã đóng băng khoản tài trợ trị giá khoảng 3 tỷ USD dành cho Harvard trong vài tuần gần đây, viện cớ rằng trường này tuyển dụng các giáo sư theo Đảng Dân Chủ, “những kẻ [đầu đất] ngu ngốc cánh tả cấp tiến”. Harvard, một trường đại học tư thục, đã đệ đơn kiện nhằm khôi phục các khoản tài trợ này, lập luận rằng việc cắt giảm là một cuộc tấn công vi hiến vào quyền tự do ngôn luận của trường và là bất hợp pháp.

Phần lớn khoản tiền tài trợ nói trên vốn do Quốc hội phê chuẩn và được phân bổ thông qua Viện Y tế Quốc gia (NIH) để tài trợ cho các công trình nghiên cứu y sinh, thông qua quy trình nộp đơn kéo dài của từng nhà khoa học.

Hiện vẫn chưa rõ liệu ông Trump có phải là đề cập đến các khoản tài trợ cho trường Harvard mà chính quyền ông đã đóng băng hay không. Harvard cho biết họ đã được thông báo rằng hầu như toàn bộ các khoản tài trợ liên bang của họ đã bị thu hồi vào đầu tháng Năm, thông qua một loạt thư từ NIH, Cơ quan Lâm nghiệp Hoa Kỳ, Bộ Năng lượng, Bộ Quốc phòng và các cơ quan khác.

Mỗi lá thư này đều nêu lý do đình chỉ là vì các khoản tài trợ “không còn phù hợp với các ưu tiên của cơ quan”. 

Harvard không đưa ra bình luận nào vào thứ Hai (26/5). Nhà Trắng cũng không phản hồi các câu hỏi về các khoản tài trợ cụ thể mà ông Trump muốn chuyển hướng, hoặc liệu việc tái phân bổ sang các trường dạy nghề có phù hợp với luật pháp hay không.

Tuyên bố chuyển hướng khoản tiền tài trợ cho Harvard sang các trường dạy nghề là diễn biến mới nhất trong cuộc đối đầu ngày càng gay gắt hơn giữa Harvard và Nhà Trắng, khi ông Trump tìm cách buộc các trường đại học, hãng luật, giới truyền thông, tòa án và các định chế khác phải tuân thủ theo chương trình nghị sự của ông. Tổng thống Trump cùng các chính trị gia Cộng hòa khác từ lâu đã cáo buộc các đại học danh giá có khuynh hướng thiên vị cánh tả.

Trong những tuần gần đây, chính quyền ông Trump đã đề xuất chấm dứt tình trạng miễn thuế của Harvard, tăng thuế đối với quỹ tài trợ của trường, đồng thời mở một cuộc điều tra xem liệu ngôi trường này có vi phạm luật dân quyền hay không khi phân biệt đối xử với “nhân viên là người da trắng, người gốc Á, nam giới, hay người dị tính” và với ứng cử viên chương trình việc làm hoặc đào tạo. 

Harvard khẳng định rằng quy trình tuyển sinh và tuyển dụng của mình đều tuân thủ pháp luật.